فرش قرمز فرانسه برای ژنرال السیسی
کاخ الیزه به تلاش دولت مصر برای رایزنی با جامعه الازهر به منظور کاهش خشم مسلمانان دلبسته است بویژه که دولت مصر مخالف جدی اخوان المسلیمن است و اردوغان از مجرای تنش دولت مکرون و مسلمانان برای افزایش نفوذ ترکیه استفاده میکند.
عبدالفتح السیسی رئیس جمهور مصر در میان افزایش مشکلات داخلی و خارجی دولت مصر در سفری مهم عازم پاریس شد تا در کاخ الیزه با امانوئل مکرون دیدار و گفتگو کند.
طبق بیانیه ای که توسط الیزه صادر شده ، سفر سیسی به دنبال سفر ماکرون به قاهره در ژانویه 2019 انجام می شود و هدف آن تقویت روابط بین پاریس و قاهره است که "شریک استراتژیک ثبات در خاورمیانه است".
انتظار میرود در این سفر علاوه بر مسائل دوجانبه در مورد بحران های منطقهای ، به ویژه در لیبی و تنش ها در شرق مدیترانه گفتگو صورت گیرد.
بازی حقوق بشری مکرون
یکی از مهمترین موضوعاتی که در سفر السیسی به پاریس مورد توجه رسانهها و همچنین کاخ الیزه قرار دارد مباحث حقوق بشری است. اتحادیه اروپا همواره بر لزوم توجه شاخص حقوق بشر در تعیین خط و مشی سیاست خارجی اعضا این اتحادیه تأکید دارد. همچنین در شریطی که موج جدید اعتراضات در فرانسه در حال شکلگیری است و طی روزهای اخیر خیابانهای پاریس شاهد تظاهراتهای ضددولتی بوده است، منتقدین مکرون علاوه بر انتقاد از سرکوب داخلی، او را به نادیده گرفتن سرکوبهای صورت گرفته علیه مخالفان در مصر توسط دولت السیسی بویژه در ماههای اخیر متهم میکنند. گفته میشود دولت مصر حدود 40 هزار نفر از اعضا اخوان المسلمین را زندانی کرده است.
در این شرایط طبیعتاً دولت مکرون خود را تحت فشار برای مطرح کردن موضوع حقوق بشر در مصر در گفتگوها با السیسی میبیند و به نظر میرسد با ورود جو بایدن به کاخ سفید، قاهره نیز که دیگر چشم پوشیهای ترامپ بر تحولات داخلی مصر را از دست رفته میداند برای کاهش اختلافات با اروپا در این موضوع آماده میشود.
اما از بعدی دیگر مکرون به سفر السیسی به عنوان مجالی برای کاهش فشارهای مربوط به مواضع ضدسلامی دولت او در ماههای اخیر مینگرد که موجب تنشآفرینی پاریس با جامعه مسلمانان در فرانسه و سایر مناطق جهان شد. در این زمینه کاخ الیزه به تلاش دولت مصر برای رایزنی با جامعه الازهر به منظور کاهش خشم مسلمانان دلبسته است بویژه که دولت مصر مخالف جدی اخوان المسلیمن است و اردوغان از مجرای تنش دولت مکرون و مسلمانان برای افزایش نفوذ ترکیه استفاده میکند. شیخ الازهر پیشتر در جریان سفر لودریان به مصر در آبان ماه الطیب شیخ الازهر به وزیر خارجه فرانسه گفته بود باید بین آزادی بیان و توهین به مقدسات تمایز قائل شد.
حال اما پیش از انجام سفر روز دوشنبه السیسی به پاریس، بسام رادی سخنگوی ریاست جمهوری مصر گفت که عبدالفتاح السیسی، تأیید دارد که باید بین اسلام و اقدامات تروریستی که به نام این دین انجام میشود، تفاوت آشکاری وجود داشته باشد.
