«فتحی شقاقی» مصداق یک امت در مبارزه علیه رژیم صهیونیستی بود

دکتر شهید «فتحی شقاقی» موسس و نخستین دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین در ۲۶ اکتبر سال ۱۹۹۵ در جزیره مالت از سوی موساد ترور شد و این روزها در آستانه بیست و پنجمین سالگرد شهادت وی قرار داریم.

شهید «فتحی شقاقی» در کتاب خود با عنوان «امام خمینی، راه حل جایگزین»، با الهام از انقلاب اسلامی، بازگشت به اسلام و عمل به تکالیف دینی را راه حل مشکلات جهان اسلام به ویژه مساله فلسطین معرفی کرده است.

وی با تاسیس جنبش جهاد اسلامی روند مبارزات فلسطین را از فاز تفکرات چپگرایانه به آموزه‌های اسلامی تغییر داد که همین تغییر رویکرد نقشی اساسی در دستاوردهای مردم مسلمان فلسطین در چهار دهه اخیر داشته است.

قبل از انقلاب اسلامی، جریان وابسته به تفکر چپ در جامعه فلسطینی میدان‌دار مبارزه بود، این تفکر بر پایه جنگ مسلحانه یا جنگ‌های آزادیبخش از سوی سازمان‌های چریکی فلسطینی شکل گرفته بود که در چارچوب سازمان آزادیبخش فلسطین با اسرائیل مبارزه می‌کردند. در آن زمان یک نوع دوگانگی وجود داشت، اکثریت جامعه فلسطینی مسلمان بود در حالی که نیروهای سیاسی و مبارز، نیروهای معتقد به تفکر چپ بودند. در این میان، تنها جریان اسلامی در فلسطین جریان اخوان المسلمین بود که این جریان نیز معتقد به اولویت دعوت یا کار فرهنگی بود. حتی رژیم صهیونیستی با توجه به چنین شرایطی میدان را برای نیروهای اسلامی آزاد گذاشته بود، در حالی که با نیروهای چپ بشدت مبارزه می‌کرد، این وضعیت با پیروزی انقلاب اسلامی کاملاً دگرگون شد.

گروه‌های چریکی از آنجا که بر پایه تفکر نیروهای پیشرو حرکت می‌کردند، تلاش داشتند با عملیات‌های مختلف مساله فلسطین را در سطح بین‌المللی مطرح کنند، و به عبارت دقیق‌تر هیچ گونه آمیختگی گسترده بین سازمان‌های مبارز و اکثریت جامعه فلسطینی وجود نداشت و این مساله اجازه نمی‌داد که یک مقاومت جدی به قصد آزادسازی فلسطین انجام بگیرد. جالب اینکه حتی همین عملیات محدودی که عمدتاً جبهه خلق برای آزادی فلسطین انجام می‌داد مورد اعتراض دیگر گروه‌ها قرار می‌گرفت و متاسفانه مبارزه علیه دشمن به ابزاری برای تخریب یکدیگر تبدیل شده بود.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، یک الگویی در پیشِ روی تمام جوامع اسلامی قرار گرفت مبنی بر اینکه دین می‌تواند جوامع را از وابستگی و استبداد برهاند. جامعه فلسطینی که بشدت به یک الگو نیاز داشت شروع به تحلیل الگوی انقلاب اسلامی ایران کرد. شهید فتحی شقاقی جزو اولین کسانی بود که با کتاب «امام خمینی، راه حل جایگزین» این موضوع را به طور جدی مطرح کرد، وی بر این اساس سازمان جهاد اسلامی را در سال ۱۹۸۴ پنج سال پس از پیروزی انقلاب ایجاد کرد. شقاقی معتقد بود که مقوله جهاد در فرهنگ اسلامی می‌تواند ابزاری برای تقویت مقاومت در جامعه فلسطینی باشد و اکثریت جامعه و نه اقلیت را وارد میدان کند که این مساله با شروع انتفاضه اول تحقق یافت. اکثریت جامعه فلسطینی در این انتفاضه شرکت کردند و بقیه نیروهای اسلامی با تغییر ماهیت از فرایند دعوت به مقاومت تغییر فاز دادند و تلاش کردند که از جهاد اسلامی عقب نمانند. در واقع فتحی شقاقی مصداق یک امت در مبارزه با رژیم صهیونیستی و جبهه استکبار بود.

در شرایط کنونی که جامعه فلسطینی و آرمان فلسطین در خطر قطعی قرار گرفته و متاسفانه برخی کشورهای عربی در این معادله در کنار رژیم صهیونیستی صف آرایی کرده‌اند، ایجاد وحدت در جامعه فلسطینی یک ضرورت انکار ناپذیر است. شکی نیست که جامعه فلسطینی یک دست نیست و دو جریان سازش و مقاومت در مقابل هم قرار دارند. ایجاد وحدت برپایه مقاومت میان این دو جریان یک تحول حداقلی برای دفاع از آرمان آزادی فلسطین است. هر چند که جریان سازش به مقوله دفاع مدنی از آرمان معتقد است در حالی که جریان اسلامی به همه انواع دفاع و در راس آنها مقاومت مسلحانه معتقد است.