آمریکا و اُبهتی که فرو ریخت/ شمارش معکوس برای استیضاح ترامپ
در حالیکه دولتمردان ترامپ مشغول خط و نشان کشیدن برای ایران بودند، اتفاقی در کنگره ایالات متحده رخ داد که به یکباره ابهت پوشالی آمریکا را به باد داد.
چهارشنبه (۱۷ دی) و پس از پایان سخنرانی ترامپ در جمع هوادارانش، صدها تن از حامیان وی به ساختمان کنگره که مشغول بررسی آراء گزینشگران (الکترال کالج) بود هجوم برده و روند تائید نهایی نتایج انتخابات ۱۳ آبان را دچار وقفه کردند. با این حال پس از فروکش کردن التهابات، نمایندگان مجلس و سناتورها با تائید آراء گزینشگران به پیروزی جو بایدن رسمیت بخشیدند.
این حادثه از ابعاد مختلف فراتر یک اتفاق سیاسی- امنیتی ساده تلقی میشود؛ کشوری که خود را در زمینه دموکراسی پیشرو و سرآمد سایر کشورها میداند برای دو ماه است که گرفتار اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری است و شخص اول آن در هر روز چندین پیام درباره بروز تقلب در این رقابتها منتشر میکند.
تسخیر محل قانونگذاری یک کشور از سوی حامیان یک چهره سیاسی حتی در کشورهایی که پایههای دموکراسی در آنها شکل نگرفته نیز به ندرت دیده میشود اما در آمریکایی که خود را رهبر جهان میداند و «دونالد ترامپ» سعی داشت در چهار سال گذشته با شعار «اول آمریکا» آن را تبدیل به دیکتاتور جهان کند در نوع خود اتفاقی عجیب به نظر میرسد.
حوادث روزهای اخیر در آمریکا به حدی غافلگیرکننده بوده که حتی نزدیکترین همپیمانان آمریکا نیز لب به انتقاد از وضعیت موجود در این کشور گشودهاند.
نانسی پلوسی گفته است، اگر معاون رئیس جمهوری و کابینه اجرای متمم قانون اساسی را آغاز نکنند، احتمالاً کنگره استیضاح را شروع خواهد کرد
در این تحولات تا کنون پنج نفر کشته شده و بیش از ۸۰ نفر دیگر نیز بازداشت شدهاند.
تلاش برای کم رنگ کردن بحران داخلی با جنگ افروزی خارجی
همانطور که اشاره شد این حوادث در حالی در آمریکا رخ داد که دولتمردان این کشور در دو هفته اخیر به شدت در حال اظهار جملات و یا انجام اقدامات بسیار تحریکآمیز علیه ایران بودند و البته در این راه رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی نیز با نزدیکان ترامپ همراهی میکردند؛ در این رابطه حتی کار به جایی رسید که «هیلاری کلینتون» وزیر خارجه اسبق آمریکا نیز درباره محتمل بودن بروز جنگ میان آمریکا و ایران هشدار داد.
بدون شک یکی از اهداف وارد شدن در چنین فضایی منحرف کردن ذهن افکار عمومی از وضعیت سیاسی موجود در داخل آمریکا یعنی جایی که حتی اعضای حزب جمهوریخواه نیز به جان یکدیگر افتادهاند است.
بهت همپیمانان آمریکا
حمله به ساختمان کنگره در واشنگتن آمریکا به حدی بی سابقه و شوکآور بود که برخی از رهبران اروپایی، تاریخیترین متحدان ایالات متحده، را به واکنشهای فوری واداشت.
امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه با انتشار یک ویدئو نسبت به اتفاقات روز گذشته در ساختمان کنگره آمریکا موضعگیری کرد. این ویدئو که مستقیماً از کاخ ریاست جمهوری، الیزه پخش میشد ساعت سه صبح به وقت پاریس روی شبکههای اجتماعی و وب سایت دولت قرار گرفت.
