شکست سیاست آمریکا در مقابل قدرت موشکی ایران

راهبرد فشار حداکثری آمریکا که به ادعای برایان هوک رئیس گروه ویژه اقدام علیه ایران، ترکیبی از فشار اقتصادی، انزوای دیپلماتیک و بازدارندگی نظامی بود با هدف تغییر رژیم یا تغییر رفتار جمهوری اسلامی عملیاتی شد. اکنون پس از گذشت بیش از دو سال از اعمال این راهبرد، مهره اصلی تغییر رژیم در کاخ سفید یعنی جان بولتون که وعده تابستان داغ و سرنگونی جمهوری اسلامی پیش از رسیدن به چهل سالگی را داده بود، با حقارت تمام مجبور به ترک کاخ سفید شد تا این خواب آشفته چون گذشته تعبیر نشود و ایران اسلامی مقتدرانه به مسیر خود ادامه دهد.

هدف اعلامی آمریکا از اجرایی کردن راهبرد فشار حداکثری، تغییر رفتار جمهوری اسلامی در حوزه‌های موشکی، منطقه‌ای و حقوق بشر و سرانجام به پای میز مذاکره رفتن ایران با آمریکا بود. یکی از حوزه‌های اساسی که جزو اهداف اعلامی آمریکا بود کنترل، مهار و تغییر رفتار ایران در حوزه قدرت و توان موشکی است.

پس از اعلام ترامپ مبنی بر خروج از برجام، مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا طی سخنرانی مهمی، در نشست اندیشکده هریتیج با عنوان «بعد از توافق (برجام): یک استراتژی تازه درباره ایران» می گوید: «این توافق، «هیچ کاری» درباره برنامه موشک بالستیک ایران نکرد. پمپئو در ادامه 12 سرفصل از مطالبات آمریکا از ایران و اهداف راهبرد فشار حداکثری را اعلام می‌کند. او در یکی از بندها می گوید: «ایران باید به برنامه موشک‌های بالستیک خود پایان دهد و پرتاب یا توسعه موشک‌های با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را متوقف کند.»

یوزی رابین رئیس سابق سازمان موشکی رژیم صهیونیستی و ملقب به پدر صنعت موشکی اسرائیل نیز در اعتراف آشکاری می گوید: « به احترام توان موشکی ایران کلاه از سر برمی‌دارم.»

راهبرد فشار حداکثری آمریکا جهت مهار قدرت موشکی ایران از تحریم‌های گسترده، فشارهای دیپلماتیک، خرابکاری‌های امنیتی و جاسوسی بوده و این روزها نیز با نزدیک شدن به انقضای تحریم تسلیحاتی ایران در اکتبر 2020، به دنبال فعال‌سازی مکانیسم ماشه جهت تمدید تحریم‌های تسلیحاتی است. اکنون پس از گذشت بیش از 2 سال از اعمال و اجرایی شدن این راهبرد می‌توان بررسی و ارزیابی کرد که آمریکا چقدر در رسیدن به اهداف خود در تغییر رفتار ایران در حوزه موشکی موفق بوده است. ایران با اتخاذ راهبرد مقاومت فعال و ایجاد بازدارندگی و واکنش‌های به هنگام و مقتدرانه در ماجراهایی چون زدن پهپاد گلوبال هاوک، هدف قراردادن پایگاه نظامیان تروریست آمریکایی در عین الاسد، موشک باران مقر داعش در دیرالزور، حمله موشکی به مقر تروریست‌های حزب دموکرات و توسعه توان موشکی و فضایی چون پرتاب اولین ماهواره نظامی ایران توسط سپاه پاسداران یعنی ماهواره نور و شلیک موشک های بالستیک از اعماق زمین و بدون استفاده از سکوهای پرتاب، تمامی تحلیل‌گران نظامی دنیا را به حیرت واداشت.

«آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا» که یکی از بازوهای اطلاعاتی پنتاگون است، در سندی ۱۳۰ صفحه‌ای یکی از مهمترین قابلیت‌های اساسی ایران در حوزه نظامی را اینگونه ذکر می‌کند: «بزرگترین نیروی موشکی بالستیک در خاورمیانه به عنوان «بازدارنده استراتژیک» به دلیل محدودیت‌های نیروی هوایی ایران.» یوزی رابین رئیس سابق سازمان موشکی رژیم صهیونیستی و ملقب به پدر صنعت موشکی اسرائیل نیز در اعتراف آشکاری می‌گوید: « به احترام توان موشکی ایران کلاه از سر برمی‌دارم...ایران این دستاوردهای موشکی را در شرایط تحریم به دست آورده است، تصور کنید اگر این کشور تحریم نباشد چگونه می‌تواند برنامه خود را گسترش دهد.»

