خطیب‌زاده: برجام نیاز به میانجیگر ندارد/ حق پاسخگویی درباره اسدالله اسدی را برای خود محفوظ می‌دانیم
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه برجام نیاز به میانجیگر ندارد، گفت: آمریکا باید به تعهداتش ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ برگردد.
«سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران ضمن تشریح آخرین تحولات حوزه سیاست خارجی به سوالات مطرح شده پاسخ داد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در ابتدای این نشست ایام الله دهه فجر را تبریک گفت و افزود: چهل و دومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی را تبریک عرض می‌کنم. ۴۲ سالی که ملت ایران این مسیر را با همه سختی‌ها و روش‌های خوش و غم و کم و کاستی‌ها و ... طی کردند.
خطیب‌زاده به سفر وزیر خارجه عراق به تهران اشاره و عنوان کرد: در این سفر روند پیگیری قضایی عامران و آمران و معاونان در ترور شهید سپهبد سلیمانی مورد گفت‌وگو قرار گرفت.
این دیپلمات ارشد کشورمان بیان کرد: در هفته گذشته شاهد صدور رای صلاحیتی دیوان بین‌المللی دادگستری بودیم که یکی از پیروزی‌های جمهوری اسلامی ایران بود. امیدواریم در ادامه این مسیر به نفع مردم بزرگ ایران پیش برود.
وی اظهار داشت: امروز هم وزیر امور خارجه با نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن دیدار خواهد کرد و رئیس قوه قضاییه نیز امروز به عراق سفر می‌کند.
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی درباره سفر فؤاد حسین وزیر خارجه عراق به تهران و اینکه آیا پیامی از آمریکا و منطقه برای ایران داشت؟ بیان کرد: سفر کاملا دوجانبه و در راستای رایزنی‌های دو کشور صورت گرفت. بحث اقتصادی، مراودات مرزی و پیگیری ترور سردار سلیمانی بود که در هر سه مورد گفت‌وگوهای خوبی انجام شد و درباره ادامه همکاری‌ها در حوزه‌هایی که در کمیسیون مشترک صحبت شد، گفت‌وگو انجام شد.
* جلوی عاقل شدن آمریکا را نخواهیم گرفت
وی درباره اظهارت شب گذشته محمدجواد ظریف در گفت‌وگوی ویژه خبری و اینکه عنوان کرد ما عجله نداریم، اظهار داشت: ضمن اینکه باید به روابط اقتصادی خارجی تنوع ببخشیم و حتما روابط‌مان را با کشورهای دیگر در وضعیت متوازن قرار دهیم ولی پاسخ بسیاری از مشکلات در داخل است. در روابط با برجام ایران تمام فضای لازم را برای جبران مسیر گذشته آمریکا و نقض‌های اروپا آماده کرده است.
خطیب‌زاده بیان کرد: ما جلوی عاقل شدن آمریکا را نخواهیم گرفت و استقبال می‌کنیم آمریکا به مسیر گردنکشی که دچار آن بود، خاتمه دهد. منتظر اقدام طرف مقابل در بازگشت به کلیه تعهدات می‌مانیم. کلیه تعهداتشان را انجام دهند ما مسیر بازگشت به تعهدات را پی می‌گیریم.
وی گفت: آنها میز مذاکره و برجام را ترک کردند. ما کسی را پشت میز ندیدیم بیایند و بعد ما ببینم چه موضوعاتی را می‌توانیم با آنها بحث کنیم.
* رایزنی‌ها با اروپا ادامه دارد
سخنگوی وزارت خارجه درباره رایزنی‌ها با اروپایی‌ها نیز خاطرنشان کرد: اروپا دو کلاه دارند یکی کلاهی که تروئیکای اروپا هستند و نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند. کلاه دیگری هم هست جوزپ بورل به عنوان هماهنگ کننده برجام. آنچه ظریف گفت یادآوری نقش بورل و تسهیل کننده اتحادیه اروپا در مسیر برجام بود. رایزنی‌ها خیلی نزدیک ادامه دارد و گفت‌وگوها انجام شده و می‌شود. نمایندگی فعالی در بروکسل داریم و نمایندگان ما در تماس هستند.
وی خاطرنشان کرد: ما از این مسیر کم و کاستی نداریم. اروپا می‌تواند سازنده باشد و حداقل مسیر غلطی که داشته در این برهه جبران کند هم با بازگشت به تعهداتش و هم نقش تسهیل کننده به عنوان اتحادیه اروپا.
خطیب‌زاده درباره سفر قالیباف به مسکو عنوان کرد: حیف است یک سفر به این مهمی توسط رئیس مجلس و همراه با پیام مقام معظم رهبری انجام شود و برخی آنهایی که نمی‌دانند و می‌خواهند از همه چیز برای برخوردهای جناحی استفاده کنند.
