گفتمان انقلاب اسلامی آرامش را از عربستان سلب کرده است

رویا فریدونی: امروز انقلاب اسلامی ایران چهل و دومین سالگرد پیروزی خود را در حالی جشن می‌گیرد که منطقه غرب آسیا و جهان در شرایط متفاوت و حساس اما با همان ویژگی سناریوهای تکراری به سر می‌برد.

همواره این پرسش مطرح می‌شود که چرا غربی‌ها که تجربه چندین انقلاب در اروپا، روسیه و آمریکا را داشته‌اند باید نگران انقلاب در ایران باشند؟ اساساً کدام ویژگی انقلاب ایران است که آنها را نگران کرده است؟ بی تردید پاسخ اصلی در ویژگی اسلامی بودن، ایدئولوژیک و فرامرزی بودن این انقلاب است. انقلابی که اگر چه خواسته‌های سیاسی و اقتصادی را مطالبه می‌کرد اما اساس شکل‌گیری آن بر تفکری استوار بود که راه چاره رهایی ملت‌های منطقه و جهان را در رهایی از اردوگاه استعماری غرب و اسرائیل می‌دانست.

تمرکز بر این اصل به خودی خود شکوفایی اقتصادی و سیاسی ملت‌های منطقه و همان منافع ملی را تأمین می‌کرد. به عبارتی موضوع مقابله با اردوگاه غرب بیشتر به نظریه منافع ملی تاکید داشت و این دیدگاه را تقویت می‌کرد که انقلاب ایران منافع ملی و اسلامی را در راستای تقویت دو مفهوم می‌داند و نه دو مفهوم متضاد.

در خصوص انقلاب اسلامی با «رمضان بورسا» کارشناس مسائل خاورمیانه و روزنامه نگار ترک گفتگویی داشته است که در ادامه می‌خوانید:

*با گذشت ۴۲ سال از پیروزی انقلاب اسلامی به نظر شما این رویداد چه تأثیری بر تحولات کنونی منطقه داشته است؟

انقلاب اسلامی ایران به عنوان یکی از مهمترین رویدادهای قرن بیستم بسیاری از معادلات سیاسی منطقه را تغییر داده است.

قبل از جنگ جهانی دوم انگلیس و فرانسه دو قدرت غالب در منطقه بودند. پس از جنگ جهانی دوم با افزایش کارایی اتحاد جماهیر شوروی در خاورمیانه، این دو کشور جای خود را به آمریکا دادند.

آمریکا در منطقه سه هدف داشت: ۱. برقراری امنیت رژیم صهیونیستی ۲. کنترل نفت و سایر منابع انرژی ۳. کاهش تأثیرگذاری اتحاد جماهیر شوروی شوروی در منطقه.

دو رویداد وجود داشت که نشان می‌داد آمریکا قبل از انقلاب اسلامی ایران نفوذ خود در منطقه را افزایش داده است. یکی از این رویدادها برکناری محمد مصدق رهبر ملی شدن صنعت نفت ایران در پی کودتا بود که با طرح و حمایت سازمان آژانس اطلاعات مرکزی (سیا) سازماندهی شده بود.

رویداد دیگری که به نفوذ آمریکا در منطقه کمک کرد بحران سوئز و پیامدهای آن بود. جمال عبدالناصر که در سال ۱۹۵۲ توانسته بود با کودتا قدرت را در مصر به دست بگیرد موضع ضد غربی و ضد اسرائیلی در پیش گرفت. خرید سلاح از شرق برای مبارزه با اسرائیل از سوی عبدالناصر باعث خشم غرب شد. عبدالناصر که برای توسعه مصر به دنبال ساخت سد آسوان بود از آمریکا و انگلیس درخواست کمک کرد.

آمریکا و انگلیس هم به بهانه خرید سلاح از بلوک شرق و تهدید امنیت اسرائیل به درخواست مالی مصر پاسخ منفی دادند.

عبدالناصر در این وضعیت کانال سوئز را ملی کرد. پس از اعلام ملی شدن کانال سوئز فرانسه و انگلیس به مصر حمله کردند. اما آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی به طور غیرمنتظره با پیش گرفتن موضع مشترک به این حمله واکنش نشان دادند. بدین ترتیب انگلیس و فرانسه مجبور به خارج کردن نظامیان خود از مصر شدند و آمریکا به عنوان تنها قدرت نماینده غرب در منطقه باقی ماند.

در چنین فضایی انقلاب اسلامی ایران رخ داد و دیدگاه سیاست خارجی ایران کاملاً تغییر یافت. انقلاب اسلامی ایران به عنوان یکی از مهمترین رویدادهای اجتماعی و سیاسی قرن گذشته چشم انداز آمریکا از منطقه را تحت الشعاع قرار داده است. علاوه براین کمک شایانی به شکل گیری جنبش‌های اسلامی در منطقه کرده است.

همچنین یکی دیگر از مهمترین تأثیرات انقلاب اسلامی شکل گیری جبهه مقاومت در منطقه است. علاوه براین گفتمان «حکومت اسلامی مبتنی بر عدالت، آزادی و مردم» که توسط انقلاب اسلامی مطرح شده آرامش را از عربستان و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس سلب کرده است.

*یکی از اقدامات مهم ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی توجه به جامعه مسلمانان و حمایت از مستضعفین بخصوص حمایت از مردم مظلوم فلسطین بوده است. شما اقدامات ایران در حمایت از مردم غزه و حماس را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

با انقلاب اسلامی، ایران سیاست «نابودی اسرائیل، ایجاد فلسطین آزاد و مستقل» را در پیش گرفت و در این راستا از مقاومت فلسطین حمایت مالی، تسلیحاتی و سیاسی کرد.

امروزه اظهارات حماس و دیگر گروه‌های مقاومت گواه روشنی برای درک حمایت ایران از آرمان فلسطین است.

اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس و سایر چهره‌های برجسته این جنبش همیشه به این موضوع اشاره داشته اند که حمایت ایران از آرمان فلسطین نقش تعیین کننده‌ای در مبارزات آنها دارد.