برخورد قطار استعماری عادی‌سازی با سد ملت‌های مبارز عربی

اگرچه در بخش وسیعی از جهان عرب میان خواست حکومت و مردم در مورد عادی سازی و فلسطین شکاف وجود دارد اما دولتهای مغرب، الجزایر و تونس نمی توانند به سادگی شور و هیجان خاصی جامعه نسبت به دفاع از آرمان فلسطین دارد را کنار بگذارند.

در حالی مقامات آمریکایی و صهیونیستی از زمان امضا پیمان عادی سازی از سوی بحرین و امارات به طور مکرر از صف تشکیل شده کشورهای عربی پشت درب‌های عادی سازی خبر می‌دهند اما هر چه که بیشتر می‌گذرد نه تنها وجود چنین اشتیاقی مشاهده نمی‌شود بلکه دولت های مختلف عربی هر یک به صورتی سعی میکنند بدون آنکه خشم آمریکایی‌ها برانگیزند از تسلیم شدن به فشارهای واشنگتن برای عادی سازی با صهیونیست‌ها شانه خالی کنند. یعنی فشارهایی که دولت ترامپ با قلدرمآبی مخصوص خود بر امارات و بحرین و سودان و عمان و عربستان وارد کرد تا روابط پشت پرده با صهیونیست را آشکار کنند تا وی از آن به عنوان دستاوردی برای پیروزی در انتخابات استفاده کند. در این میان اگرچه ترامپ و نتانیاهو به همراهی کشورهای عربی آفریقایی امید بسیاری بسته بودند اما سه دولت مهم عربی این قاره یعنی دول الجزایر ، مراکش و تونس امید رهبران آمریکا و رژیم صهیونیستی را به یاس تبدیل کردند.

 

شرایط ویژه مراکش در مقابل عادی‌سازی

مراکش از گزینه هایی بود که برای پیروی از امارات و بحرین در عادی سازی روابط با اسرائیل مطرح شد. 24 شهریورماه روزنامه دیلی صباح ترکیه در گزارشی فاش کرد که «پس از توافق‌های عادی‌سازی روابط بین اسرائیل با امارات و بحرین، حالا ترامپ و دولتش چشم به مراکش دوخته‌اند که سکونتگاه بزرگترین جامعه یهودی در جهان عرب است. این رویا با پیشنهاد پروازهای مستقیم بین اسرائیل و این کشور شمال آفریقا مطرح شد. همچنین روزنامه تایمز اسرائیل گزارش داد که بنیامین نتانیاهو، در ازای عادی سازی روابط مراکش با رژیم صهیونیستی وعده داده است که ایالات متحده حاکمیت مراکش را بر منطقه مورد مناقشه صحرای غربی به رسمیت می شناسد .

 اما سعد الدین عثمانی نخست وزیر مراکش چنین ادعا و درخواستی را رد کرده است .

در طی جلسه پارلمان مراکش عثمانی که رهبر حزب اسلام گرای عدالت و توسعه (JDP) است ، اظهار داشت که مراکش از راه حل دو کشور وتشکیل فلسطین با پایتختی بیت المقدس شرقی پشتیبانی می کند. وی گفت "هرگونه عادی سازی با موجودیت صهیونیستی به معنای تشویق وی برای افزایش موارد نقض حقوق مردم فلسطین است."

محمد ششم پادشاه مراکش به عنوان رئیس کمیته بیت المقدس سازمان همکاری اسلامی (OIC) فعالیت می کند در پی توافق صلح 1993 اسلو بین فلسطینی ها و اسرائیل از عادی سازی حمایت می کرد اما هنگامی که انتفاضه دوم فلسطینیها در سپتامبر 2000 آغاز شد ، رباط با تل آویو قطع رابطه کرد.

از سوی دیگر علی رغم اینکه روابط میان رباط و صهیونیست ها در این دوران کاملاً قطع نشده بود اما جامعه مدنی مراکش به شدت با توافق نامه میانجیگری آمریکا مخالفت کرده است که برای نمونه می توان به تصمیم تعدادی از نویسندگان و دانشمندان مراکشی انتخاب شده برای جایزه کتاب شیخ زاید اشاره کرد که برای نشان دادن اعتراض خود به توافق نامه عادی‌سازی ، از شرکت در این مراسم خودداری کردند.