وی یادآور شد: از اول ملاقاتی با پوتین طراحی نشده بود. اگر موضوع کرونا و پروتکل‌ها نبود ممکن بود برخی ملاقات‌ها انجام شود. الان در شرایط ویژه‌ای به سر می‌بریم و نفس سفر مهم است و ملاقات‌های خوبی با مقامات روسیه و همتای خود دارد. از اول ایشان در جریان بودند و برخی کسانی که نمی‌دانند برخی اظهاراتی را مطرح می‌کنند که سازنده نیست.
وی گفت: وزارت خارجه به عنوان دستگاه حاکمیتی حتی اگر تاجر بخواهد جایی برود تمام تسهیلات را فراهم می‌کنیم. در این سفر حداکثر همراهی و همکاری بین ظریف و قالیباف و نشست و رایزنی در سطوح مختلف صورت گرفته است. این اظهارات سازنده نیست و پیغام غلط است. از دوستان تقاضا دارم در مسائل حاکمیتی شأن حاکمیتی داشته باشند.
سخنگوی وزارت خارجه به سفر رئیس قوه قضاییه به عراق نیز اشاره کرد.
خطیب‌زاده درباره سفر گریفیتس به تهران گفت که این سفر از خیلی قبل‌تر برنامه‌ریزی شده بود. همچنان طرح چهار ماده‌ای ما روی میز است و در کنار آن با سازمان ملل و نماینده ویژه و طرف‌های دیگر در ارتباط هستیم. انصارالله بیشترین نزدیکی را داشتند و بیشترین کمک کردند. امیدواریم گشایش‌هایی برای خاتمه این فاجعه انسانی رخ دهد. خوشحالیم برخی جهات که فکر می‌کردند با کشتار می‌توانند به اهداف خود برسند امروز به این باور رسیدند و بهترین مسیر پایان این خون‌ریزی‌ها در یمن است.
وی درباره سند جامع راهبردی ایران و افغانستان گفت: این سند نهایی شده است به جز یکی دو مورد غیرقابل حل. امروز در سطح دیگری گفت‌وگوها در خصوص این سند پیگیری می‌شود. وقت زیادی را برای این سند گذاشتیم و فکر می‌کنیم برای ایران و افغانستان و روابط دوجانبه تاثیرگذار خواهد بود.
خطیب‌زاده بیان کرد: امیدواریم به زودی طرف افغانستانی راجع به یکی دو موضوع جمع
وی درباره حکم صادره توسط دادگاهی در بلژیک علیه اسدالله اسدی دیپلمات ایرانی که سوال خبرنگار فارس بود، گفت: این فرآیند از روز اول یک فرآیند بیمار و مسموم بود و یک عملیات فریب بود که متاسفانه برخی جهات سوم در آن دخیل بودند و یک نقض آشکار مصونیت دیپلماتیک و بدعت اشتباهی توسط یکی دو پایتخت اروپایی گذاشته شد. یک مقابله با نهاد دیپلماسی توسط برخی کوته بینان در برخی پایتخت‌های اروپایی شکل گرفته است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: ایران نه تنها حق خود را برای پاسخگویی محفوظ می‌داند بلکه از همه ابزارهای سیاسی و حقوقی استفاده کرده که حقوق آقای اسدی تامین شود. ما نه رای دادگاه را به رسمیت شناختیم نه خود دادگاه را به رسمیت می‌شناسیم، آن چه را به صورت خودخوانده بیان کردند به رسمیت نمی‌شناسیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار فارس درباره اظهارات یک مقام کره جنوبی که گفته بود گفت‌وگوها با آمریکا برای پرداخت بدهی ایران به سازمان ملل از طریق پول مسدود شده ایران به مراحل نهایی رسیده گفت: متاسفانه دولت قبلی آمریکا این پول را بلوکه می‌کرد بعدا بانکی را از آمریکا به عنوان واسط معرفی می‌کردند که به خاطر رفتارهای سرکشانه آمریکا اقدام نکردیم. به طرف کره‌ای مرتبط است این کار انجام شود و شنیدیم گشایش‌هایی رخ داده و امیدواریم اتفاق بیفتد.
وی افزود: بیش از حد لازم کندی در طرف کره‌ای دیدیم. هم صحبت‌های عراقچی با طرف کره‌ای در تهران و هم در گفت‌وگوی تلفنی و امیدواریم برای تأدیه کل بدهی و تأدیه بدهی ما به سازمان ملل دولت کره به صورت موثر عمل کند.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین گفت: اگر دولت عربستان سعودی مسیر محاصره و بمباران را متوقف کند فردای آن روز می تواند گفت‌وگوهای یمنی - یمنی صورت بگیرد. پایان درد و رنج مردم یمن پایان یک تراژدی بزرگ است.
