اجلاس آستانه، یک گام به جلو برای حل بحران سوریه

سایت بیداری اسلامی -تردیدی نیست که برگزاری اجلاس آستانه، بحران  6 ساله سوریه را یک گام به سوی حل سیاسی نزدیک می سازد. آتش بس  بین دولت و معارضان مسلح، با وجود همه نقض ها طولانی ترین و پایدارترین آتش بس در این بحران به شمار می آید و این امر اراده دو طرف برای دوری از راهکار نظامی را نمایان می سازد.
رفتن معارضان به آستانه و حضور دور یک میز با نمایندگان دولت، هر چند که گفتگوی مستقیمی هم صورت نگرفته است، خود دستآورد قابل توجهی است که نشان از امکان حل بحران از طریق سیاسی دارد. هر چند که گفتگوهای آستانه پشت درهای بسته صورت گرفت و اطلاعات زیادی به بیرون درز نکرد اما آنچه که بدیهی است؛ چند موضوع مورد بحث طرف های شرکت کننده قرار گرفته است:
موضوع نخست: موضوع استمرار آتش بس به عنوان ابزار اعتماد سازی بین طرف های متخاصم است و هرمیزان آتش بس در آینده رعایت شود؛ از فضای جنگ و درگیری و کشتار دورتر خواهند شد و در چنین فضایی اعتماد سازی امکان پذیر تر خواهد بود.
موضوع دوم: تاکید بر یکپارچگی سوریه، استقلال این کشور، عدم تجزیه آن و استقرار حاکمیت یک نظام سکولار و فراگیر در سوریه، مبنای تعریف آینده سوریه خواهد بود. اصرار برخی از نمایندگان گروه های مسلح بر حذف هویت لائیک مورد قبول قرار نگرفت، زیرا این هویت سیاسی در قطعنامه 2254 شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز مورد تاکید قرار گرفته است. این اجلاس هم تلاش دارد تا این قطعنامه را مبنایی برای تصمیم گیری های خود قرار دهد.

موضوع سوم: نکته قابل توجه این اجلاس، مکانیزم نظارت بر آتش بس بود که قرار شد از طریق نظامیان مورد بررسی قرار گیرد. همچنین تاکید بیانیه پایانی اجلاس آستانه که از سوی سه کشور جمهوری اسلامی ایران، روسیه و ترکیه منتشر شد، بر اینکه راه حل بحران سوریه سیاسی است و نه نظامی، نشان از نوعی توافق  در این زمینه است که بر اساس آن، با آتش بس توافق شده و تاکید شده که باید زمینه هایی را فراهم ساخت تا امداد رسانی و آزادی جابجایی تقویت شود.
موضوع چهارم : موضوع آخری که در این اجلاس بحث شده و البته موضوع بسیار مهمی هم هست، موضوع جنگ علیه تروریسم در سوریه است. بر پایه قطعنامه 2253 شورای امنیت سازمان ملل متحد، جنگ علیه گروه های تکفیری به ویژه داعش و جبهه النصره به عنوان مدخلی برای حل بحران در سوریه قلمداد شده است. به عبارت دیگر تا زمانی که گروه های تروریستی – تکفیری مانند داعش و جبهه النصره در سوریه حضور دارند، امکان حل بحران این کشور وجود ندارد و تنها با از بین بردن آنها می توان به حل بحران سوریه امیدوار شد. ولی سوالی که در اینجا مطرح می شود آن است که " چه کسی با این گروه ها خواهد جنگید؟ به عبارت دیگر جنگ علیه تروریست ها در سوریه فقط وظیفه دولت سوریه است تا با کمک جمهوری اسلامی ایران و روسیه تروریسم تکفیری را از سوریه ریشه کن کند  و یا اینکه دولت ترکیه و گروه های تحت آتش بس هم باید در این جنگ مهم با تروریست ها مشارکت داشته باشند؟ 
تردیدی نیست که این وظیفه ای است که بر عهده همه طرف های حاضر در آستانه است تا زمینه حل بحران به سرعت مهیا گردد. چرا که تروریسم تکفیری نشان داده است که تنها خطری برای مردم و دولت سوریه نیست بلکه این تروریسم حتی برای گروه های معارض  و کشور ترکیه نیز خطری جدی است بنابراین همه باید در این جنگ مشارکتی فعال داشته باشند. هر چند در گذشته دولت ترکیه تشدید بحران در سوریه را یک فرصت برای پیگیری اهداف سیاسی و اقتصادی خود تلقی کرده و بر این اساس در قوام گیری تروریست ها و گسترش بحران در سوریه  و عراق، نقشی فعال داشته است اما انتقال بحران سوریه و عراق به ترکیه و شکل گیری شکاف های جدی در حوزه های سیاسی، اجتماعی و امنیتی ترکیه،  دولت این کشور را مجاب کرده تا در سیاست های خود در موضوع سوریه و عراق تجدید نظر کند. چرا که این فرصت موهوم به یک تهدید واقعی و جدی برای ترکیه تبدیل شده است.
حسین رویوران