آمریکا قادر به انجام کودتا در لبنان نیست

• ترامپ عنوان کرد انقلابی در لبنان صورت گرفته است. به نظر شما دولت ترامپ در لبنان چه هدفی را دنبال می‌کند؟

آمریکا در لبنان گرفتار نوعی بن بست است، البته فقط آمریکا اینچنین نیست بلکه به طور کلی غرب و محور غرب سال‌هاست در خاورمیانه به بن بست سیاسی رسیده‌اند. مقاومت نه فقط در لبنان بلکه به طور کلی در شامات، غرب را زمین گیر کرده است. حرفی که در این خط روی زمین می‌نشیند، حرف مقاومت است. دلیل آن نیز واضح است؛ لبنان زخم اشغال اسرائیل را در دو نوبت چشیده است. رژیم صهیونیستی از سال 1948 تا 2006 با اعراب جنگ داشت که مدت زمان 6 روزه و 2 روزه و پنج روزه داشت، اما در سال 2006 به مدت 36 روز لبنان به اشغال اسرائیل در آمد. در سال 67 که جنگ ژوئن اتفاق افتاد و بلندی‌های جولان به اشغال اسرائیل درآمد تا امروز همیشه سوریه از طرف اسرائیل در معرض حملات هوایی و موشکی بوده است. جولان و جبل‌الشیخ جمعاً سه چهارم استان قنیطره سوریه است. آخرین تعرض حدوداً سه هفته پیش رخ داد و اسرائیل به نقطه‌ای در جنوب دمشق حمله کرد و منجر به شهادت یکی از اعضای حزب الله لبنان شد و تنشی در منطقه پدید آمد. مردم این منطقه خواه ناخواه روحیه‌ای ضد صهیونیستی پیدا کرده اند.

یک ضلع دیگر شامات، فلسطین است که خود کشوری اشغال شده است و دائماً در معرض جنگ و درد و آسیب بوده است. بخش دیگر این منطقه اردن است که در حدود 4 تا 4.5 میلیون جمعیت فلسطینی دارد که از خانه و کاشانه خود آواره شده‌اند و به شکل محنت باری در اردوگاه‌ها زندگی می‌کنند. بعضاً بیش از 90 سال است که این افراد در این وضعیت به سر می‌برند و برخی از آنها آوارگان دیر یاسین هستند که در سال 1923 یعنی قبل از تأسیس اسرائیل در ماجرای دیر یاسین و در حمله ارتش اسرائیل یا جوخه‌های نظامی اسرائیل آواره شده‌اند.

در منطقه شامات حرف اعتماد به اسرائیل خریدار ندارد. مردم منطقه به همان مقدار که از این دزد نفرت دارند از پشتیبانی کنندگان از این دزد نیز متنفر هستند.

به ندرت کودکانی که در آن حملات اردن آواره شده بودند، زنده هستند. بنابراین، طبع این منطقه مقاومتی است و تمایلی به سازش ندارند. در این منطقه حرف اعتماد به اسرائیل خریدار ندارد. مردم منطقه به همان مقدار که از این دزد نفرت دارند از پشتیبانی کنندگان این دزد نیز متنفر هستند. آمریکایی‌ها سعودی‌ها و هر کشور و دولت دیگری که هم نوا با اسرائیل است در لبنان مشکل پیدا می‌کند. البته نیروهایی هم نوا با غرب در لبنان وجود دارد که غربی‌ها سال‌ها از آنها استفاده کرده‌اند از جمله حزب حریری، المستقبل حزبی به رهبری سمیر جعجع و حزب سوسیالیست ترقی خواه به رهبری ولید جنبلات و فالانژها و کتائب که مدتها بار آمریکا و اسرائیل و عربستان را در لبنان بر دوش می‌کشیدند و امروز حیثیتی ندارند و به عنوان جریان‌هایی فاسد شناخته می‌شوند و اولین مصادیق شعارهای مبارزه با فساد هستند. لذا این احزاب امروز جایگاهی در لبنان ندارند تا فرانسه و آمریکا با به خدمت گرفتن آنها کارهای خود را پیش ببرند.

