جنبش های مقاومت منطقه ؛ تاثیر پذیری از گفتمان انقلاب اسلامی
. انقلاب اسلامی در برهه ای از زمان رخ داد که مترقی ترین جنبش ها و پیشگام ترین رهبران انقلابی بر بستر اندیشه های بلوک شرق یعنی مکتب مارکسیستی طی مسیر می کردند.سکه رایج تفکرات آزادیخواهی و نحله های روشنفکری از سوسیالیسم و کمونیسم تغذیه می کرد و حتی بسیاری از جنبش هایی که رنگ دینی هم داشته اند در بستر التقاط حرکت می کردند
- دکتر محمدرضا جمالی
انقلاب اسلامی که به تعبییر یکی از اندیشمندان مغرب زمین بزرگترین انقلاب پست مدرن جهان نام گرفت خود هم "رسانه" بود و هم "پیام".رسانه از این منظر که حامل پیام استقلال و آزادی مردم بود و پیام نیز از این دیدگاه بود که تفکر و اندیشه معنویت خواهی را به سراسر جهان تسری می داد یعنی حامل پیام اندیشه دینی بود.
انقلاب اسلامی در برهه ای از زمان رخ داد که مترقی ترین جنبش ها و پیشگام ترین رهبران انقلابی بر بستر اندیشه های بلوک شرق یعنی مکتب مارکسیستی طی مسیر می کردند.سکه رایج تفکرات آزادیخواهی و نحله های روشنفکری از سوسیالیسم و کمونیسم تغذیه می کرد و حتی بسیاری از جنبش هایی که رنگ دینی هم داشته اند در بستر التقاط حرکت می کردند.
آزادیخواهان و جنبش های مطرح زیادی را می توانیم نام ببریم که متاثر از اندیشه های التقاطی ناسیونالیستی و سوسیالیستی بوده اند. جنبش پان عربیسم به رهبری جمال عبدالناصر در مصر که بر پایه ناسیونالیسم عربی حرکت می کرد. جنبش های آزادی بخش فلسطین که متاثر از ایدئولوژی مارکسیست بودند تنها نمونه ای از آنها هستند.
اما انقلاب اسلامی به دلیل عنصر دین مدارانه آن و مطرح نمودن اسلام سیاسی به خوبی توانست الهام بخش حرکت های جهادی و نهضت های آزادیبخش شود. بطوریکه سکه ناسیونالیسم و سوسیالیسم را از رونق انداخت.
بروز حرکت های جدید سیاسی و جهادی در جهان اسلام که فقط اسلام را راه حل و نجات دهنده می دانستند از انقلاب اسلامی ریشه گرفته اند. البته جریان اخوان المسلمین مصر بر این نکته تاکید داشت که اسلام تنها راه حل است اما چون گستره عملکردی اش محدود به حوزه فردی بود، نتوانست تاثیر لازم را بگذارد. اما انقلاب اسلامی موجد تحولات جدی حتی در جریان های فکری و سیاسی پیش از خود شد کما اینکه موجد حرکت های جدیدی نیز در سطح جهان اسلام شد که همچنان ادامه دارد. حرکت های نوظهور جهادی در مصر ، جزایر کومور،موریتانی، پولیساریو،جهاد اسلامی فلسطین،حزب الله،انصار الله و حشدالشعبی و حتی حماس همه از متاثر از انقلاب اسلامی هستند.
نکته مشترک همه این جنبش ها تاکید بر اسلام است و نه قدرت های جهانی و نه ایسم های رایج غربی و شرقی. دکتر فتحی شقاقی دبیرکل شهید جهاد اسلامی فلسطین در همان سال های نخست انقلاب اسلامی با تالیف کتابی در باره انقلاب اسلامی، این اقنلاب و اما خمینی را به عنوان راه حل مشکلات جهان اسلام معرفی کرد.
امام خمینی به عنوان پرچمدار و رهبر انقلاب اسلامی از همان ابتدای مبارزه با دقت بر مسئله اسلامی فلسطین و کشمیر تاکید کردند و اجازه ندادند تا موضوعات نژادی و خاک و جغرافیا بر مفاهیم معنوی حمایت از مظلوم و وحدت اسلامی غلبه کند. به عبارت دیگر انقلاب اسلامی را در چارچوب های ملی زندانی نکردند و با نگاه امت محوری خود این انقلاب را انقلابی برای کل امت اسلام معرفی کردند که بر اساس آن جوامع اسلامی نباید نسبت به مشکلات جهان اسلام بی تفاوت باشد. بلکه این احساس مسئولیت فراگیر اسلامی حتی تضمین کننده منافع و امنیت ملی نیز خواهد بود.
این دور اندیشی امام به طرز شگفت آوری موجب شد تا انقلاب اسلامی به عنوان مهمترین حرکت و نهضت رهایی بخش قرن مطرح شود و دامنه خود را از ایران و خاورمیانه به سراسر جهان گسترش دهد. بطوریکه در هر ندای آزادیخواهی و حمایت از مظلوم نام و راه ایران دیده می شود. این همان معنای نهفته در سخن موشه دایان وزیر جنگ وقت رژیم صهیونیستی که گفت انقلاب اسلامی ایران زلزله ای است که پیامدهای آن بر اسرائیل نیز تاثیر خواهد گذاشت.