ماکرون ابتدا گفت که «آنچه که در واشنگتن شاهدش بودیم قطعاً آمریکایی نبود.» در حالی که برخی از حامیان ماکرون، معترضان دولت از جمله جلیقه زردهای فرانسوی را به هواداران ترامپ نسبت میدهند گفت: «ما سر تسلیم در برابر خشونتی که دموکراسی را تهدید میکند فرود نخواهیم آورد.»
رئیس جمهوری فرانسه در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «زمانی که حامیان رئیس جمهوری که با توجه به آرا شکست خورده است، مسلح، به نتیجه انتخابات میتازند آنها در واقع ایده جهانی دموکراسی یعنی هر «شهروند یک رای» را به چالش میکشند»
اورزولا فن درلاین، رئیس کمیسیون اروپا هم با انتشار یک توییت بدون کوچکترین اشارهای بنام دونالد ترامپ گفت: «من به قوت و پایداری نهادهای دموکراتیک آمریکا معتقدم. انتقال صلحآمیز قدرت هدف اصلی این نهادهاست. جو بایدن پیروز انتخابات است و بیصبرانه منتظر همکاری با وی هستم.
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان هم صبح پنجشنبه به اتفاقات کنگره آمریکا واکنش نشان داد و انگشت اتهام را به سمت دونالد ترامپ برد و گفت: «رییس جمهوری آمریکا مسئول اصلی اتفاقات دیروز است.» اتفاقاتی که به گفته خانم مرکل او را «عصبانی و غمگین» کرد.
شارل میشل، رییس شورای اروپایی هم با بیان اینکه «کنگره آمریکا»، «معبد دموکراسی» است در صفحه توییتر خود نوشت که دیدن اتفاقات چهارشنبه شوکه کننده بودند. نخست وزیر پیشین بلژیک گفت به معتقد است آمریکا میتواند در صلح و آرامش انتقال قدرت به جو بایدن را انجام دهد.
اتفاقات روز گذشته حتی بسیاری از رهبران حامی ترامپ در اروپا را نیز به واکنش واداشت. از جمله رئیس جمهوری چک، اندره بابیش. این رئیس جمهور اقدامات هواداران دونالد ترامپ در ساختمان کنگره را محکوم کرد و تاکید کرد که انتقال قدرت در جوامع دموکراتیک باید با احترام به نهادهای قانونی انجام گیرد.
اتفاق مهم این بود که پس از اتفاقات دیشب رهبر راستگرای افراطی جمهوری چک ناگزیر عکس خود در صفحه توئیتر را که با کلاه کاسکت قرمز، به سبک هواداران ترامپ، بود را تغییر داد.
مارین لوپن، رهبر راستگرایان افراطی نه در یک بیانیه رسمی بلکه در مصاحبهای تلویزیونی اقدامات روز چهارشنبه در کنگره را محکوم کرد و البته دلیل خشم هواداران ترامپ را «سانسور گسترده صدای مردم از سوی رسانههایی که مرتب در کار جعل خبر هستند»، دانست. مارین لوپن با شبکه دو تلویزیون دولتی فرانسه گفتگو میکرد.
رجب طیب اردوغا ن، رئیس جمهور ترکیه، نیز این حوادث را یک رسوایی برای دموکراسی توصیف کرده است.
لحظه شماری برای غرق شدن ترامپ
در نتیجه این تحولات چهرههای مختلفی در داخل آمریکا خواستار برکناری ترامپ و استفاده از متمم ۲۵ قانون اساسی این کشور شدهاند. در این میان حتی چهرههای جمهوریخواه نیز خواستار کنار رفتن ترامپ هستند.
شاید ترامپ که با خودخواهی و غرور آمریکا را تا این حد به ورطه نابودی کشانده هیچگاه گمان نمیکرد روزی فرا برسد که حتی هم حزبیهایش نیز خواستار پایان حیات سیاسی وی باشند.
به گزارش مهر، در نتیجه تحولات روزهای اخیر صداها برای کنار گذاشتن ترامپ از قدرت بلندتر شده و علاوه بر دموکراتها، تعدادی از جمهوریخواهان، از جمله ژنرال جان کلی و میک مولوینی، روسای سابق دفتر ریاست جمهوری ترامپ خواهان کنار گذاشته شدن وی از قدرت هستند.
