" تغییر فاز اسرائیل در سوریه،بازی ماهرانه نتانیاهو در آستانه انتخابات کنیست"

*دکتر علیرضا عرب

 

در انتخابات زودهنگام کنیست اسرائیل در 20فروردین 98 (9آوریل 2019م)نتانیاهو نخست وزیر کنونی رژیم صهیونیستی با رقبای سرسختی از جریان راست و چپ و نیز نظامیان مواجه است.

راهبرد انتخاباتی نتانیاهو در رقابت با رقیبان از  هر جریان، وابسته به یکسری نقاط مثبت خاص و ابزارهای در دسترس است.

بعبارتی نتانیاهو بعنوان نخست وزیر رژیم صهیونیستی،تلاش خواهد کرد از تمامی فرصت ها و امکانات در دسترس و نیز رویدادهای  داخلی،منطقه ای و بین المللی ، برای غلبه بر رقبا نهایت استفاده را ببرد.

 

راهبرد اصلی و سنتی نتانیاهو در مقابله با رقبای جناح چپ، برجسته سازی و تاکید بر گفتمان امنیت محور است.

تاکید بر "مقوله امنیت" اسرائیل در روانشناسی جامعه صهیونیستی جایگاه برجسته ای دارد و صهیونیست ها نسبت به آن بسیار حساس و نگران هستند.

از اینرو در صورت ایجاد یک فضای امنیتی و بزرگنمایی آن توسط رسانه ها، نتانیاهو به راحتی می تواند رقیبان چپگرا را پشت سر بگذارد.

 چپگرایان مقولات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی دیگر همچون  دموکراسی ، همبستگی اجتماعی، رابطه سکولاریسم و دینداری در جامعه ، رفع تبعیض ها ،حقوق زنان ، مسائل اقتصادی، عدالت اجتماعی و اقتصادی ، برابری حقوقی ، حقوق بشر ،محیط زیست،کاهش مالیات، رابطه دولت و دین، امنیت اجتماعی و ...را در کنار مبحث امنیت  مطرح کرده و امنیت ملی را پدیده ای پیچیده و منشعب از کلیه موارد بالا می دانند.

 

از دیدگاه روانشناسی اجتماعی ، مقوله حفظ امنیت رژیم صهیونیستی در ضمیر ناخودآگاه جمعی جامعه صهیونیستی دارای بالاترین اولویت است.

از اینرو نتانیاهو با مهارت در آستانه انتخابات زودهنگام کنیست سعی در امنیتی ساختن فضای داخلی و پیرامونی اسرائیل و بزرگنمایی آن داشته تا از این رهگذر رقبای چپگرای خود را خلع سلاح کرده و شانس پیروزی آنها را در انتخابات پیش رو بشدت کاهش دهد.

 

اما نتانیاهو در مواجهه با رقبای راستگرا نیازمند راهبرد پیچیده دیگری است.

سایر رقبای راستگرا نیز مانند نتانیاهو، بر اولویت اول مقوله امنیت اسرائیل تاکید دارند ، از اینرو راهبرد نتانیاهو برای استفاده از مقوله امنیت و پیروزی بر سایر رقبا باید بسیار پیچیده تر و ماهرانه تر باشد.

راهبرد پیچیده و چند وجهی نتانیاهو در تاکید بر "مقوله امنیت" در این دوره از انتخابات دارای دو ویژگی منحصر بفرد است که او را از سایر رقبای راستگرایش متمایز می کند:

الف) نتانیاهو سعی در هماهنگی حداکثری با راهبردهای ترامپ در منطقه غرب آسیا داشته و ملاحظات او را مثل معامله قرن حتی المقدور در نظر می گیرد.

نتانیاهو در راستای جلب حمایت حداکثری ترامپ، سعی در رعایت ملاحظات داخلی، منطقه ای و بین المللی او دارد.

ب)نتانیاهو مقوله امنیت رژیم صهیونیستی را چند وجهی و پیچیده می بیند.

 

امنیت سخت، امنیت نرم، استفاده از دیپلماسی در عرصه های مختلف، هماهنگی با نهادهای بین المللی و منطقه ای، هماهنگی با کشورهای منطقه و غیره ، همگی در ادبیات نتانیاهو دارای جایگاه خاص خود هستند.

بنابراین تاکید بر دو ویژگی واقع گرایانه فوق، وجه تمایز نتانیاهو از سایر رقبای راستگرا است که شانس پیروزی نتانیاهو  بر آنان را نیز افزایش خواهد داد.

در واقع نتانیاهو برای پیروزی بر رقبایش در جناح چپ و راست، یک بازی پیچیده و چند وجهی(نظامی،امنیتی،دیپلماتیک، اجتماعی ) را تنظیم و  هدایت خواهد کرد.
 
نتانیاهو می خواهد اوج مهارت و توانایی خود را در آستانه انتخابات و در حضور جامعه صهیونیستی، به رخ حریفانش بکشد و با همراهی و همسویی با "دونالد ترامپ" بر رقیبان انتخاباتی اش پیروز شود.

 

 خروج نیروهای نظامی آمریکا از سوریه که توسط ترامپ اعلام شد اگرچه به علت تغییر توازن قوا به نفع محور مقاومت، در بلند مدت به ضرر اسرائیل است، اما در کوتاه مدت و در آستانه انتخابات زود هنگام کنیست مورخ 20فروردین 98(9آوریل 2019م) به نفع نتانیاهو خواهد بود.

