باتوجه به تغییر رویکرد سیاسی در حوزه ی بین الملل سعودی
بن سلمان حذف نخواهد شد
یک فعال سعودی در گفتگوی ویژه ی خود با سایت بیداری اسلامی تصریح کرد که سعودی با تغییر ترامپ سعی فراوان کرد که رویکرد سیاسی خود را چه در داخل و چه در خارج از سعودی تغییر دهد که تاکنون این تغییر شیوه به صورت موفقیت امیزی صورت گرفته است.
این فعال سیاسی افزود که باتوجه به این تغییر رویکرد بن سلمان از سیاست سعودی حذف نخواهد شد مگر اینکه از وی اشتباهات راهبردی صورت گیرد.
دولت جو بایدن نسبت به خاورمیانه در مقایسه با دیگر روسای جمهوری سابق ایالات متحده احساس متفاوتی دارد. دولت او به صراحت گفته است که مشارکت آمریکا در عملیات نظامی عربستان سعودی در جنگ یمن را متوقف می کند، موضوع حقوق بشر نیز در رویکرد دولت بایدن محوریت اصلی را دارد. همین که بایدن نه با محمد بن سلمان بلکه مستقیما با ملک سلمان بیمار تماس گرفت، نشان دهنده خواست بایدن برای جداسازی روابط آمریکا و عربستان سعودی از ولیعهد عربستان است.
اما پایدار ماندن چنین جداسازی ای احتمالا غیرممکن است. پس از فوت ملک سلمان، آمریکا در جایگاهی نیست که بتواند از رسیدن ولیعهد به منصب پادشاهی جلوگیری کند. هر اقدامی در این راستا نیز به احتمال قریب به یقین به شکست می رسد و منجر به واکنشی ملی گرایانه یا بی ثباتی داخلی یا هر دو می شود. واقعیت این است که آمریکا به دلایل بسیار باید رابطه ای کارا و مفید را با فردی حفظ کند که برای چندین دهه آینده حکمران کشوری خواهد بود که در قیمت گذاری جهانی انرژی، بازدارندگی ایران در منطقه، ناکام گذاردن تروریسم و چنانچه اراده کند در گسترش صلح خاورمیانه نقش کارسازی دارد.
در پرونده محمد بن سلمان، چنین دیدگاه واقع گرایانه ای می تواند فرصت آفرین باشد. وعده دیدار با مقامات رسمی دولت جو بایدن باید مشروط به تعهد محکم وی باشد بر اینکه در آینده هرگز یک مخالف سیاسی را به این شکل هدف قرار ندهد و فعالان حقوق بشر زندانی را آزاد کند.
شاید وارد کردن عربستان سعودی به عرصه دیپلماسی، راه حل دو کشوری برای کشمکش اسرائیل و فلسطین را نیز ممکن کند. امارات متحده عربی تنها با شرط موافقت اسرائیل برای ضمیمه نکردن ناحیه های اشغالی فلسطینی، دست کم در سه سال آینده، با عادی سازی روابط با اسرائیل موافقت کرده است. بر اساس گزارش ها، محمد بن سلمان برای برقراری پلی ارتباطی با اسرائیل آماده است اما پدر او چنین آمادگی ای ندارد و احتمالا بخش بزرگی از جمعیت عربستان نیز در برابر این خواسته، مقاومت خواهند کرد. حتی برای دولتی در اسرائیل هم که به گسترش شهرک های یهودی نشین در مناطق اشغال شده پایبند باشد، برای آنکه بتواند محدود کردن این شهرک ها را با صلح و روابط دیپلماتیک با عربستان مبادله کند، با مقاومت رو به رو خواهد شد.
زمان درازی می خواهد که محمد بن سلمانی که اکنون به شکل عمومی افشا و رسوا شده، بتواند به آمریکا دعوت شود چه رسد به اینکه به اتاق بیضی – دفتر رئیس جمهوری – پای گذارد. اما چاره کار، خودداری از تعامل با او نیست. داشتن رابطه ای عملگرایانه و مشروط با او می تواند برای سعودی های بسیاری، امنیت و آزادی به ارمغان آورد و حتی فرصتی برای همکاری برای منع جاه طلبی های هسته ای ایران، خاموش کردن آتش جنگ یمن و پیشرفت در چشم انداز صلح میان اسرائیل و فلسطین باشد. هیچ یک از اینها، خاشقجی را به زندگی برنمی گرداند، اما معنای بیشتری به مرگ او می دهد.
