بایدن درک درستی از ضرورت بازگشت سریع به برجام ندارد

زهرا میرظفرجویان: «فرانک فن هیپل» معتقد است که بایدن به درستی این موضوع را درک نکرده است که باید سریع‌تر به برجام بازگردد قبل از اینکه اوضاع از این پیچیده‌تر شود. با آنکه وی تلاش می‌کند در بخشی از این گفتگو چنین وانمود کند که سیاست‌های بایدن با ترامپ تفاوت چندانی ندارد اما محتوای اصلی سخنان وی که نگرانی‌هایی نیز در آن دیده می‌شود بر این موضوع صحه می‌گذارد که آمریکا همچنان همان روش‌ها و سیاست‌های پیشین درباره ایران را ادامه خواهد داد.

با این تفاوت که بایدن می‌خواهد روند بازگشت آمریکا به برجام را فرسایشی کند و در عین حال مانع واکنش سخت ایران شود. بعبارتی دولت جدید آمریکا تمایل دارد که هم به برجام با روندی کُند بازگردد وهم با وعده‌های سیاسی و ژست بازگشت به گفتگو مانع از هرگونه واکنش ایران شود و دستکم مدتی با این وعده‌ها، ایران را از بازگشت به مرحله قبل از برجام و نیز توانمندسازی اقتصادی و هسته‌ای مسالمت آمیز بازگرداند.

این در حالیست که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها به خوبی این موضوع را درک کرده‌اند که رها کردن تهران در یک شرایط بی تکلیفی بهترین گزینه برای آنهاست تا تهران از تمامی گزینه‌های خود برای بازگشت به مرحله قبل از برجام استفاده نکند.

این تحلیل نیز وجود دارد که دلیل ماندن اروپا در برجام با وجود خروج آمریکایی، یک تقسیم ماموریت میان اروپا و آمریکا بود. بگونه ای که اروپاییها با ادعای ماندن و حفظ برجام مانع از بروز فرصت‌های جدید ایران و مدیریت بحران در زمان تحریم شوند. اتفاقی که برای همیشه می‌تواند ابزار تحریم برای فشار سیاسی به ایران را از بین ببرد. البته باید گفت که جمهوری اسلامی ایران از تهدید تحریم‌ها بعنوان یک فرصت در توانمندسازی و مدیریت ظرفیت‌های داخلی برای ایستادگی و بی نیازی استفاده کرد.

نکته مهمی که در این گفتگو آمده این است که فن هیپل با اشاره به موضوع جنگ یمن مدعی شد: بین دولت‌های بایدن و ترامپ در مورد یمن تفاوت فاحشی وجود دارد. وی گفت که در زمان ترامپ و اوباما، آمریکا در جنایات جنگی سعودی‌ها علیه مردم یمن شریک بود اما در زمان بایدن دیگر این موضوع صادق نیست. جالب اینجاست که هیپل به دست داشتن دموکرات‌ها یعنی اوباما در جنایت یمن اعتراف کرده است.

در این راستا گفتگویی با «فرانک فن هیپل» یکی از مقامات سابق کاخ سفید انجام داده است که در ادامه می‌آید. حوزه تحقیقاتی «فن هیپل» در زمینه علوم و فناوری شامل مواردی چون کنترل تسلیحات اتمی و منع اشاعه هسته‌ای، انرژی و توازن سیاست گذاری در عرصه‌های تکنولوژی است.

فن هیپل در مورد بازگشت ریچارد نفیو به دولت بایدن به عنوان شخصی که از وی به عنوان معمار تحریم‌های آمریکا علیه ایران نام برده می‌شود، معتقد است که مرتب کردن و لغو تحریم‌های آمریکا نیاز به تخصص دارد و ماموریت نفیو در این زمینه خواهد بود.

وی با اشاره به برچسب‌های مختلف برای اعمال تحریم از سوی آمریکا علیه ایران گفت: یک مشکل این است که دلایل مختلفی برای تحریم‌های مختلف آمریکا علیه ایران ذکر شده است. همچنین لغو برخی تحریم‌ها ممکن است نیاز به توافق کنگره داشته باشد و در کنگره بر سر برجام اختلاف نظر زیادی وجود دارد.

فن هیپل همچنین در مورد آسیب‌ها و سختی‌هایی که تحریم‌ها بر مردم عادی تحمیل می‌کند، اظهار کرد: من موافقم که تحریم‌هایی که علیه کل یک کشور اعمال می‌شوند، بیشتر به مردم آسیب می‌رساند. همچنین باور دارم تحریم‌های آمریکا که مانع دستیابی ایران به دارو و سایر ملزومات حیاتی شده‌اند، بسیار غیراخلاقی می‌باشند.

وی با اشاره به تأخیر بایدن در بازگشت به برجام علیرغم وعده‌های قبلی خود گفت: من هنوز هم معتقدم که بایدن قصد دارد دوباره به برجام بپیوندد اما با کندی این کار را انجام می‌دهد. به نظرم او به درستی ضرورت برگشت سریع به برجام را درک نکرده است و نمی‌داند که باید سریع‌تر به برجام بازگردد قبل از اینکه اوضاع از این پیچیده‌تر شود.

فن هیپل در مورد سیاست بایدن در قبال عربستان سعودی و جنگ عربستان علیه یمن نیز اظهار داشت: برخی از ما دوست داریم که بایدن فراتر از موضوع علنی سازی قتل جمال خاشقجی به دستور محمد بن سلمان رفتار کند و مجریان آن را تحریم کند.

در حالی که بسیاری از کارشناسان بر این باورند که اختلاف زیادی بین ترامپ و بایدن در خصوص ریاض وجود ندارد، فن هیپل با اشاره به موضوع جنگ یمن مدعی شد: بین دولت‌های بایدن و ترامپ در مورد یمن تفاوت فاحشی وجود دارد. در زمان ترامپ و اوباما، آمریکا در جنایات جنگی سعودی‌ها علیه مردم یمن شریک بود اما در زمان بایدن دیگر این موضوع صادق نیست.

وی با بیان اینکه هیچکس خواهان جنگ بین ایران و عربستان نیست، گفت: در کشمکش‌های منطقه‌ای بین ایران و عربستان آمریکا نباید طرف عربستان را بگیرد و بایستی با ایجاد نوعی توازن روابط خود را پیش ببرد.