دخالت های آمریکا در انتخابات سائر کشورهای جهان!
فرزانه دانایی کارشناس روابط بین الملل
این روزها و با نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات آمریکا، رسانه‌ها و افکار عمومی در این کشور، بیشتر از هر زمان دیگری نگران دخالت کشورهای دیگر در این پروسه و تغییر یافتن نتیجه انتخابات هستند. رسانه‌های آمریکایی که از ابتدای سال 2017 و در روزهای آغازین حضور ترامپ در کاخ سفید، روسیه را متهم به دخالت در انتخابات کشورشان می‌کردند، حالا عقیده دارند در انتخابات ماه نوامبر نیز خطرات زیادی نتایج انتخابات را تهدید می‌کند. ترامپ با این حال انتقادات در این زمینه را به سمت چین، روسیه و ایران کشانده و بارها مطرح کرده است که این سه کشور به دلیل اینکه نمی‌خواهند او برای دوره دوم در کاخ سفید حضور داشته باشد، قصد دارند با دخالت در انتخابات، نتایج را به نفع نامزد دموکرات تغییر دهند.
مسئله دخالت احتمالی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا گرچه در شرایط فعلی جو خاصی در واشنگتن ایجاد کرده است، اما یادآور دخالت‌های انتخاباتی آمریکا در پروسه‌های انتخاباتی و فضای سیاسی سایر کشورها نیز هست. مسئله دخالت کشورهای خارجی در انتخابات آمریکا شاید مسئله‌ای نوین برای رسانه‌ها و افکار عمومی این کشور باشد، اما دخالت در انتخابات مسئله غریبی برای ایالات متحده نیست. برای دهه‌ها، سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا از تاکتیک‌های بحران‌زا و پنهانی برای دخالت در انتخابات کشورهای مختلف دنیا استفاده می‌کرده‌اند. این دخالت در همان روزهای ابتدایی تشکیل سازمان سیا در آمریکا آغاز شده، در طول جنگ سرد به عنوان عاملی ضروری و استراتژی‌ای نوین در داخل این سازمان در پیش گرفته می‌شده و تا به امروز نیز ادامه دارد.
چند ماه بعد از تشکیل سازمان سیا در سال 1947 میلادی، این سازمان دست به تغییر دادن نتایج انتخابات ایتالیا در سال 1948 میلادی کرد تا از نامزد حزب دموکرات مسیحی که از طرفداران و حامیان آمریکا بود در مقابل نامزد حزب دموکرات سوسیال که از مدافعان مسکو بود، حمایت کند. این عملیات با موفقیت پیش رفت و به همین دلیل در سال‌های بعدی تا همین امروز، این سیاست توسط سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا دنبال شده است. بعد از اینکه سازمان سیا مشاهده کرد این کار در مورد انتخابات ایتالیا موفقیت‌آمیز بوده است، فرمول دخالت در انتخابات سایر کشورها که شامل استفاده از میلیون‌ها دلار برای تأثیرگذاری بر کمپین انتخاباتی نامزدهای انتخاباتی مختلف بود را در پیش گرفت. این راهکار در کشورهای دیگر دنیا مانند گواتمالا، اندونزی، ویتنام جنوبی و افغانستان نیز با موفقیت همراه شد.
در سال‌های اخیر انتخابات طوری رقم خورده و دلارهای آمریکایی به گونه‌ای به سمت کمپین‌های انتخاباتی افراد سرازیر شده است که نتیجه انتخابات به کلی با نتیجه‌ای که مردم آن کشور می‌خواستند، تفاوت داشته است.
این دخالت‌ها تا جایی پیش رفت که برخی از تاریخدانان آمریکایی مانند تیم وینر، که تاریخ دخالت‌های سیا در امور داخلی کشورهای دیگر را رصد می‌کند، اعتقاد پیدا کرد که به عنوان مثال در افغانستان و در اولین انتخابات بعد از حمله آمریکا به این کشور، حامد کرزی در حالی به عنوان رئیس‌جمهور این کشور انتخاب شد که خود در طول سالیان گذشته، یکی از مأموران سیا بوده که حقوق خود را از این سازمان دریافت می‌کرده است. او در کتاب خود با عنوان «میراث خاکستر؛ تاریخ سازمان سیا» می‌نویسد در بسیاری از کشورهای دیگر نیز در سال‌های اخیر انتخابات طوری رقم خورده و دلارهای آمریکایی به گونه‌ای به سمت کمپین‌های انتخاباتی افراد سرازیر شده است که نتیجه انتخابات به کلی با نتیجه‌ای که مردم آن کشور می‌خواستند، تفاوت داشته است. به گفته وینر، سازمان سیا این اقدامات را سر خود و بدون گزارش دادن و یا خط گرفتن از روسای جمهور آمریکا انجام نمی‌داده است و همیشه ارتباطی مستقیم بین روسای جمهور آمریکا و عملیات‌های دخالت در انتخابات و یا در امور سیاسی کشورهای دیگر وجود داشته است. برای مثال او در این خصوص به کودتای 28 مرداد در ایران و سایر مواردی از این دست اشاره کرده و بیان می‌کند برای دخالت در انتخابات یک کشور، تنها کافی است یک کیف پر از پول از شرکت نفتی هالیبرتون را به سمت کشور مقصد روانه کنید.
