چرا یمنی‌ها حاضر به توقف حملات نیستند؟
در یک هفته گذشته ارتش و کمیته‌های مردمی یمن مرحله جدید عملیات آزادسازی شهر مأرب را به طور گسترده آغاز کرده و همزمان مواضع نظامی سعودی در خاک عربستان بارها هدف قرار گرفته است.
به گفته منابع نظامی دولت مستعفی در یمن، ارتش و کمیته‌های مردمی یمن به طور بی سابقه‌ای از سال ۲۰۱۴ به این سو نیرو و تجهیزات روانه منطقه عملیاتی «مأرب» کرده‌اند. همزمان در عرض ده روز فرودگاهها و پایگاههای نظامی رژیم سعودی در خاک عربستان چهار بار هدف حمله پهپادی قرار گرفت.
«علی ظافر» تحلیلگر یمنی در وبگاه شبکه المیادین در مقاله‌ای به چرایی تشدید حملات نیروهای یمنی پرداخته و نوشته است که تصمیم قطعی برای آزادسازی مأرب گرفته شده و چندی پیش نشست فوق‌العاده‌ای با حضور مدیران اداره اطلاعات نظامی و فرماندهان وزارت دفاع در صنعاء برگزار شد تا چگونگی کسب پیروزی نهایی در عملیات آزادسازی مأرب مورد بحث و بررسی قرار گیرد و برنامه ریزی‌ها و تمهیدات اندیشیده شده در این نشست در پیشروی بدون توقف نیروهای صنعاء به سمت مأرب تأثیر بالایی داشته، هرچند با نگرانی و محکومیت کشورهایی چون آمریکا و انگلیس مواجه شده است.
او نوشت که تا پیش از نگارش این مقاله (روز گذشته) منابع مطلع میدانی گفته‌اند که در درگیری‌های روزهای گذشته نزدیک به ۳۵ کیلومتر مربع از شهرستان «صرواح» دومین منطقه بزرگ استان مأرب آزاد شده و پیشقراولان ارتش و کمیته‌های مردمی به ۱۰ کیلومتری شهر مأرب رسیده‌اند و از سوی دیگر بیش از ۲۶۰۰ تن از شبه نظامیان دولت مستعفی یمن کشته و زخمی و اسیر شده‌اند.
همراستا با این تحولات میدانی در مأرب، نیروهای مسلح یمن فرودگاهها و پایگاههای نظامی دولت سعودی در جنوب عربستان را به طور مرتب هدف حملات پهپادی قرار می‌دهند و پیش‌بینی می‌شود که در صورت ادامه یافتن حملات جنگنده‌های سعودی و محاصره یمن و ممانعت از ورود کشتی‌های حمل سوخت به الحدیده، این حملات تا شهر «جده» نیز برسد.
«علی ظافر» سپس تأکید کرد که بعید نیست دولت صنعاء «مرحله حملات دردناک» را آغاز کند، این تعبیری است که «مهدی المشاط» رئیس شورای عالی سیاسی و فرمانده کل نیروهای مسلح یمن از آن استفاده کرده است.
این نویسنده یمنی سپس افزود: «تحولات نظامی نشان می‌دهد که بینش دولت صنعاء به امور بسیار با سخنان مراکز دیپلماتیک و سیاسی و رسانه‌ای فاصله دارد، به عقیده این مراکز موضع آمریکا به زودی متحول می‌شود و با روی کار آمدن "جو بایدن" واشنگتن به این حمع‌بندی رسیده است که گزینه نظامی در یمن دیگر نتیجه‌بخش نیست.»
به گفته این مراکز، آمریکایی‌ها تصمیم به بازنگری در روند شش سال گذشته کرده‌اند. آن‌ها از زمان «باراک اوباما» که بایدن معاون وی بود، تمامی امکانات نظامی و اقتصادی و سیاسی برای پیروزی ائتلاف سعودی در جنگ در اختیار ریاض قرار دادند و پیش‌بینی می‌شد که پیروزی سعودی‌ها در جنگ چند هفته یا حداکثر چند ماه بیشتر به طول نینجامد و از این رو واشنگتن و همپیمانان اروپایی‌اش شروع به پشتیبانی تسلیحاتی، اطلاعاتی و لجستیکی از عربستان سعودی کردند، اما به علت مقاومت عجیب و تاریخی یمنی‌ها، عملیات نظامی ائتلاف سعودی به شکست انجامید، به طوریکه اوباما در اواخر عمر دولتش تصمیم گرفت تا جایی که ممکن است شرایط را تغییر دهد و از این رو «جان کری» وزیر خارجه‌اش را برای پیشبرد توافق «مسقط» مأمور کرد و او نیز طرحی را مطرح کرد که طبق آن دولت وحدت ملی با حضور احزاب و گروههای سیاسی که انصارالله نیز جزئی از آن‌ها بود، تشکیل شود. همزمان آمریکا به کنار رفتن «عبد ربه منصور هادی» نیز راضی شده بود، اما این طرح با مخالفت همپیمانان یمنی ریاض همراه شد و دوره باراک اوباما به پایان رسید و او نتوانست از این مسیر انصارالله را محدود کرده و از دور خارج کند.
این نویسنده یمنی در ادامه نوشت که با روی کار آمدن «دونالد ترامپ» او روش متفاوتی را برای محدود کردن و چه بسا محو انصارالله مد نظر قرار داد و استراتژی «دوشیدن در مقابل حمایت» را در پیش گرفت و به سمت امضای توافقات گسترده تسلیحاتی با عربستان سعودی و امارات پیش رفت.
