سعودی و اوج تنگنظری سیاسی در مواجهه با همسایگان...
ایران در شرایطی که درخواست ملتمسانه رئیسجمهوری آمریکا برای گفتوگوی حتی غیرمستقیم را طی سه سال اخیر رد میکند ولی دستش را به سوی همسایگانش برای مذاکره دراز کرده و بارها از آمادگیاش برای مذاکره با آنها و در راسشان عربستان جهت حل اختلافات دوجانبه خبر داده است.
امروز بار دیگر ایران از طریق سخنگوی وزارت امور خارجهاش "سید عباس موسوی"، درخواست مذاکره با همسایگانش را مطرح کرد. موسوی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران( ایرنا) درباره مذاکره با عربستان سعودی اظهار داشت: "در خصوص عربستان هم ما بارها تلاش و سیاست اصولی و ثابت خود را اعلام کردیم و این بستگی به دولت و مقامهای این کشور دارد که چگونه و با چه دیدگاهی به پیشنهاد ما برای همکاری و گفتوگوهای منطقهای پاسخ دهند." وی گفت که جمهوری اسلامی ایران همواره با این شرایط آماده گفتوگو و همکاری با همه کشورهای منطقه است.
متاسفانه، تعامل عربستان سعودی با درخواستهای مکرر ایران برای گفتوگو، سازنده نبود و حتی در برخی موارد ضمن مخالفت با این درخواستها، اظهارات تند و غیر واقع بینانه ای را مطرح کردند. "محمد بن سلمان" ولیعهد سعودی مخالفتش با هرگونه مذاکره با ایران را به دلایل صرفا مذهبی ربط داده و دیگر مسئولان این رژیم از جمله "عادل الجبیر" وزیر خارجه سابق نیز با الگوگیری از "مایک پمپئو"، شرط و شروطی را برای پاسخ به این درخواست تعیین میکرد.
مشکل سیاست خارجی عربستان سعودی تنگنظری است و اینکه همه چیز را صفر و یک میبیند و همین امر باعث میشود از واقعگرایی سیاسی دور بماند. حکومت سعودی امروز در عرصه بینالمللی فقط دو رنگ سیاه و سفید را میبیند از اینرو با بحرانهای بسیاری مواجه میشود که حتی پیامدهایی در داخل کشور نیز دارد. این واقعیت را در تعامل سعودی با عراق، لبنان، سوریه و یمن به وضوح میتوان دید؛ یا باید تنها و مهمترین بازیگردان در این میادین باشد و یا اینکه ثبات این کشورها را بر هم میزند و تمامی راهحلهای میانه را ردّ میکند. مجبور کردن "سعد الحریری" به استعفا از نخستوزیری لبنان بهترین مثال در این باب است. رژیم سعودی ضمن مخالفت با دولت جدید عراق، تمامی امکاناتش را برای بازگرداندن این کشور به دوره قبل از 2003 بهکار بست. در مورد یمن نیز میبینیم که عربستان سعودی به رغم گذشت حدود 6 سال از تجاوزش به این کشور فقیر عربی، هرگونه راهحلهای میانه را رد میکند و تنها شرط مذاکره را تسلیم کامل جنبش "انصارالله" عنوان میکند، گویا فراموش کرده است که با تمام ملت یمن جنگ میکند نه فقط با انصارالله.
ناظران درباره دلیل نبودِ رنگ خاکستری در سیاست سعودی و دور شدن از واقعگرایی سیاسی میگویند این امر یا به دلیل تحریک آمریکا است و یا به دلیل ذهنیت حاکم بر سیاست سعودی. برخی دیگر نیز دلیل این امر را ماهیت شخصیت ولیعهد سعودی عنوان میکنند. با وجود این مسائل، کشورهای منطقه منتظر واکنش سعودی به دعوت ایران برای مذاکره هستند و با توجه به تحولات حاکم بر این کشور پادشاهی و بستری شدن ملک سلمان در بیمارستان، امیدوارند که این بار پاسخ ریاض متفاوت باشد.