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی گفت که تمام فعالیت‌های هسته‌ای ایران زیر نظر آژانس بین المللی انرژی اتمی صورت می‌گیرد و ما پرونده‌ای داشتیم که مختومه شده است. آژانس برای دو مورد درخواست داشت که در مسیر فنی پرسیده شده و در مسیر فنی جواب داده می‌شود. این مربوط به برخی ابعاد سوال در خصوص فعالیت‌های قبلی است و همواره جواب‌‌های ایران فنی بوده است.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: آمریکا باید به تعهداتش ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ برگردد. این کم و کاست ندارد. نفت قطعا یکی از اینهاست و نفت یک موضوع نیست و یک زنجیره است.
* برجام نیاز به میانجیگر ندارد
وی در پاسخ به سوالی بیان کرد که برجام نیاز به میانجیگر ندارد و افزود: اروپا و دولت فعلی آمریکا یا باید از گذشته به صورت جدی فاصله بگیرند و نشان دهند طرف قابل اعتمادی در برجام است چون این اعتماد کاملا مخدوش شده است و ما عدم پایبندی آنها را دیدیم یا بخواهند ادامه مسیر گذشته را بدهند که پاسخ ما در بالاترین سطح توسط مقام معظم رهبری بیان شد.
خطیب‌زاده بیان کرد: ما به حرف اهمیت نمی‌دهیم. مبنای قضاوت و عمل ما اقدام است. چارچوب آن را برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ مشخص کرده است. آمریکا باید به برجام و تعهداتش ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ برگردد و بعد که به تعهداتش برگشت تازه امکان دارد پشت میز مذاکره بنشیند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اگر آمریکا از مواضعش کوتاه نیاید، گفت: پروتکل الحاقی را داوطلبانه اجرا می‌کنیم و عضو آن نیستیم و توقف برخی نظارت‌های فراپادمانی در چارچوب فعالیت‌های ما ذیل برجام صورت گرفته است. قدم‌های کاهشی را به اطلاع آژانس رساندیم و بعدا هم آژانس راستی آزمایی کرد. تمام قدم‌های ایران برگشت پذیر هستند. اگر سوم اسفند ایران نظارت‌های فراپادمانی را متوقف کند اگر آمریکا به تعهداتش برگردد دوباره اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی توسط ایران قابل انجام است.
وی خاطرنشان کرد: این انتخاب آمریکا و اروپاست که می‌خواهند هر کدام از این گام‌ها برداشته شود. موضوعات اقدامی خود را براساس چارچوب زمانبندی انجام خواهیم داد.
* سفر گریفیتس از قبل تنظیم شده بود
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی درباره سفر گریفیتس نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن بیان کرد: سفر گریفیتس از قبل تنظیم شده بود و با علی اصغر خاجی جلسه ویژه‌ای برگزار شد. نماینده ویژه دبیرکل با این دستورکار وارد ایران شده که هم رایزنی کند و هم پیشنهادات ایران را بررسی کند و امیدواریم نتیجه آن آرامش بیشتر در منطقه و کمک قاطع به حل بحران یمن باشد.
وی گفت: حل این بحران یک پروسه است و امیدواریم این مسیر سرعت بگیرد.
خطیب‌زاده در پاسخ به سوالی درباره طرح ایران برای حل بحران یمن بیان کرد: امروز ریشه و مشکل یمن تجاوز عربستان سعودی است. اگر امروز عربستان کشتار را متوقف کند فردا ترک مخاصمه صورت می‌گیرد. قدم اول توقف جنگ و خونریزی در یمن و خروج از خاک یمن در چارچوب ابتکار سازمان ملل همه این گفت‌وگوها می‌تواند صورت بگیرد. درباره آینده یمن قطعا مردم یمن و گروه‌های یمنی باید صحبت کنند. دولت جمهوری اسلامی معتقد است مردم یمن به این بلوغ رسیده‌اند که با تسهیل سازمان ملل و خودشان گفت‌وگوهای یمنی را به پیش ببرند.
وی در پاسخ به سوالی خاطرنشان کرد: اینکه در گفت وگوهای وزرای اروپایی و همتای آمریکایی چه گذشته و می‌گذرد نه ما سوال می‌کنیم، آنچه برای ما مهم است اجرای تمام و کمال تعهدات طرف اروپایی و آمریکا ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ است. احتمالا در ماه مارس و در پایان اسفند کمیسیون مشترک برجام جلسه دیگری خواهد داشت اگر پروتکل‌های کرونایی اجازه دهد.