چرایی مواضع بایدن در خصوص یمن
«علی ظافر» در بخش دیگری از مقاله خود، نوشت که «جو بایدن» در دوران رقابت انتخاباتی گفته بود که پرونده یمن در اولویت وی قرار دارد و چندی پیش نیز گفت که آمریکا حمایت از ائتلاف سعودی و فروش سلاح به ریاض و ابوظبی را متوقف می‌کند و به پایان جنگ یمن اصرار دارد. او همچنین انصارالله را از لیست گروههای تروریستی خارج کرد. برخی تحلیلگران این اقدامات را نشانه‌های مثبتی می‌دانند و اما فرضیه‌های دیگری را می‌توان در چرایی مواضع بایدن درباره یمن، بر شمرد که به واقعیت نزدیک‌تر است.
این تحلیلگر یمنی در این باره نوشت: «دولت جدید آمریکا در ادامه دولت اوباما است و تلاش می‌کند، طرح "جان کری" و استراتژی "فرماندهی از دور" را با هدف فرار از تبعات جنگ یمن در پیش بگیرد و مسیر دیپلماسی را در اولویت قرار دهد. این استراتژی می‌گوید که جنگ یمن هزینه‌بر شده و پیش‌بینی می‌شود که بیش از این به طول بیانجامد و این روند به نفع دولت صنعاء به خصوص انصارالله است. جنبشی که حضور نظامی و سیاسی و جغرافیای انسانی خود را توسعه بخشیده و به قدرت نظامی‌اش افزوده شده است و در عمل توانسته همپیمانان آمریکا را در شرایط دشواری قرار دهد.»
«علی ظافر» در ادامه به عملیات پهپادی علیه ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۹ اشاره کرد که یمنی‌ها با دقت عجیبی میادین نفتی «بقیق» و «خریص» را هدف قرار دادند و نیمی از تولید نفت عربستان را متوقف کردند و یک زلزله ژئوسیاسی در بازار نفت جهان رخ داد. انفجارهایی که به قول این نویسنده یمنی، کوچک و بزرگ صدای آن را شنیدند و اینگونه عملیات‌ها سهم بسزایی در موضع فعلی دولت بایدن دارد.
در کنار این عوامل، مسائل داخلی آمریکا نیز در نوع موضع کاخ سفید در قبال جنگ یمن، بی تأثیر نیست و صداهای مخالف جنگ چه از سوی دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان بلند شد و همچنین سلسله رخدادها در فضای سیاسی آمریکا، دولت جدید این کشور را به این نتیجه رسانده که از تعداد پرونده‌های خارجی کاسته و بیشتر به مسائل داخلی تمرکز کند.
دیدگاه صنعاء
«علی ظافر» در بخش پایانی مقاله خود به سؤال ابتدایی بازگشت و به نوع نگاه دولت صنعاء به جنگ و چرایی افزایش حملات پرداخت و نوشت که صنعاء به تمامی مسائل و نکات گفته شده واقف است، اما تیزبینانه و عاقلانه با دید شک و تردید به مواضع دولت بایدن می‌نگرد، بلکه آن را یک فریب سیاسی می‌داند و عقیده دارد که دولت جدید آمریکا صرفا سخن می‌گوید و عملی در کار نیست، به خصوص اینکه روند جنگ از سوی ائتلاف سعودی تغییری نکرده و محاصره همچنان در شدیدترین حال خود قرار دارد. فرودگاه صنعاء همچنان بسته است و گذرگاههای زمینی تعطیل یا تحت کنترل ائتلاف سعودی قرار دارند. بندر الحدیده نیز تعطیل است و کشتی‌ها اجازه پهلوگیری در آن را ندارند و در کل اتفاق خاصی نیفتاده است.
همه این‌ها باعث شده تا ۸۰ درصد جمعیت یمن که در مناطق تحت کنترل دولت صنعاء زندگی می‌کنند، در شرایط بسیار دشواری به سر ببرند و این موضوع باعث شده تا ارتش و انصارالله یمن همچنان به عملیات‌های نظامی دفاعی خود ادامه دهند و عملیات آزادسازی مأرب را شدت بخشند و دست به حملات متعدد به پایگاههای نظامی سعودی در جنوب عربستان بزنند، پایگاههایی که به عنوان مبدأ جنگنده‌های سعودی برای بمباران یمن به شمار می‌روند و دولت صنعاء اعلام کرده است که تنها در صورت پایان محاصره و حملات هوایی دست از حملات خود دست خواهد کشید.
«محمد عبدالسلام» رئیس هیأت مذاکره کننده دولت صنعاء عملیات نیروهای یمنی را «دفاعی صرف» خوانده و گفته است که صنعاء مخالف صلح و مذاکره نیست، اما ابتدا باید شرط اساسی یعنی توقف حملات و محاصره تحقق یابد. همراستا با این، یمنی‌ها تلاش دارند با دستاوردهای بیشتری در روند جنگ به پای میز مذاکره بروند.
این تحلیلگر یمنی در پایان در بیان چرایی بی اعتمادی دولت صنعاء به آمریکا نوشت که دلایل متعددی برای این بی اعتمادی بر مبنای تجارب تاریخی وجود دارد که بارزترین آن‌ها پرونده هسته‌ای ایران و مذاکرات فلسطینی‌هاست و عادت آمریکایی‌ها یان است که اگر یک گروهی توافقی را امضاء کنند، گروه دیگر آن را زیرپا خواهند گذاشت، بنابراین دولت صنعاء ورود به مذامرات در سایه جنگ و محاصره را نمی‌پذیرد و همچنان به شروط خود اصرار دارد و تلاش می‌کند تا موقعیت خود را در میز مذاکره با تسلط بر استان نفت‌خیز و راهبردی «مأرب» تقویت کند.