بداقبالی دیگر پدید آمدن جریان جدیدی است که امروز در خیابان‌ها دیده می‌شود و خرابکاری می‌کنند و ساختمان‌های دولتی را به تصرف در می‌آورند. این عدد در لبنان حداکثر 15 هزار نفری هستند که در میادین بیروت و ترابلس و جبل و سیدا و بعلبک جمع می‌شوند که فقط هنر آنها خشونت‌ورزی است. این گروه به میزانی که بر درجه خشونتشان افزوده می‌شود از قدرت و نفوذ اجتماعی آنها کاسته می‌شود و در فضای اجتماعی با ریزش هوادار روبرو می‌شوند. حال سوالی که اینجا به وجود می‌آید این است؛ آیا فرانسه و آمریکا می‌توانند در مقابل حزب‌الله که رکن اصلی و مهم در لبنان است روی این طیف‌ها حساب باز کند و پروژه‌های خود را به جایی برساند؟ قطعاً پاسخ منفی است. باید دید قدرت و انتهای قدرت کجاست. اگر حزب الله در ساعت 3 پیامی به مردم لبنان مخابره کند و از آنها بخواهد در ساعت 4 در خیابان‌های لبنان باشند شک نداشته باشید که دست کم یک میلیون نفر در خیابان‌های بیروت حاضر خواهند شد.

فرض را بر این می‌گیریم که آمریکا بخواهد در لبنان دولتی تشکیل بدهد قطعاً باید کودتا کند، ولی آیا آمریکا در لبنان حزب و دسته و گروه و ارتشی دارد؟ امروز ارتش لبنان هواخواه حزب‌الله است.

• اما باز هم آمریکا در این شرایط و با وجود اینکه از گروه های غرب‌گرا دیگر حمایتی به عمل نمی‌آید، باز هم به دنبال پیاده کردن نقشه‌های خود خواهد بود. به نظر شما هدف اصلی آمریکا در این زمین چیست؟

آمریکا در این شرایط از یک سری خلأها سوء استفاده می‌کند تا بلکه بتواند صحنه را تغییر بدهد. به عقیده من، کامل‌ترین مثالی که می‌توان برای آمریکا زد این است که کسی در کنار دریا کاسه ماستی را به آب می‌زد تا دوغ بسازد و گفت نمی‌شود ولی اگر بشود چه می‌شود! فرض را بر این می‌گیریم که آمریکا بخواهد در لبنان دولتی تشکیل بدهد قطعاً باید کودتا کند ولی آیا آمریکا در لبنان حزب و دسته و گروه و ارتشی دارد؟ امروز ارتش لبنان هواخواه حزب‌الله است در هر صحنه‌ای که ارتش لبنان از انجام کاری دربماند، کتباً به حزب‌الله پیام می‌زند و کمک می‌خواهد. این اتفاق در سال 2016 رخ داد. بنابراین من با قاطعیت می گویم که آمریکا نمی‌تواند در لبنان کودتا کند. آمریکا یا باید کودتا کند که ابزار آن را ندارد و یا باید با استفاده از احزاب قدیمی کار خود را پیش ببرد که احزاب قدیمی دیگر ظرفیت خاصی برای غرب ندارند. آقای حریری تا آبان سال گذشته نخست وزیر لبنان بود. قدرت او همین است و اگر باز روی کار بیاید وضعیت همین است و بار آمریکا روی زمین می‌ماند.

آمریکا قدرت ایجاد تغییر در این منطقه را ندارد. آمریکا سهمی می‌خواهد و اعلام می‌کند من تضمین می‌کنم که اسرائیل به لبنان حمله نکند شما هم تضمین بدهید که به اسرائیل حمله نخواهید کرد و ما این را از شما می‌خواهیم.

• آمریکا امروز اگر تصمیم به خلع سلاح لبنان بگیرد چگونه می‌تواند این کار را انجام بدهد؟