پس از خروج آمریکا از برجام، تعداد آزمایش‌های موشک‌های بالستیک ایران در ۲۰۱۸ نسبت به ۲۰۱۷ دو برابر شده است.

نشریه «نشنال اینترست» نیز در آخرین شماره خود ایران را بزرگترین قدرت موشکی منطقه غرب آسیا می خواند و روزنامه آلمانی «ولت‌ام زونتاگ» هم می‌نویسد پس از خروج آمریکا از برجام، تعداد آزمایش‌های موشک‌های بالستیک ایران در ۲۰۱۸ نسبت به ۲۰۱۷ دو برابر شده است. روزنامه نیویورک تایمز هم در بیان توان قدرت موشکی ایران می‌نویسد: « مقامات نظامی و اطلاعاتی آمریکا از میزان دقت، شدت و قوت حملات موشکی ایران به پایگاه‌های نظامی آمریکا در شمال عراق، شگفت‌زده شدند. چهار ماه پیش هم موشک‌های کروز و پهپادهایی در ارتفاع کم، تاسیسات نفتی عربستان را هدف قرار دادند و واشنگتن را در بهت فرو بردند. تقریبا هیچ کشوری در منطقه نمی‌توانست مقابل آن حملات بایستد. حملات ماه سپتامبر یادآوری قوی است از آنکه تهران در زرادخانه‌های خود سلاح‌هایی در اختیار دارد که در صورت تشدید خصومت بین ایران و آمریکا، قادرند بسیار فراتر از صرف تهدید عمل کنند. قابلیت‌های کمتر متعارف ایران در میان قوی‌ترین‌های دنیاست. این توانایی،‌مناسب جنگ‌های نامتقارن با آمریکاست. ایران یکی از بزرگ‌ترین زرادخانه‌های موشک بالستیک و کروز منطقه را در اختیار دارد.»

بر اساس آمارهای منتشر شده توسط مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی (CSIS)، تعداد آزمایش‌های ماهواره‌ای و موشک‌های بالستیک کوتاه بُرد (کمتر از 1000 کیلومتر) و میان بُرد (بین 1000 تا 3000 کیلومتر) را در زیر مشاهده می‌کنید:

این اندیشکده آمریکایی در گزارشی علاوه بر بررسی کمیت آزمایش‌های موشکی ایران، به کیفیت آنها که جهت ارزیابی رشد، شاخص مهم‌تری بخصوص در دوران تحریم است نیز می‌پردازد. جدول زیر خود گواه روشنی بر پیشرفت خیره‌کننده توان موشکی ایران طی دهه اخیر است:

 هرچند نام ماهواره‌بر سه مرحله‌ای و پیشرفته قاصد که اولین ماهواره نظامی ایران یعنی ماهواره نور 1 را در مدار 425 کیلومتری زمین قرار داد و موجب تعجب جهانیان گردید، در نمودار فوق ذکر نشده است.

بنابراین همانگونه که پیداست با اتخاذ راهبرد مقاومت فعال توسط نیروهای مسلح ایران در دوران اوج تحریم‌ها و بکارگیری تمامی ابزارها جهت فشار به ایران برای توقف و محدود ساختن قدرت موشکی، ایران توانسته دامنه و عمق بازدارندگی نظامی خود را گسترش دهد و از جهت کمی و کیفی نیز بر توان موشکی خود بیفزاید.

نیروهای مسلح با راهبرد مقاومت فعال و تکیه به توان داخلی امروز توانسته‌اند پشتوانه قدرت ایران را مستحکم‌تر کنند و نگذارند آمریکا به حداقلی‌ترین دستاورد و مطلوبیت خود جهت مهار قدرت موشکی ایران دست پیدا کند. نه اینکه با وادادگی و صبر و انتظار بر سر مولفه‌های اقتدارآفرین ایران معامله کنند و در پایان هم با دست خالی  و وقاحت طرف مقابل روبرو شوند. این مدل موفق در حوزه موشکی که با تکیه بر توان داخلی و اتخاذ راهبرد مقاومت فعال بوده می‌توانند به حوزه های دیگر چون اقتصاد و دیپلماسی که دچار مشکلات اساسی هستیم تسری پیدا کند و موجبات دستاوردهای مثبتی برای کشور را فراهم کند.

علیرضا فقیهی راد