همچنین پس از اقدام امارات و بحرین، علی رغم محدودیت های اجتماعی ناشی از شیوع کوید -19 و طرح دولت در فاصله گذاری اجتماعی ، اما هزاران معترض مراکشی در خیابان های رباط به خیابان ها ریختند و شعارهای "فلسطین برای فروش نیست" را سر دادند و توافق نامه عادی سازی را محکوم کردند.

 

همبستگی تونس با فلسطین

موضع تونس نیز مانند مراکش برای صهیوینست ها مایوس کننده بوده است. قیس سعید رئیس جمهور تونس صراحتاً اعلام کرد که هیچگونه عادی سازی با اسرائیل وجود نخواهد داشت. وی با ابراز همبستگی خود با فلسطینی ها ، خاطر نشان کرد که کشورش "هرگز قبول نخواهد کرد که فلسطین را مانند یک کالا معاوضه کند" و همچنین گفت "ما هنوز در حال مخاصمه با اسرائیل هستیم." سعید وی اخیراً اعلام کرد که عادی سازی با رژیم صهیونیستی باید "خیانت بزرگ" تلقی شود.

لازم به ذکر است که آقای سعید به صورت مکرر آنچه را که او "فرهنگ شکست" در جهان عرب می خواند، مورد نکوهش قرار می‌دهد و اظهارات تندی علیه رژیم صهیونیستی مدتهاست بیان کرده است.

در حالی که تونس به طور سنتی یک سیاست خارجی عمل گرایانه را دنبال می کند ، که به این کشور امکان می دهد سهم زیادی از بازار میلیونها توریستی و گردشگر غربی و همچنین کمک های مالی غرب را به خود اختصاص دهد، اما باید تأیید کرد که احساسات طرفدار فلسطین در تونس عمیق است.

بعنوان مثال ، پس از حمله اسرائیل به لبنان، در سال 1982، میزبان رئیس وقت سازمان آزادیبخش فلسطین یاسر عرفات و 4000 مبارز فلسطینی وی بود که از لبنان اخراج شدند. به صورتی که در سال 1988 موساد دستیار اصلی عرفات ، ابو جهاد ، را در 17 کیلومتری شرق پایتخت تونس ترور کرد.

 

عادی سازی و الجزایر انقلابی

در الجزایر ، با توجه به سابقه انقلاب ضد استعماری این کشور علیه فرانسویها، مردم الجزایر به فلسطین به عنوان یک مسئله اخلاقی و ضد استعماری نگاه می‌کنند. مردم و مبارزان فلسطینی همواره جنبش انقلابی تاریخی الجزایر را به عنوان الگویی برای جنبش آزادبخشی فلسطین دانسته و همچنین یاسر عرفات در سال 1988 در الجزایر بود که از ایجاد کشور فلسطین خبر داد.  همچنین نباید از نقش همبستگی فعال و جمع آوری کمکهای مالی فلسطین در حمایت از انقلاب الجزایر ( 1954 تا 1962) به عنوان عاملی برای احساس همبستگی الجزایری ها با ملت فلسطین در برابر توطئه عادی سازی غافل شد.

از زمان سخنرانی مشهور رئیس جمهور فقید این کشور هواری بومدین در سال 1974 در سازمان ملل متحد که گفت "ما از فلسطین حمایت می کنیم ، چه آن را سرکوب کنیم و چه آن را مظلوم بدانیم" ، مقامات الجزایر بر حمایت از حقوق مشروع مردم فلسطین می پردازند.

با توجه به این مقدمات عبدالمجید تبون رئیس جمهور این کشور با انتقاد شدید از توافق میان اسرائیل ، بحرین و امارات تأکید کرد که الجزایر هرگز به هیچگونه معاهده عادی سازی با اسرائیل نخواهد پیوست.

تبون در سخنرانی خود که در 75 امین مجمع عمومی سازمان ملل از طریق ویدئویی کنفرانس ایراد کرد ، تأیید نمود که "مسئله فلسطین برای ما مقدس و مادر همه مسائل است و حل نخواهد شد مگر با ایجاد یک کشور فلسطین به پایتختی بیت المقدس با مرزهای 1967".

این موضع گیریها نشان میدهد که اگرچه در بخش وسیعی از جهان عرب میان خواست حکومت و مردم در مورد عادی سازی و فلسطین شکاف وجود دارد اما دولتهای مغرب، الجزایر و تونس نمی توانند به سادگی شور و هیجان خاصی  جامعه نسبت به دفاع از آرمان فلسطین دارد را کنار بگذارند.




مطالب مرتبط

نظرات کاربران