حزب الله در بطن لبنان است مثل هوا که همه جا هست و نمی‌توان آن را نشان داد. سلاح برای حزب الله مساله‌ای فوق استراتژیک است و باید همواره از چشم اسرائیل مخفی بماند از این رو حتی اعضای حزب الله چنین اطلاعاتی ندارند و عنصر حزب الله هم نمی‌داند سلاح کجاست. اگر حزب‌الله نبود مساله تروریست در سوریه حل نمی‌شد. آمریکا چطور می‌خواهد با چنین نیرویی بجنگد؟ یکبار در بیروت ضربه‌ای به پایگاهی آمریکایی وارد شد و آمریکا از آن زمان رفته و هنوز بر نگشته است. 27-28 سال از آن ماجرا گذشته است و آمریکا هنوز امنیت احساس نمی‌کند، از این رو آمریکا قدرت ایجاد تغییر در این منطقه را ندارد. آمریکا سهمی می‌خواهد و اعلام می‌کند من تضمین می‌کنم که اسرائیل به لبنان حمله نکند، شما هم تضمین بدهید که به اسرائیل حمله نخواهید کرد و ما این را از شما می‌خواهیم. امروز آمریکا و اسرائیل رفتاری مبتنی بر تهاجم ندارند بلکه رفتار آنها مبتنی بر این است که ما را بپذیرید و قبول کنید که ما باشیم و به ما حمله نکنید. این حرف بدی نیست ولی چرا ما این فرمول را قبول نمی‌کنیم؟ جواب ما این است که چند بار باید آمریکا را آزمود؟ ما در خلیج فارس کاری با آمریکایی‌ها نداشتیم اما آمریکا حریم ما را نقض کرد. یکبار با پهپاد در بیابان‌های خراسان جنوبی حریم را نقض کرد و یکبار هم هواپیمای بدون سرنشین خود را در تنگه هرمز وارد حریم هوایی ایران کردند. در هر دو مورد ایران مجبور به عکس العمل بود. تا اینجا ایران هر کاری کرده عکس العملی بود، ولی امروز می‌گوید با ما کاری نداشته باشید. اگر هر مسئول آمریکایی گفتگویی 5 دقیقه‌ای داشته باشد قطعاً در یک گوشه از حرف‌هایش به ایران و مقاومت حمله می‌کند. ایران در هیچ نطق دولتمردان آمریکا مصون نیست. ایران به آمریکا می‌گوید شما حق ندارید تا شعاع هزار کیلومتری ما حضور داشته باشید.

• بسیاری بر این عقیده‌اند که لبنان با ثبات بیشتر به درد آمریکا می‌خورد. تحلیل شما در این باره چیست؟

لبنان اگر در دست حزب الله باشد آن را بی ثبات می‌دانند و اگر در دست حریری باشد با ثبات است. البته حریری قدرتمندی که بتواند فرامین آمریکا در مورد حزب الله را اجرا کند نه حریری بدون قدرتی که حزب الله بر کشور سوار باشد. در مورد ایران نیز به همین صورت است. دونالد رامسفلد که زمانی وزیر دفاع آمریکا بود، صدام حسین را به جنگ با ایران متقاعد کرد و اعلام کرد از پشتیبانی ما برخوردارید. بنابراین ثبات و بی ثباتی تئوری مطلقی برای آمریکایی‌ها نیست و رابطه مستقیمی با وضعیت موافق و مخالف دارد. اگر وضعیت موافق با آمریکا باشد جزیره ثبات است و در غیر این صورت باید در آن کشور آشوب به پا کرد بلکه در این بین چیزی برای آمریکا حاصل شود.

• آیا فرانسه نیز در این نظریه با آمریکا شریک است؟

برداشت من بر این است، اگر 60 سال اخیر را حتی کمی بیش از 60 سال و از پایان جنگ جهانی دوم تا امروز، مروری بر رفتار فرانسه داشته باشیم. فرانسوی‌ها در بخش نظامی به صورت انضمامی عمل کرده‌اند، یعنی آمریکا سیاست، جنگ و صلح تعیین کرده و بر اساس همین موضوع فرانسه به آمریکا کمک کرده است. این مساله در فرانسه و در قالب نیروهای صاف و در عراق در قالب ائتلاف دیده می‌شود. در جایی که آمریکا احساس کرده نمی‌تواند حضور داشته باشد فرانسه در آنجا دیده می‌شود. آمریکا به فرانسه مأموریت نیابتی در مورد لبنان داده است. نقش فرانسه اینطور تعریف می‌شود.

اساساً انتخابات زود هنگام به نفع مخالفین تمام نخواهد شد چون تکلیف جامعه لبنان معلوم است.

• با توجه به وقایع پیش آماده در لبنان شاهد فروپاشی کابینه حسان دیاب بودیم. آیا در شرایط نامناسب بیروت، این فروپاشی غیر قابل اجتناب بود؟

دولت فرو نپاشید بلکه نخست وزیر استعفا داد. طبق قانون در لبنان وقتی نخست وزیر استعفا می‌دهد و استعفای او از سوی رییس جمهور پذیرفته می‌شود این فرد تا انتخاب نفر بعدی نخست وزیر باقی می‌ماند و کابینه او نیز باقی می‌ماند ولی اختیارات این فرد در چنین شرایطی کاهش پیدا می‌کند. مثلاً نمی‌تواند وزیر جدید تعیین کند و نمی‌تواند قراردادهای خاصی ببندد فقط می‌تواند امور جاری را اداره کند که همین کار دامنه وسیعی دارد ولی نمی‌تواند نصب و عزلی داشته باشد. وقتی ایشان نخست وزیر است فشار برای استعفا زیاد است ولی وقتی استعفا داده و منتظر نفر بعدی است فشارها مثل گذشته بر دوش او سوار نمی‌شود. این کار برگ برنده‌ای برای کسی است که زیر فشار قرار دارد. اساساً انتخابات زود هنگام به نفع مخالفین تمام نخواهد شد چون تکلیف جامعه لبنان معلوم است. مسیحیان 60 کرسی دارند که بزرگ مارونی ها میشل عون است و شاهد هستیم امروز با حزب الله کار می‌کند همچنین شیعیان 27 کرسی دارند و محور شیعه حزب الله است. سنی‌های لبنان 28 کرسی دارند و محور آنها سعد حریری و دیگرانی هستند. تکلیف معلوم است و انتخابات نمی‌تواند هیچ چیزی را در پارلمان لبنان تغییر بدهد.

