چالش امارات در جنوب یمن؛ متحدان ابوظبی روی خط اختلاف و تضعیف

هفته پیش بود که وبگاه «الخبر الیمنی» با اشاره به بروز شکاف در گروه موسوم به «المجلس الانتقالی الجنوبی»، متحد ابوظبی در عدن (جنوب یمن)، از تسویه حساب‌های داخلی میان سرکرده‌های این گروه و جذب برخی از آنها از سوی ریاض خبر داد و نوشت که به نظر می‌رسد، شکاف عمیقی میان عناصر حاضر در المجلس الانتقالی آغاز شده است و عدن در آستانه سقوط باشد.

المجلس الانتقالی الجنوبی (شورای انتقالی جنوب) یک گروهی سیاسی-شبه نظامی است که در یازدهم می ۲۰۱۷ تحت حمایت امارات در جنوب یمن تأسیس شد و ریاست آن را‌ «عیدروس الزبیدی» فعال سیاسی در تحرکات جنوب یمن بر عهده گرفت.

نیروهای  المجلس الانتقالی و دولت مستعفی یمن (تحت حمایت عربستان سعودی) همواره در مناطق جنوبی یمن با یکدیگر درگیر بوده‌اند تا این‌که  امارات و عربستان در آبان ماه سال ۹۸ نیروهای نیابتی خود در جنوب یمن را پای قرارداد صلح موسوم به توافق ریاض آوردند؛ توافقی شکننده که نتوانست جلوی درگیری‌ها در جنوب یمن را بگیرد.

امروز پایگاه خبری «عربی ۲۱» نیز در یادداشتی به سردرگمی و نابسامانی ایجاد شده در المجلس الانتقالی پرداخت و نوشت: «گروه موسوم به «المجلس الانتقالی» (شورای انتقالی) تحت حمایت دولت امارات در پی استعفای مسئولان ادارات مختلف در شهر عدن، در دو سطح سیاسی و نظامی دچار وضعیتی نابسامان و سردرگم شده است  و این امر سوالات زیادی را درباره آنچه در انتظار این گروه که خواستار جدایی جنوب یمن از شمال آن است، برانگیخته است».

به اعتقاد نگارنده، در حالی است که نوعی نفرت و نارضایتی عمومی شهر عدن را به عنوان پایتخت موقت نیروهای وابسته به ائتلاف سعودی که المجلس الانتقالی کنترل بخش‌های خدماتی، امنیتی و نظامی آن را در دست دارد، فراگرفته است. نشانه‌های درگیری‌ عمیق میان جناح‌های مختلف این گروه نیز در حال افزایش است، امری که موجب شد فرماندهی مهمترین تشکیلات در عدن به ابوظبی احضار شود.

احضار دو فرمانده المجلس الانتقالی به ابوظبی

طی چند روز اخیر، «عیدروس الزبیدی» رئیس این گروه جدایی‌طلب مقیم در ابوظبی،  پس از فراخواندن «محسن الوالی» فرمانده شبه نظامیان «الدعم و الاسناد» ( حمایت و پشتیبانی) و نبیل المشوشی رئیس ستاد جنگ آن به امارات، دو فرمانده جدید برای شبه‌نظامیان الدعوم و الاسناد و گروه «الحزام الامنی» (کمربند امنیتی) تعیین کرد.

کشمکش‌ها و اختلافات داخلی و تقلای ابوظبی برای مهار آن

«محمد السعدی» پژوهشگر سیاسی یمنی می‌گوید: آنچه در جریان است بخشی از یک درگیری داخلی در المجلس الانتقالی و بازنگری در برگه‌های موجود پس از احضار الوالی و المشوشی به امارات است.

وی در گفت‌وگو با «عربی ۲۱» تصریح کرد: به نظر می‌رسد که نوعی اقدام برای سازماندهی مجدد این دو مرد و توجیه آنها از طریق فشار یا هر شیوه دیگر در جریان است. تعیین دو فرمانده جدید برای نیروهای الاسناد، تا به این لحظه به عنوان یک حکم رسمی مطرح نیست بلکه تنها سرپرستی آن به دو فرمانده جدید سپرده شده تا زمانی که الوالی و المشوشی بازگردند.

به اعتقاد السعدی، باقی ماندن این دو مرد در فرماندهی الدعم و الاسناد در عدن را دیدارهای آنها در امارات و بازنگری در نظرات و فعالیتهایشان رقم خواهد زد زیرا به نظر می‌رسد که این دو نفر دارای نظرات همسو و مناسب با المجلس الانتقالی و حامی آن نیستند. به همین دلیل نیز فراخوانده شده‌اند و ممکن است طی ماه‌های آتی یا یک سال دیگر به عدن بازگردند یا مدت طولانی‌تری در امارات بمانند. چه بسا که به توافق برسند و ملاحظات مربوط به آنها به نتیجه برسد.

این تحلیلگر سیاسی یمن می‌گوید که المجلس الانتقالی از طریق بازآرایی داخلی خود آماده نبرد مرحله آتی می‌شود اما پیش از آن باید در خصوص تمامی افراد، پرونده‌ها‌ی آنها و ملاحظات مربوط به آنها بر سر درگیری‌های به وجود آمده میان جناح‌های مختلف، بازنگری کند.

