تشدید ناآرامی‌ها در «طرابلس» لبنان

رامین حسین آبادیان: مدتی است که شهر «طرابلس» لبنان شاهد درگیری‌های خشونت‌آمیز میان معترضان و نیروهای امنیتی است. گفته می‌شود که اعتراضات در شهر طرابلس در واکنش به تدابیر دولت لبنان در خصوص اعمال قرنطینه در این شهر، کلید خورده است. در نتیجه درگیری‌های گسترده میان معترضان و نیروهای امنیتی تاکنون بیش از ۲۰۰ نفر زخمی شده‌اند.

نکته قابل تأملی که در جریان درگیری‌ها در شهر طرابلس لبنان به چشم می‌خورد، حجم خشونت‌گرایی معترضان در قبال نیروهای امنیتی و نیز اموال عمومی است. معترضان لبنانی از زمان آغاز اعتراضات خود بدون کوچک‌ترین پایبندی به اصول تظاهرات مسالمت‌آمیز، ساختمان شهرداری طرابلس را به آتش کشیدند. آنها همچنین به یک دادگاه در شهر طرابلس یورش برده و آن را نیز به آتش کشیدند.

حجم خشونت‌گرایی گروهی از معترضان در جریان حوادث اخیر «طرابلس» نشان می‌دهد که آن‌ها توسط برخی طرف‌های داخلی و خارجی مورد حمایت قرار گرفته‌اندافزون بر آنچه که گفته شد، معترضان همچنین از بمب‌های دستی علیه نیروهای امنیتی استفاده کردند. این حجم از خشونت نشان از آن دارد که وقوع حوادث اخیر شهر طرابلس ریشه در قوانین دولت برای اعمال قرنطینه نداشته و علل و عوامل در پشت پرده وجود دارد. پُر واضح است که برخی طرف‌های سیاسی داخلی و نیز برخی طرف‌های خارجی در شکل دادن و ساماندهی ناآرامی‌ها در طرابلس لبنان سهیم بوده‌اند.

هرچند که لبنان درحال حاضر با مشکلات زیادی در حوزه‌های اقتصادی، معیشتی و نیز مشکلات و معضلات ناشی از شیوع کرونا مواجه است، اما به هر حال، حجم خشونت گرایی بخشی از معترضان در جریان اعتراضات اخیر شهر طرابلس حاکی از آن است که طرف‌های داخلی و خارجی نقش مهمی در سلسله نا آرامی‌های اخیر دارند. به نظر می‌رسد که هدف اصلی و اساسی از ایجاد اخلال امنیتی در طرابلس، به آشوب کشاندن سراسر لبنان است.

نگاهی هرچند گذرا به مواضع شخصیت‌های احزاب و جریان‌های سیاسی لبنان نشان می‌دهد که گروه ۱۴ مارس و به ویژه جریان «المستقبل» در حوادث و نا آرامی‌های اخیر در شهر طرابلس دست داشته‌اند. در خوشبینانه‌ترین حالت نیز اگر گروه ۱۴ مارس در حوادث مذکور دست نداشته باشد، مواضع شخصیت‌های این گروه نشان می‌دهد که آنها به شدت از آنچه که در طرابلس رخ می‌دهد، خوشحال هستند.

به عنوان نمونه، می‌توان به مواضع «أشرف ریفی» از شخصیت‌های مهم گروه ۱۴ مارس اشاره کرد. وی در سخنانی در واکنش به حوادث طرابلس، این حوادث را یک «انتفاضه ملی» خوانده است! او مدعی شده است که مردم با ریختن در خیابان‌های طرابلس در واقع به دنبال دفاع از عزت و کرامت خود هستند. وی بدون اشاره به خشونت گرایی برخی از معترضان در طرابلس، از فساد و مشکلات اقتصادی به عنوان مهمترین عوامل آغاز درگیری‌ها در این شهر یاد کرده است.

جریان «المستقبل» با هدف اعمال فشار بر «میشل عون» جهت پذیرش ترکیبِ مد نظر «سعد الحریری» برای کابینه جدید لبنان، از نا آرامی‌های طرابلس حمایت می‌کنداز سوی دیگر، برخی رسانه‌های لبنانی از نقش آفرینی «بهاء الحریری» برادر «سعد الحریری» رئیس جریان «المستقبل» و نخست وزیر مأمور تشکیل کابینه لبنان در حوادث طرابلس، خبر داده‌اند. به عنوان نمونه، روزنامه «الأخبار» لبنان با انتشار گزارشی در این زمینه، تأکید کرد: «گروه های اغتشاشگر در لبنان تحت حمایت بهاء الحریری قرار دارند و به دستور او تلاش کردند تا ساختمان استانداری در طرابلس را تحت کنترل خود درآورند».