آدام کینزینگر، نماینده جمهوریخواه در مجلس نمایندگان نیز خواستار سلب صلاحیت از دونالد ترامپ شده است
در همین زمینه آدام کینزینگر، نماینده جمهوریخواه در مجلس نمایندگان نیز خواستار سلب صلاحیت از دونالد ترامپ شده است.
آدام کینزینگر تصریح کرده است که اجرای این متمم برای حفاظت از آمریکا ضروری است.
لیندسی گراهام، سناتور جمهوریخواه و از متحدان دونالد ترامپ گفته است که اکنون از اجرای متمم ۲۵ قانون اساسی حمایت نمیکند ولی نباید آن را از گزینهها روی میز خارج کرد، چرا که اگر اتفاقی بیفتد، میتوان آن را اجرا کرد.
پس از حمله شماری از خشونت طلبان طرفدار دونالد ترامپ به ساختمان کنگره، نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان از حزب دموکرات و چاک شومر، رهبر دموکراتها در سنای آمریکا روز پنجشنبه ۱۸ دی ماه خواستار برکناری رئیس جمهوری ایالات متحده با استناد به متمم ۲۵ قانون اساسی این کشور شدهاند.
نانسی پلوسی گفته است، اگر معاون رئیس جمهوری و کابینه اجرای متمم قانون اساسی را آغاز نکنند، احتمالاً کنگره استیضاح را شروع خواهد کرد.
«کاترین کلارک» دستیار رئیس مجلس نمایندگان آمریکا امروز جمعه در مصاحبه با شبکه «سیاِناِن» گفت که رأیگیری برای تصویب طرح استیضاح ترامپ در نیمه هفته آینده برگزار خواهد شد.
به نوشته خبرگزاری «رویترز» به نقل از این مصاحبه، کلارک توضیح داد: «ترامپ باید از قدرت کنار گذاشته شود و ما قصد داریم با هر ابزاری در این مسیر حرکت کنیم تا مطمئن شویم برای حفاظت از دموکراسی خود، چنین اتفاقی رخ خواهد داد. اگر مایک پنس متمم ۲۵ قانون اساسی ایالات متحده را جهت برکناری ترامپ فعال نکند، ما استیضاح را پیش میبریم».
از سوی دیگر، اعضای کمیته قضایی مجلس نمایندگان آمریکا پیشنویس لایحه استیضاح ترامپ را به خاطر سوء استفاده از قدرت و تحریک هوادارانش برای حمله به کنگره، منتشر کردند.
شوکت از دست رفته
نتیجه این تحولات نشان میدهد آنچه از آمریکای بعد از ترامپ به جا میماند ویرانهای سیاسی است که جایگاه خود را در عرصه بینالملل به شدت از دست داده و در درون نیز گرفتار فروپاشی است؛ رئیس جمهوری که کار خود را با خروج از معاهدات و پیمانهای بینالمللی آغاز کرده و چشم خود را بر روی جنایاتی همچون کشتار مردم یمن و قتل فجیع «جمال خاشقچی» بست، آمریکا را در عرصه بینالملل به جایگاهی رساند که «کشور متلاشی شده» شاید بهترین تعبیر برای آن باشد.
بدون شک جو بایدن بعد از ورود به کاخ سفید روزهای دشواری را برای تغییر این دیدگاه در پیش خواهد داشت اما مطمئناً آمریکا دیگر آن کشوری که قبل از آغاز ریاست جمهوری ترامپ بود نخواهد بود؛ کشوری کاملاً دوقطبی شده و فرو رفته در احساسات و رویکردهای نژادپرستانه و «خوبرتربین» که به طور کلی ارزشهای دموکراسی را زیر سوال برده است.
بایدن که تا هفته گذشته باید برای ترمیم جایگاه بینالمللی آمریکا تلاش میکرد اکنون با چالش به مراتب بزرگتری رو به رو است و باید پایههای دموکراسی را از نو در آمریکا پایه گذاری کند اقدامی که شاید در نهایت منجر به حاکم شدن مردم این کشور بر سرنوشتشان شود.