وی افزود که "[اسلام] از هر لحاظ با چنین اعمالی ارتباطی ندارد. مرتکبان نباید اقدامات [تروریستی] خود را به نام هیچ دین الهی توجیه کنند. " موضعی که آشکار در حمایت از پاریس در جدال میان مکرون و اردوغان میباشد.
گسترش همکاریهای پاریس- قاهره
مصر در شرایطی که با مشکلات عدیده اقتصادی دست و پنجه نرم میکند همواره به کمکهای نظامی خارجی برای مقابله با چالشهای امنیتی در داخل و در سطح منطقهای رو به رواست. ژئوپلتیک مصر همواره برای کشورهای اروپایی به دلیل میزبانی از کانال سوئز و همجواری با دریای سرخ و مدیترانه شرقی، پل ارتباطی و دروازه ورود به شمال و مرکز آفریقا، نقش این کشور در معادلات فلسطین، مرجعیت جریان اخوان المسلمین و حضور الازهر، و نقش آفرینی تاریخی مصر در خاورمیانه عربی حائز اهمیت میباشد.
فرانسه در سالهای اخیر بویژه در دوران امانوئل مکرون به دنیال افزایش نقش و حضور پاریس در تحولات آفریقا و غرب آسیا بوده است که گسترش روابط با قاهره بخشی از تلاشهای پاریس برای حضور بیشتر در آفریقا است. روابط اقتصادی مصر و فرانسه در سالهای اخیر رو به رشد بوده است به صورتی که در سال 2018 سطح این روابط به 2.2 میلیارد دلار رسید. استفان روماتت سفیر فرانسه در مصر در ماه اکتبر و در حاشیه نشست سرمایهگذاری شرکتهای فرانسوی در مصر که با حضور نمایندگان 70 شرکت برگزار شد، با اعلام رضایت از روابط بین دو کشور از فعالیت بیش از 160 شرکت فرانسوی در مصر خبر داد.
همچنین یکی دیگر از راههای افزایش نفوذ و نقش آفرینی فرانسه در تحولات آفریقا صادرات اسلحه و انعقاد پیماننامههای نظامی میباشد. در سال 2019 صادرات سلاح فرانسه به مصر بیش از هفت و نیم میلیارد دلار بوده است.
مقابله مشترک با ترکیه
سفر السیسی به فرانسه از بعدی دیگر نیز حائز اهمیت است که آن اهداف مشترک دو کشور در بحران لیبی و مقابله با افزایش نفوذ و نقشآفرینی ترکیه در لیبی میباشد. در حالی که فرانسه و مصر در بحران لیبی - در کنار طرفهای دیگری چون امارات و عربستان و روسیه - از پارلمان طبرق در شرق به رهبری ژنرال خلیفه حفتر حمایت میکنند، ترکیه به حمایت از دولت وفاق ملی مورد پذیرش سازمان ملل در طرابلس میپردازد. این امر منجر به تشدید بحران در لیبی طی سالیان گذشته شده است که یکی از مهمترین دارندگان ذخایر نفتی در آفریقا میباشد. فرانسه و مصر به شدت از حضور نظامی ترکیه در دریای مدیترانه و آب های لیبی انتقاد میکنند و آنکارا را متهم به ارسال سلاح و شبه نظامیان از سوریه به لیبی میکنند و به همین دلیل طی یک سال اخیر چندین بار رزمایش مشترک دریایی در آبهای دریای مدیترانه انجام دادهاند.
همچنین ماه گذشته فرانسه از آغاز طرح جدید و مشترک این کشور با مصر در چارچوب اقدامی بینالمللی برای ایجاد راهحلی سیاسی در بحران لیبی خبر داد که بر مبنای بر آتشبس دائم و تشویق طرفهای لیبیایی برای رسیدن به برنامههای سیاسی مشترک و نیز لزوم توقف دخالتهای خارجی و اجرای قطعنامههای سازمان ملل در خصوص ممنوعیت ارسال اسلحه به لیبی متمرکز بود. در این شرایط سفر السیسی به فرانسه به طور حتم پیامی در خصوص تقویت اتحادهای ضدترکیهای به آنکارا صادر میکند.