سازمان سیا این اقدامات را سر خود و بدون گزارش دادن و یا خط گرفتن از روسای جمهور آمریکا انجام نمی‌داده است و همیشه ارتباطی مستقیم بین روسای جمهور آمریکا و عملیات‌های دخالت در انتخابات و یا در امور سیاسی کشورهای دیگر وجود داشته است.
در زیر به نمونه‌ای از دخالت‌های انتخاباتی آمریکا در کشورهای دیگر اشاره شده است:
1- انتخابات ایتالیا در سال 1948
در انتخابات سال 1948 میلادی که به عنوان «انتخابات آخرالزمانی ایتالیا» شناخته می‌شود، رقابت اصلی از نظر آمریکا، رقابت بین کمونیسم و دموکراسی بود. به همین دلیل هری ترومن، رئیس‌جمهور ایالات متحده که با کلیسای کاتولیک روم در آن زمان متحد شده بود، میلیون‌ها دلار به سمت کمپین انتخاباتی حزب دموکرات مسیحی روانه کرد و در عین حال گروه‌های نظامی متعددی را برای ایجاد اغتشاش و ناامنی و یا ایجاد جنگ داخلی در این کشور در زمانی که حزب مقابل برنده انتخابات شود، آموزش داد. در نهایت حزب دموکرات مسیحی در این انتخابات با کمک‌های مالی آمریکا برنده انتخابات شد.
2- انتخابات پارلمانی 1952 در ایران
شاید ما تا به حال تنها از انجام دادن کودتای 28 مرداد سال 32 در ایران توسط سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا و انگلیس خبر داشتیم اما همانطورکه اسناد وزارت خارجه آمریکا گفته است، یک سال قبل از این کودتا و در زمان انتخابات پارلمانی در ایران نیز، سازمان سیا به 18 نامزد انتخاباتی مجلس که موضعی مخالف محمد مصدق داشتند، کمک مالی کرد تا بتوانند وارد مجلس شوند. این اسناد سال 2017 از حالت سری خارج شده و در اختیار رسانه‌ها قرار گرفت.
3- انتخابات فیلیپین در سال 1953
در انتخابات سال 1953 فیلیپین، آمریکا بالاترین میزان نفوذ در بین نامزدهای انتخاباتی را داشت و به دلیل شرایط خاص فیلیپین که هنوز وابستگی به آمریکا داشت، نامزدهای انتخاباتی برای به دست آوردن حمایت آمریکا با همدیگر رقابت می‌کردند. با این حال سازمان سیا و مأموران ادوارد لنسدیل کمپین انتخاباتی رومن ماگسای سای را اداره کردند و او را به پیروزی رساندند.
4- انتخابات ژاپن در فاصله سال‌های 1950 تا 1960
حزب لیبرال دموکراسی ژاپن در فاصله سال‌های 1950 تا 1960 در تمامی انتخابات‌ها از منابع مالی آمریکایی برای پیروزی در انتخابات استفاده می‌کرد. داگلاس مک آرتور، سفیر آمریکا در ژاپن در آن دوره تاریخی به وضوح از این دخالت سخن می‌گفت و بیان می‌کرد آمریکا معتقد است حزب سوسیالیست ژاپن از مسکو پول می‌گیرد و آمریکا نیز به دموکرات لیبرال‌ها کمک مالی می‌دهد!