• کدام دسته و گروه حسان دیاب را نمی‌خواستند؟

در صحنه لبنان با تحریم‌ها روبرو هستیم. سید حسن نصرالله سخنرانی کرد و به غرب گفت ما را تحریم کنید چرا لبنان را تحریم کرده‌اید؟ غرب لبنان را تحریم کرده و فشار بخشی از تحریم سوریه موسوم به قیصر متوجه لبنان است چون وضعیت سوریه و لبنان در هم تنیده است. لبنان مثل یک دانه لوبیا در دل سوریه است و اثر این تحریم‌ها بر لبنان حس می‌شود ضمن اینکه خود لبنان جداگانه در تحریم است. از طرفی لبنان همیشه در بخش اهل سنت از کمک‌های مالی اعراب برخوردار بود ولی مدت‌هاست اعراب کمک‌های خود را قطع کرده‌اند. لبنان کشوری درآمدزا نیست و باید هزینه‌های اداره خود را از خارج دریافت کند در کنار این مسائل فعالیت‌های تروریستی و فشار روانی فضا را به سمتی برد که دیاب استعفا کرد. جامعه لبنان تعیین تکلیف شده است. صندلی‌های دولتمردان مشخص شده است. تکلیف صندلی‌های دولت لبنان معلوم است. امروز غرب فکر می‌کند با هو هو که در برخی از کشورها دولت را فروپاشاند و می‌توانند فضایی برای به حاشیه رفتن حزب الله ایجاد کنند.

حریری دیگر برای آمریکا حلاوتی ندارد. 8 سال نخست وزیر بود و قدرت جدیدی ندارد این فرد همان آدم و حزب او همان حزب است و فضای اجتماعی او نیز نسبت به قبل کاهش پیدا کرده همچنین امروز متهم ردیف اول فساد در لبنان به شمار می آید.

• سعد حریری می‌تواند بار دیگر در قدرت قرار بگیرد؟

حزب الله مخالفتی با نخست وزیری حریری ندارد. سید حسن نصر الله سال گذشته به حریری گفته بود که حزب الله با ماندن او موافق است ولی او استعفا داد و دو ماهی دولت بی رهبر بود باز هم حزب الله به حریری پیام داد حتی سید نصرالله این نکته را در سخنرانی خود اعلام کرد و گفت ما می‌خواهیم این افراد باشند و جواب مردم را بدهند و بگویند چه کرده‌اند و چه نکرده‌اند ولی مشکل آمریکا اینطور حل نمی‌شد. حریری دیگر برای آمریکا حلاوتی ندارد. 8 سال نخست وزیر بود و قدرت جدیدی ندارد این فرد همان آدم و حزب او همان حزب است و فضای اجتماعی او نیز نسبت به قبل کاهش پیدا کرده همچنین امروز متهم ردیف اول فساد در لبنان به شمار می اید. امروز تمام سؤال‌ها در مورد انفجار بندر به سمت او اشاره دارد. این همه نیترات دپو شده در انبار به چه کسی تعلق دارد؟ چون بندر به طور سنتی در اختیار حریری‌ها است. من فکر نمی‌کنم احتمال برگشتن او به قدرت قوی باشد.

• چه گروهی بیشتر می‌تواند در صحنه قدرت لبنان حضور داشته باشد؟

حزب الله لبنان می‌گوید چرا لبنان را تحریم کرده‌اید، درهای اقتصاد لبنان را باز کنید. دوم اینکه، ما در لبنان رقابتی با عربستان نداریم و سوم اینکه ما نمی‌خواهیم دولت تشکیل دهیم و نمی‌خواهیم محور دولت باشیم و چهارم اینکه ما می‌خواهیم کسی بیاید که اکثریت او را قبول داشته باشند و در قالب قانون بگنجد. لبنان قانون اساسی 1360 و پیمان طائف 1366 را دارد. او پیشنهاد داده کسی باشد که در این چهارچوب مورد قبول باشد. شخصیت‌های سابق چون آقای کرامی پسر عمر کرامی از بین شخصیت‌های سنی در لبنان حضور دارد و یا نواب سلام نماینده پارلمان لبنان که البته مشکل تابعیتی دارد. همچنین برخی نخست وزیرهای قبلی مثل آقای سینیوره هستند. در حقیقت برای حزب الله مساله قدرت اولویت دار نیست حزب الله می‌خواهد هر چه زودتر مشکل مردم را حل کند.

