احیای استعمار فرانسه در لبنان توسط ماکرون!
سینا معصومی
امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه بعد از انفجار سه‌شنبه گذشته در بیروت، شخصاً به لبنان سفر کرد و در جمع مردم داغ‌دیده بیروت قول بازسازی این شهر ویران‌شده را داد و گفت که این حادثه قلب فرانسه را نیز به درد آورد. ماکرون افزود که فرانسه هیچ‌گاه لبنان را رها نخواهد کرد و قلب مردم کشورش برای بیروت می‌تپد.
بسیاری از منتقدان و کارشناسان بر این باورند که این حرکت ماکرون تلاشی در جهت احیای سلطه فرانسه بر لبنان، این کشور بحران‌زده خاورمیانه است. منتقدان داخلی ماکرون نیز هدف از اقدامات اخیر وی را فرار از مشکلات عدیده داخلی که به شدت گریبان‌گیر او شده است، می‌دانند. کاریکاتوری در فضای مجازی در حال دست به دست شدن است که رئیس‌جمهور فرانسه را در شمایل ناپلئون به تصویر کشیده است و لقب ماکرون بناپارت را به آن داده‌اند که نشان از انتقاد به ماکرون به دلیل سودای احیای استعمار نو را دارد. اما مدافعان ماکرون که برخی از شهروندان خسته و ناامید بیروت نیز شامل آن‌ها می‌شوند، رهبر فرانسه را تنها نقطه امید می‌دانند و او را به دلیل حضور در مناطق حاشیه‌نشین و ویران بیروت که حتی دولت مردان لبنانی نیز شهامت بازدید از آن را نداشتند ستایش می‌کنند و همچنین به دلیل تلاش وی برای پاسخگو کردن مسئولان لبنانی در قبال انفجار اخیر، سوء مدیریت آن‌ها و فساد گسترده سیستماتیک، از او حمایت می‌کنند.
بسیاری از منتقدان و کارشناسان بر این باورند که این حرکت ماکرون تلاشی در جهت احیای سلطه فرانسه بر لبنان، این کشور بحران‌زده خاورمیانه است.
ماکرون در طی دیدارش از لبنان، بازسازی این کشور را دغدغه اصلی خود نامید و به همین منظور نیز اقدام به برگزاری ویدیو کنفرانسی بین‌المللی برای جمع‌آوری کمک جهت ترمیم لبنان و بدون دخالت در امور داخلی این کشور کرد. ژاک لانگ، از وزرای پیشین کشور فرانسه اظهار داشت که ما اکنون در حال حرکت بر لبه پرتگاه هستیم و در شرایط اضطراری به سر می‌بریم. ما باید اقدام به کمک، حمایت و تشویق مردم لبنان برای ساختن دوباره کشورشان بکنیم. اما در عین حال نیز نباید این‌گونه برداشت شود که به دنبال ایجاد مستعمره‌ای جدید برای خودمان هستیم، زیرا این فکری بسیار احمقانه است.
تاریخ خود را تکرار خواهد کرد؟
روابط میان فرانسه و لبنان به قرن 16 میلادی بازمی‌گردد. زمانی که پادشاهی فرانسه با رهبران عثمانی وارد مذاکره شدند تا از آن طریق بتوانند هم از مسیحیان حمایت کنند و هم جای پایی برای خود در منطقه بازنمایند. در میانه سال‌های 1920 تا 1946 و دوران قیمومیت فرانسه بر لبنان، بسیاری از مدارس لبنان دروس خود را به زبان فرانسه تدریس می‌کردند و هنوز هم نسل‌های به جای مانده فرانسوی زبان را در گوشه و کنار این کشور می‌توان یافت و همچنین روابط گرم و پشت پرده دولتمردان فرانسوی با بدنه قدرت در لبنان که عده‌ای معتقدند از همین طریق بحران سیاسی و اقتصادی را در لبنان ایجاد کردند.
از اتفاقات عجیبی که پس از انفجار بیروت روی داد، راه‌اندازی یک دادخواست آنلاین است که در آن از شرکت‌کنندگان سؤال شده آیا با قیمومیت موقتی فرانسه بر لبنان تا حل بحران موافقید یا خیر و دولت حاکم لبنان را به عدم‌کفایت در برقراری امنیت و مدیریت کشور متهم کرده است. راه‌اندازی این دادخواست در حالی صورت می‌پذیرد که امانوئل ماکرون در بازدید از بیروت خطاب به مردم لبنان گفت که شما موظفید تاریختان را با دستان خودتان رقم زنید، اما همچنان هزاران نفر این دادخواست را امضا کرده‌اند که حاکی از عمق ناامیدی و بی‌اعتمادی به جریان سیاسی حاکم است. گذشته از نیاز مبرم کنونی لبنان به کمک‌های بین‌المللی، بسیاری در داخل لبنان، سفر ماکرون را به مثابه کمک‌های قطعی به این کشور که در باتلاقی از بدهی فرورفته است، می‌دانند.
