تیرهای خلاص دموکرات‌ها به برجام/ زیاده خواهی ها چه معنایی دارد؟
اینکه دولت بایدن و کنگره تحت کنترل دموکرات ها به طور همزمان بر اهرم فشار و دیپلماسی تکیه می کنند و فرابرجام می خواهند حاکی از زیاده طلبی و نادیده گرفتن توافق هسته ای ۲۰۱۵ است.
اقدام دولت واشنگتن در تحریم مقام های ایرانی به بهانه‌های حقوق بشری و همچنین نامه کنگره آمریکا به دولت بایدن برای ادامه تحریم‌ها، به روشنی نشان می‌دهد که دموکرات‌ها از برجام عبور کرده‌اند و به دنبال توافقی گسترده‌تر هستند.
در ۱۹ اسفند، وزارت امور خارجه آمریکا در نخستین اقدام تحریمی علیه ایران، طی بیانیه ای «علی همتیان» و «مسعود صفدری» را به اتهام حقوق بشری در فهرست تحریمی قرار داد. طبق اعلام «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا، در اثر این اقدام تحریمی، این افراد و اعضای خانواده آنها نمی‌توانند وارد آمریکا شوند. همچنین وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد که به استفاده از ابزار تحریم جهت ایجاد هزینه برای کسانی که مسئول نقض حقوق بشر در ایران هستند، ادامه خواهد داد.
علاوه بر این، ۱۴۰ عضو جمهوریخواه و دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا در نامه‌ای دو صفحه‌ای خطاب به بلینکن، بر لزوم دستیابی به «توافق یا مجموعه‌ای از توافق‌های جامع با ایران که به تمام تهدیدات ایران علیه منطقه رسیدگی کند» تأکید کردند. در بخشی از این نامه، از بایدن خواسته شده تا «با کمک همپیمانان آمریکا و با بهره‌گیری از ترکیبی از مکانیسم‌های تحریمی و دیپلماتیک، با ایران وارد تعامل شده» و نهایتاً این کشور را در سه حوزه هسته‌ای، موشکی و تأمین مالی تروریسم، مجبور به «سازگاری با الزامات بین‌المللی» کند.
در پایان این نامه آمده است: ما به عنوان دموکرات‌ها و جمهوریخواهانی از سراسر طیف سیاسی در آمریکا، در جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای و رسیدگی به گستره وسیعی از رفتارهای غیرقانونی ایران متحد هستیم. ما می‌دانیم که برای دستیابی به این اهداف، یک مسیر دیپلماتیک منحصر به فرد وجود ندارد و بنابراین از همکاری با شما برای دستیابی به صلحی پایدار در منطقه استقبال می‌کنیم.
این نامه به وضوح نشان می‌دهد کنگره آمریکا که اکثریت آنها نمایندگان حزب دموکرات هستند، به دنبال یک توافق گسترده‌تر در حوزه‌های دیگر امنیتی هستند و در این رویکرد، تحریم‌ها هم‌چنان حفظ خواهد شد. نکته جالب توجه در رابطه با نامه مذکور، واکنش وزارت خارجه آمریکا است. «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بلافاصله در پاسخ به این نامه گفت: این نامه و ایده‌ای که در آن پیشنهاد شده، کاملاً هم راستا با رویکردی است که ما طرح کردیم. گام اول، همان چیزی است که ما در عبارت کوتاهِ «سازگاری در برابر سازگاری» مطرح کرده‌ایم. یعنی اگر ایران اجرای تعهدات خود ذیل برجام را از سر بگیرد، آمریکا نیز چنین خواهد کرد. ما به دنبال طولانی‌تر کردن و تقویت توافق هستیم.
وی در ادامه گفت که برجام و بازگشت به سازگاری با آن لازم هست ولی کافی نیست. کافی نیست زیرا به دو چیز احتیاج است. اولاً تمدید و تقویت مفاد توافق و ثانیاً (که مهم‌تر است)، استفاده از برجام به عنوان سکویی برای مذاکره با هدف رسیدن به توافق‌های بعدی درباره سایر نگرانی‌ها درباره ایران است.
این مواضع هماهنگ از سوی دولت آمریکا و کنگره به وضوح نشان می‌دهد که آمریکا در نظر دارد برجام را تغییر بدهد و به جای آن توافقی ایجاد کند که گستره‌ای از موضوعات مختلف را در بر بگیرد و در این رابطه، افق روشنی برای برداشتن تحریم‌ها وجود ندارد. این مواضع را می‌توان تیر خلاصی به جنازه برجام از سوی دموکرات‌ها در نظر گرفت که دولت و اکثریت کنگره را در اختیار دارند.