 

خروج نیروهای نظامی آمریکا از سوریه مقوله امنیت اسرائیل را نزد رای دهندگان اسرائیلی برجسته تر خواهد کرد و نتانیاهو نیز به این امر واقف است و نهایت استفاده را از آن خواهد برد.

در واقع اعلام خروج نیروهای نظامی آمریکا از سوریه پاس گل ترامپ به نتانیاهو در آستانه انتخابات زود هنگام کنیست محسوب می گردد.

اعلام اجلاس ضد ایرانی ورشو مورخ 24 و 25 بهمن 97 ه ش (13 و 14 فوریه 2019م) توسط پمپئو وزیر امور خارجه ترامپ نیز زمینه ای بسیار مناسب جهت بازیگری نتانیاهو در آستانه انتخابات محسوب می شود.

در واقع اجلاس ضد ایرانی ورشو یک نمایش پرطمطراق برای ترامپ و نتانیاهو جهت انحراف افکار عمومی داخل آمریکا و اسرائیل از پرونده های متعدد این دو بحساب می آید.

نتانیاهو با شرکت فعال در این اجلاس ضد ایرانی، می تواند بار دیگر از پروژه ایران هراسی جهت بزرگنمایی مقوله امنیت اسرائیل سود برده و با یک بازی ماهرانه دیپلماتیک و رسانه ای خود را بعنوان تنها گزینه برتر تامین کننده امنیت اسرائیل در هر دو بعد نرم و سخت آن مطرح سازد.

 

اما مهمترین برگ برنده نتانیاهو در آستانه انتخابات 20فروردین98 (9آوریل 2019م) ، راهبرد تغییر یافته اخیر اسرائیل در سوریه است.

اسرائیل در مواجهه با سوریه تغییر فاز تاکتیکی داده است و اکنون حجم و شدت حملات خود به داخل خاک سوریه را افزایش داده است .

 

اگر در گذشته اسرائیل مسئولیت حملات به خاک سوریه را به عهده نمی گرفت اما اکنون به وضوح خود را عامل این حملات اعلام می کند.

 

 کاملا قابل درک است که نتانیاهو در راهبرد خود نسبت به سوریه در آستانه انتخابات زودهنگام کنیست تغییر تاکتیکی داده تا بتواند از آن در راستای پیروزی در انتخابات پیش رو نهایت استفاده را ببرد.

راهبرد جدید اسرائیل در سوریه و بطور کل جبهه شمالی بویژه جولان ، ایجاد تنش های با شدت متوسط و کنترل شده با محور مقاومت است.

نتانیاهو به بهانه ایجاد در گیری های با شدت متوسط و کنترل شده در جبهه شمالی(جولان و جنوب لبنان) درصدد تشدید فضای نظامی و امنیتی در داخل اسرائیل و بزرگنمایی حداکثری مقوله امنیت در ذهن جمعی جامعه صهیونیستی است .

برجسته سازی مقوله امنیت در جامعه اسرائیل در وهله اول سبب پیشی گرفتن نتانیاهو از رقیبان چپگرا شده و حتی او را بر رقبای راستگرایش هم پیروز خواهد کرد.

در واقع علت به عهده گرفتن مسئولیت این حملات به درون خاک سوریه و پذیرش مسئولیت آنها و رسانه ای کردن آن توسط نتانیاهو صرفا بزرگنمایی مساله امنیت نزد افکار عمومی اسرائیل و جلب آرای بیشتر صهیونیست ها است.

راستگرایان و بویژه نتانیاهو اکنون نیازمند تنش های با شدت متوسط و کنترل شده در جبهه شمالی (سوریه، جولان و جنوب لبنان) و بزرگنمایی آن هستند .

 همانقدر که تنش متوسط کنترل شده در جبهه شمالی به راستگرایان و نتانیاهو در انتخابات پیش رو کمک می کند به همان میزان تنش های محدود ، ایذایی ،کم دامنه و مستمر  در جبهه جنوبی (غزه ) و کرانه باختری به آنان ضربه خواهد زد و به ضرر آنها خواهد بود.

ایجاد تنش های محدود و مستمر در غزه و کرانه باختری توسط محور مقاومت سبب فعال شدن گسل های اجتماعی، سیاسی و امنیتی داخل جامعه صهیونیستی شده و مقوله امنیت پایدار را برجسته خواهد کرد.

با فعال شدن گسل های متعدد اجتماعی، فرهنگی،امنیتی،اقتصادی ، سیاسی در جامعه اسرائیل نگرش افکار عمومی اسرائیل به مقوله امنیت تعریض و تعمیق خواهد شد و مقوله امنیت پایدار و چند وجهی برجسته خواهد شد.

این تغییر دیدگاه به مقوله امنیت ،سبب کاهش آرای راستگرایان و افزایش اقبال به جناح چپ در اسرائیل گشته و شانس انتخاب نتانیاهو را کاهش خواهد داد.

بنابراین با توجه به موارد فوق الذکر به نظر می رسد بهترین راهبرد محور مقاومت ، جهت مقابله با راستگرایان و بویژه نتانیاهو در آستانه انتخابات زود هنگام کنیست ،همانا "صبر استراتژیک" در جبهه شمالی(سوریه،جولان و جنوب لبنان) و ایجاد تنش های کم دامنه ، مستمر و کنترل شده در جبهه جنوبی(غزه) ، کرانه باختری رود اردن و اراضی اشغالی 1948م خواهد بود.

 

* روزنامه نگار و کارشناس منطقه غرب آسیا