بر اساس آنچه که گفته شد، به نظر می‌رسد که جریان «المستقبل» به ریاست «سعد الحریری» از رهگذر حمایت از آشوب‌ها در شهر طرابلس به دنبال ارسال پیام‌هایی به برخی طرف‌های سیاسی در لبنان ازجمله «میشل عون» رئیس جمهور این کشور است. در واقع، المستقبل تلاش می‌کند تا با حمایت از آشوبگران در طرابلس، میشل عون را به پذیرش ترکیب مورد نظر «الحریری» برای کابینه جدید، وادار سازد.

لذا ناگفته پیداست که گروه ۱۴ مارس و در رأس آن جریان «المستقبل» صحنه طرابلس را برای مخابره کردن یک پیام سیاسی برگزیده است. درهمین ارتباط، «حسان دیاب» نخست وزیر دولت پیشبرد امور لبنان تأکید می‌کند: «برخی صحنه طرابلس را انتخاب کرده‌اند تا در آن با آتش افروزی، پیام‌های سیاسی خود را مخابره کنند. باید با تمامی مجرمان و متخلفانی که حوادث طرابلس را رقم زدند به شدت برخورد گردد.

نخست وزیر دولت پیشبرد امور لبنان همچنین خواستار بازداشت تمامی افرادی شد که در حملات به ساختمان‌ها و نهادهای دولتی و غیر دولتی دست داشته‌اند. وی گفت: «ما طرح و توطئه اخلالگران را ناکام خواهیم گذاشت». بر این اساس، کاملاً واضح است که طرف‌های سیاسی داخلی در لبنان در پشت پرده نا آرامی‌ها و حوادث خشونت آمیز شهر طرابلس قرار دارند و از این طریق می‌خواهند اهداف سیاسی خود را محقق سازند.

همزمان شدن حوادث خونین «طرابلس» با اظهارات تحریک‌آمیز و مداخله جویانه مقام آمریکایی درباره حزب‌الله لبنان، نشان می‌دهد که این دو مسأله با یکدیگر بی‌ارتباط نیستنددر این میان، نمی‌توان از نقش آفرینی طرف‌های خارجی و به ویژه ایالات متحده آمریکا در نا آرامی‌های شهر طرابلس غافل شد. در همین ارتباط، سفیر ایالات متحده آمریکا در بیروت همزمان با گسترش درگیری‌ها در طرابلس، اظهارات تحریک آمیزی را مطرح کرده است. «دورتی شیا» سفیر واشنگتن در بیروت در جریان دیدار با مقامات و شخصیت‌های دیپلماتیک لبنان، اظهارات مداخله جویانه ای را عنوان کرده است.

سفیر آمریکا در لبنان همزمان با تشدید درگیری‌ها در طرابلس، در سخنانی تحریک آمیز خطاب به مقامات این کشور گفته است: «آمریکا نمی‌تواند قبول کند که حزب‌الله در دولتی که قرار است تشکیل شود، مشارکت کند». بدون تردید، همزمانی سلسله نا آرامی‌ها در شهر طرابلس با اظهارات تحریک آمیز و مداخله جویانه سفیر واشنگتن در بیروت نمی‌توانند با یکدیگر بی ارتباط باشند. در واقع، طرف آمریکایی با اعلام مواضع جدید خود در خصوص ترکیب دولت جدید لبنان آن هم در گیرودار درگیری‌های طرابلس، به دنبال مخابره پیامی به رئیس جمهور این کشور بوده است.

در هر صورت، حوادثی که امروز در شهر طرابلس می‌گذرد، حامیانی در داخل و خارج از لبنان دارد که جملگی تلاش می‌کنند از طریق آتش افروزی، پیام‌های سیاسی خود را به سیاستمداران لبنانی ازجمله «میشل عون» مخابره نمایند و با هدف تحقق خواسته‌های خود، آنها را تحت فشار قرار دهند.