وی توضیح داد: المجلس الانتقالی از چندین جناح منطقه‌ای تشکیل شده است. جناح [استان] الضالع، استانی که رئیس المجلس الانتقالی و شماری دیگر از فرماندهان این گروه شبه‌نظامی در آن هستند، به دنبال تضعیف جناح «یافع» شهری که فرماندهان گروه «الحزام الامنی» و تیپ‌های الاسناد در آن هستند و از قدرتمند‌ترین تشکیلات وابسته به المجلس الانتقالی به شمار می‌آید، است. الحزام الامنی شاخه نظامی المجلس الانتقالی تلقی می‌شود.

این تحلیلگر و فعال سیاسی در ادامه گفت که نشانه‌هایی از تشدید تنش‌ها در المجلس الانتقالی وجود دارد که بیانگر آن است که شاید این مرحله در واقع، دوره گذار و آماده سازی برای فرار از شکست در شهر عدن است. شهری که با یک فرماندار، یک مدیر امنیتی و وزرا اداره می شود و آنها کنترل منابع را در دست دارند و درآمد‌های آن در معرض غارت و فساد گسترده قرار دارد.

السعدی تصریح کرد: با توجه به کمبود خدمات، هرج و مرج، افزایش نفرت و اعتراض به سیاست‌های المجلس الانتقالی در عدن ، این گروه  در حال برنامه‌ریزی برای مرحله جدیدی از تشدید درگیری‌ها است تا توجه مردم را از همه موارد فوق منحرف سازد.

این امر با انجام کارزارهای تحریک‌آمیز برای هدف قرار دادن دولت مستعفی یمن تحت حمایت ریاض - که خود را دولت قانونی یمن می‌داند-  در استان شبوه (جنوب شرقی) و نیروهای این دولت در وادی حضرموت (شرق) تقویت می شود، علاوه بر این اموری مانند ورود محموله‌های تسلیحاتی به پایگاه‌های المجلس الانتقالی از سواحل غربی نیز وجود دارند.

وی در خصوص برکناری‌‌ شماری از مدیران ادارات عدن از سوی المجلس الانتقالی گفت که این اقدام به منظور جلب رضایت ساکنان عدن و یک اقدام تشریفاتی است.

سرپوش گذاشتن بر روند استعفای مقامات المجلس الانتقالی در عدن

از سوی دیگر «باسم الشعبی» رئیس مرکز تحقیقاتی «مسارات» می‌گوید که اطلاعاتی در دست دارد که نشان می‌دهد تغییری در فرماندهان نیروهای «الدعم و الاسناد» صورت نگرفته بلکه تنها چندین سرپرست موقت تا زمان بازگشت الوالی و المشوشی از سفر خارج از کشور تعیین شده‌اند. به محض بازگشت، این دو فرمانده پستهایشان را تحویل می‌گیرند و سرپرستان تعیین شده به پست‌های سابق خود باز می‌گردند.

وی تاکید کرد که تعیین سرپرست‌های موقت صرفا به منظور پیشگیری از ایجاد هرگونه شکاف در هرم سرویس‌های امنیتی المجلس الانتقالی است که نقش مهمی در عدن و اطراف آن ایفا می‌کنند.

الشعبی تصریح کرد که در این مدت تنها یک نفر، آن هم مدیر بخش البریقه در غرب عدن استعفا کرده و جایگزینی برای آن تعیین شده و موضوع استعفاهای دیگر صحت ندارد. تا به این لحظه استعفای دیگری روی نداد و آنچه در رسانه‌های گفته می‌شود، صحت ندارد.

موج استعفای مقامات المجلس الانتقالی در مناطق مختلف عدن

این در حالی است که منابع رسانه‌ای می‌گویند که تاکنون چندین مقام المجلس الانتقالی در عدن استعفا کرده‌اند. علاوه بر «یونس سلیمان» مسئول بخش البریقه، که اواخر فوریه گذشته به دلیل کمبود منابع، کمبود امکانات و بودجه عملیاتی مناسب، عدم ثبات امنیتی و حق تصمیم گیری در یکی از بزرگترین مناطق عدن، استعفا کرد، چندین مقام دیگر نیز در اعتراض به سیاست المجلس الانتقالی استعفا کرده‌اند.

گفته می‌شود که هفته پیش نیز، «ابراهیم منیع» رئیس بخش «صیره» نیز پس از آنکه منزلش هدف تیراندازی و سرقت قرار گرفت، استعفای خود را به استاندار عدن تقدیم کرد.

وی دلیل استعفایش را عدم اقدام قانونی و بازدارنده مقامات امنیتی و محلی در عدن علیه افراد متجاوز و مهاجم به خانه و خودرویش اعلام کرد.

از سوی دیگر، برخی فعالان و رسانه‌های محلی از کناره‌گیری رئیس بخش التواهی در عدن از پستش و باقی‌ماندن در منزلش در اعتراض به موانع موجود در انجام کارهایش و فقدان امکانات لازم خبر دادند.