برای بسیاری این دیدارها ناخوشایند بود و فرانسه را به چشم کسی که در پس لبخندهایش حیله‌ها نهفته است می‌بینند و کسانی را که دادخواست قیمومیت را امضا کرده‌اند و فرانسه را همچون مادری غمخوار متصورند، به شدت سرزنش می‌کنند.
حیله در پس لبخند
ماکرون در طی این سفر چهره‌ها و رهبران احزاب مختلف سیاسی لبنان را در ساختمان سفارت فرانسه در شهر بیروت گرد هم آورد. اتفاقی نادر در طی دهه‌های اخیر، زیرا بسیاری از این رهبران همچنان دشمنی عمیقی با یکدیگر دارند و این دشمنی به سال‌های 1975 تا 1990 و جنگ‌های داخلی لبنان بازمی‌گردد. اما برای بسیاری این دیدارها ناخوشایند بود و فرانسه را به چشم کسی که در پس لبخندهایش حیله‌ها نهفته است می‌بینند و کسانی را که دادخواست قیمومیت را امضا کرده‌اند و فرانسه را همچون مادری غمخوار متصورند، به شدت سرزنش می‌کنند.
سامر فرنجیه، نویسنده لبنانی با اشاره به سفر ماکرون نوشت که او سیاستمداران لبنانی را همچون کودکان دبستانی گرد آورد و همچون مدیری آن‌ها را به دلیل انجام ندادن درست تکالیف‌شان توبیخ کرد.
فرانسه در مسیر اثرگذاری بر لبنان رقیبان دیگری نیز دارد. زمانی که امانوئل ماکرون در حال بازدید از ویرانه‌های برجای مانده از انفجار بود، وزیر بهداشت دولت لبنان که تحت حمایت حزب‌الله است، از بیمارستان‌های صحرایی اهدایی و برپا شده ایران و روسیه دو رقیب و بازیگر مهم منطقه دیدن می‌کرد.
در پاریس نیز مخالفان سیاسی ماکرون از هر دو جناح چپ و راست هشدار دادند که ماکرون این حق را ندارد تا به سمت ایجاد استعمارگری نو و بهره‌برداری سیاسی از لبنان در ازای کمک به آن کشور گام بردارد.
یک دانشجوی مهندسی لبنانی در واکنش به دادخواست قیمومیت فرانسه بر لبنان گفت که من افرادی را که این دادخواست را امضا کرده‌اند درک می‌کنم، آن‌ها از سر درماندگی و ناامیدی چنین کرده‌اند و به‌شدت با این اقدام مخالف بود و از این‌که مردم لبنان ماکرون را به چشم منجی کشورشان می‌بینند ابراز ناراحتی کرد. او گفت که ماکرون حتی نمی‌تواند مشکل مردم و کشور خودش را حل کند، چگونه می‌تواند به ما توصیه کند که چطور عمل کنیم و چه مسیری را پیش بگیریم.
در پاریس نیز مخالفان سیاسی ماکرون از هر دو جناح چپ و راست هشدار دادند که ماکرون این حق را ندارد تا به سمت ایجاد استعمارگری نو و بهره‌برداری سیاسی از لبنان در ازای کمک به آن کشور گام بردارد. جولیان بایو، از رهبران حزب سبز در توییتی نوشت که اتحاد و همبستگی فرانسه با لبنان نباید محدود به هیچ پیش‌شرطی شود. ماکرون در دیدار از بیروت به این موضوع اشاره کرد که قرار نیست قیمومیت فرانسه مجدداً احیا شود و خطاب به شهروندان لبنانی گفت که شما نمی‌توانید از من انتظار داشته باشید تا رهبران شما را تعویض نمایم، هیچ راه‌حل فرانسوی‌ای وجود ندارد و همه چیز بر عهده خودتان است. اما از سوی دیگر نیز وعده داد که در روز 1 سپتامبر و مصادف با صدمین سالگرد اعلام لبنان بزرگ تحت قیمومیت فرانسه، به این کشور بازمی‌گردد تا از نزدیک روند اصلاحات وعده داده شده از سوی سیاسیون لبنانی را بررسی کند.