5- انتخابات شیلی در سال 1970
بر اساس اسناد منتشرشده در آمریکا، سازمان سیا از دزدیده شدن «رنه اشنایدر»، فرمانده کل ارتش شیلی حمایت کرده بود تا مانع از تأیید سالوادور آلنده، رئیس‌جمهور منتخب شیلی توسط پارلمان این کشور شود. این تلاش اما با شکست مواجه شد و در درگیری به وجود آمده در جریان دزدیدن اشنایدر، او به قتل رسید. بعد از این سازمان سیا با یک سری اقدامات مخفیانه دیگر کودتا علیه آلنده را سازمان‌دهی کرد و هنری کیسینجر که در آن زمان یکی از اعضای دولت بود، در گفت‌وگو با نشریه نیوزویک بیان کرد: «من نمی‌دانم چرا باید اجازه دهیم در شیلی و به خاطر بی‌مسئولیتی مردم این کشور، یک دولت کمونیست شکل بگیرد.»
6- انتخابات روسیه در سال 1996
در انتخابات سال 1996 روسیه، گروهی از متخصصان کمپین انتخاباتی، به بوریس یلتسین کمک کردند تا در کمپین انتخاباتی‌اش در روسیه موفق شود. این گروه در آن زمان 250 هزار دلار از کمپین یلتسین کمک مالی دریافت کردند تا اقدامات خود را به پیش ببرند و در عین حال تمام هزینه‌های آن‌ها شامل بودجه جاری، انجام تحقیقات و سایر فعالیت‌های انتخاباتی‌شان نیز به صورت کامل پرداخت شد. دولت آمریکا نیز در همان زمان با پرداخت وام 10.2 میلیارد دلاری صندوق بین‌المللی پول به روسیه موافقت کرد تا دولت موافق غرب در این کشور در این انتخابات همچنان بتواند پابرجا و پیروز باقی بماند. در این انتخابات در نهایت یلتسین با کمک‌های آمریکایی توانست پیروز میان شود اما بسیاری از تحلیلگران بر این عقیده بودند که در نتایج انتخابات نیز تقلب صورت گرفته است.
7- انتخابات در سرزمین اشغالی در سال 1996
نکته جالب در خصوص دخالت‌های آمریکا در انتخابات کشورهای مختلف این است که این دخالت‌ها شامل دوست و دشمن با هم می‌شود. با وجود اینکه انتظار می‌رود آمریکا در انتخابات کشورهای متحد خود دخالت کمتری داشته باشد اما مشاهده می‌شود که در انتخاباتی که در سرزمین‌های اشغالی صورت گرفت نیز، این دخالت‌ها ادامه داشته است. بیل کلینتون، رئیس‌جمهور وقت در سال 1996، بعد از ترور اسحاق رابین و انتخاباتی که بین شیمون پرز و بنیامین نتانیاهو برگزار شد، از پرز حمایت کرد و بعد از آن بیان کرد که تلاش کرده است این کار را به نحوی انجام دهد که ردپایی از دخالت‌های آمریکا و شخص رئیس‌جمهور در این انتخابات دیده نشود.
8- انتخابات بولیوی در سال 2002 و 2019
آمریکا همواره در تلاش بوده است تا مانع از روی کار آمدن اوو مورالس در بولیوی شود. در سال 2002 میلادی، دولت ایالات متحده به مانوئل روکا، سفیر خود دستور داد تا طوری جوسازی کند که در صورت رأی آوری اوو مورالس کمک‌ها و سرمایه‌گذاری‌های آمریکا در بولیوی قطع می‌شود. یکی از سازمان‌های آمریکایی با نام USAID نیز که از سازمان‌های گسترش دموکراسی در جهان بوده و کارش دخالت در فضای سیاسی کشورهای مختلف است، پروژه اصلاحات در احزاب سیاسی بولیوی را آغاز کرد تا احزاب بولیویایی را علیه دولت مورالس تشویق به انجام اقدامات مختلف کند. این حرکت با این حال به نفع مورالس شد و او پیروز میدان شد.
در سال 2019 نیز در انتخابات این کشور، آمریکا با وجود اینکه اوو مورالس به عنوان رئیس‌جمهور این کشور انتخاب شد، در یک کودتای سریع، در فضای سیاسی این کشور این‌گونه القا کرد که در انتخابات تقلب رخ داده است و باعث ایجاد اعتراضات مردمی در این کشور شد. بعد از مدتی مورالس مجبور به ترک کشورش شد اما نیویورک‌تایمز پس از چند ماه اعلام کرد که او واقعاً در انتخابات رأی آورده بود و کودتای آمریکا باعث شد او به زور از قدرت کنار گذاشته شود.