سید حسن نصر الله اعلام کرد اعتمادی به مکرون ندارد ولی اگر او برای باز کردن گره و حل مشکلی آمده است سلمنا بگوئیید بیاید. امروز مطلوب حزب الله این است. حزب الله می‌گوید شما تعیین کنید دولت چه کسی باشد و من کاری به دولت ندارم. لبنان امروز مشکل جدی پیدا کرده است. این کشور سالانه 12.5 میلیارد دلار نیاز ارزی دارد و درآمد ارزی او به حدود دو میلیارد دلار رسیده است. این کاهش بسیار بالاست. ارزش لیر که سال‌ها در برابر دلار 500 لیر بود به 10 تا 12 هزار رسید. مساله دیگر این است که حزب الله ساختارا هضم در حکومت نیست تا رییس جمهور و نخست وزیر برای او مهم باشد. حزب الله لبنان کار خود را انجام می‌دهد و یک مأموریت بیشتر ندارد او فقط به مقابله با اسرائیل می‌اندیشد. حزب الله کار اقتصادی و فرهنگی و سیاسی نمی‌کند و در هر جایی که دو گروه بین پست و مقام با هم دعوا داشتند از سهم خود بخشیده است. وانگهی نخست وزیری در لبنان سهم سنی‌ها است و هر کاری صورت بگیرد باز هم یک سنی باید برای این مقام انتخاب شود. چرا حزب الله باید برای پستی که در اختیار رقیب اش است چانه زنی کند.

از سال 1360 تا امروز همواره حدود 60 شناور آمریکایی در خلیج فارس حضور داشته‌اند ولی وقتی بنا باشد تبلیغ رسانه‌ای صورت بگیرد، حضور ناوها اهمیت پیدا می‌کند، در حالی که این ناوها همیشه در منطقه حضور داشتند.

• خبری مبنی بر حضور ناوگان‌های جنگی آلمان و فرانسه و انگلیس در بندر بیروت منتشر شد این حضور چه معنایی دارد؟

دریای مدیترانه از جنوبی‌ترین نقطه در شرق تا بالاترین نقطه عربی همواره مسیر حضور و حرکت ناوهای انگلیسی و آمریکایی و فرانسوی است ضمن اینکه رزم ناوهای اسرائیلی نیز تا شعاعی در این آب‌ها حاضر بودند و مساله ای جدیدی نیست، ولی چون بنا بر تبلیغات رسانه‌ای است این مسائل بزرگ نمایی می‌شود. از سال 1360 تا امروز همواره حدود 60 شناور آمریکایی در خلیج فارس حضور داشته‌اند، ولی وقتی بنا باشد تبلیغ رسانه‌ای صورت گیرد، حضور ناوها اهمیت پیدا می‌کند در حالی که این ناوها همیشه در منطقه حضور داشتند.

• میشل عون اعلام کرده زوایای انفجار بندر بیروت را برملا خواهد کرد چه چیزی در این انفجارها وجود دارد؟

آقای میشل عون در این نقطه انتخاب قرار ندارد که برملا کند یا نکند. افکار عمومی منتظر گزارش هستند و اقای عون گفته تا 30 مرداد عنوان می‌کند. ارتش درباره همین موضوع کمیته‌ای را تشکیل داده است و زاویه این انفجار را مورد بررسی قرار می‌دهد که به احتمال زیاد تا سی مرداد کمیته جمع بندی نهایی را عنوان می‌کند، البته گزارش مقدماتی است و وعده روشن سازی می‌دهد. در این گزارشی که قرار است که فیلتر عون رد شود تا حدودی نقاط را مشخص می‌کند و فضا را تا حدودی را ارام و اطمینانی ایجاد می‌کند.

• دلیل اینکه می‌گوید در این گزارش فضا را تا حدودی آرام می‌کند چیست؟

به دلیل اینکه چاره ایی جز این نیست. میشل عون به چنین فضای آرامی نیاز دارد و باید صبر کنیم که سی مرداد ارتش بیروت چه گزارش اولیه ای را ارائه می‌دهد.