بایدن برای احیای برجام ناتوان است

زهرا میرظفرجویان: با اینکه برخی از شخصیت‌های غربی و آمریکایی به دنبال القای فضایی مثبت از مذاکرات برجامی هستند اما آنچه که در مذاکرات در حال رخ دادن است، چیز دیگری را نشان می‌دهد به ویژه اینکه برخی از شخصیت‌های غربی آشکارا نسبت به نتیجه نرسیدن یا دست‌کم عملی نشدن توافقات اعتراف دارند.

این در حالی است که نباید این موضوع را فراموش کرد که اروپایی‌ها بعد از خروج ترامپ از برجام نسبت به عمل کردن به تعهدات خود در این توافق تنها به وعده اکتفا کردند؛ این نکته بسیار آشکار شده است که غربی‌ها به دنبال فرسایشی کردن مذاکرات یا ادامه روند گفتمانی به نام مذاکره برای مذاکره هستند. در همین راستا، خبرنگار مهر با «شیرین هانتر» عضو شورای روابط خارجی آمریکا و استاد دانشگاه جورج تاون گفتگویی انجام داده است.

اگر چه خانم هانتر معتقد است که تهران و واشنگتن باید برای دستیابی به توافق تلاش کنند اما بطور تلویحی به این نکته نیز اشاره می‌کند که بایدن از توانایی یا قدرت کافی یا حسن نیت برای بازگشت به برجام برخوردار نیست.

خانم هانتر در این گفتگو تلاش کرد تا مخالفت‌های داخلی از سوی برخی دموکراتها را اینگونه تفسیر کند که این مخالفت‌ها باعث احتیاط جو بایدن برای بازگشت به برجام شده است. وی در عین حال در این گفتگوی کوتاه این موضوع را نیز می‌پذیرد که آمریکا شروط ایران را نخواهد پذیرفت اما با این وجود موفقیت در رسیدن به توافق را منوط به تهران و واشنگتن می‌داند.

در ادامه این گفتگوی کوتاه می‌آید:

*همانطور که می‌دانید مذاکرات وین در حال انجام است. ایران خواهان لغو کلیه تحریم‌ها و سپس راستی آزمایی آنها برای بازگشت به تعهدات برجامی است. در حالی که به نظر نمی‌رسد دولت ایالات متحده قصد داشته باشد همه تحریم‌ها را لغو کند. با توجه به این اختلافات، چشم انداز این مذاکرات را چگونه می‌بینید؟

بسیار بعید به نظر می‌رسد که ایالات متحده شرایط ایران را بپذیرد. واشنگتن گفته است که در ازای بازگشت ایران به تعهدات برجامی و بازگشت به محدودیت‌های غنی سازی شده ذیل برجام، تحریم‌های مربوط به بخش هسته‌ای را لغو خواهد کرد. بنابراین، موفقیت در مذاکرات به ایران و ایالات متحده بستگی زیادی دارد.

*بایدن در مبارزات انتخاباتی خود قول داده بود که به برجام بازگردد. اما می‌بینیم که بیش از ۱۰۰ روز پس از روی کار آمدن وی، ایالات متحده هنوز به توافق بازنگشته است. دلیل این امر چیست و چرا مذاکرات در حال فرسایشی شدن است؟

مخالفت سیاسی قابل توجهی در ایالات متحده، از جمله از سوی برخی دموکرات‌ها، برای بازگشت به برجام وجود دارد. بنابراین، بایدن باید محتاطانه عمل کند، خصوصاً اینکه برای برنامه‌های داخلی خود به حمایت کنگره احتیاج دارد.

البته اسرائیل از بازگشت آمریکا به برجام ناراضی خواهد بود. با این حال، به نظر می‌رسد که دولت بایدن تصمیم گرفته است که اعتراض اسرائیل را در این مورد نادیده بگیرد و به شرطی که ایران نیز با حسن نیت عمل کند و به تعهدات خود برگردد، این کشور نیز به طور کامل به برجام باز خواهد گشت.

*بن سلمان اخیراً در یک چرخش روشن از موضع قبلی خود در مورد ایران عقب نشینی کرده و از تعامل با ایران استقبال کرده است. دلیل تغییر موضع شاهزاده سعودی چیست؟

تغییر در اولویت‌های جهانی آمریکا و تصمیم این کشور برای عدم حمایت همه جانبه از عربستان سعودی و بن بست در جنگ یمن دو دلیل تغییر رویکرد بن سلمان در قبال ایران است.