شوآف بایدن و نفس راحتی که بن سلمان کشید

بلاخره پس از ماه‌ها انتظار کاخ سفید بر اساس وعده‌ جو بایدن گزارش محرمانه سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا در مورد قتل جمال خاشقچی روزنامه‌نگار منتقد سعودی را منتشر کرد و همانگونه که پیشبینی می‌شد در این گزارش به نقش مستقیم محمد بن سلمان ولیعهد عربستان در صدور دستور این قتل اذعان شده است. در گزارش دفتر مدیر اطلاعات ملی آمریکا گفته شده که از سال ۲۰۱۷، ولیعهد (عربستان) کاملا بر سازمان‌های امنیتی و اطلاعاتی پادشاهی (سعودی) تسلط دارد و بسیار بعید به نظر می رسد که مقامات سعودی بدون مجوز ولیعهد، عملیاتی از این دست را انجام داده باشند. اما با وجود آنکه افکار عمومی داخلی و چشم جهانیان منتظر بود تا ببیند با انتشار این گزارش و تأیید مسئولیت صدور دستور قتل خاشقچی از سوی بن سلمان، واشنگتن چه مجازاتی را علیه ولیعهد سعودی‌ها در پیش خواهد گرفت، با این حال در میان بهت و حیرت بین‌المللی بن سلمان از هرگونه گزندی در امان ماند و عملاً دولت بایدن همان راه دولت ترامپ در سرپوش گذاشتن بر اجرای عدالت در مورد قتل خاشقچی را در پیش گرفت. در این راستا می‌توان به بیانیه «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا پس از انتشار گزارش اشاره کرد که در آن علیه ۷۶ تبعه سعودی محدودیت‌هایی برای صدور روادید اعلام شد، اما بن سلمان از هرگونه تحریم و یا محدودیت و تعقیب قانونی در آمریکا منع شد.  بلینکن، همچنین بار دیگر بر تعهدات ایالات متحده برای دفاع از عربستان تاکید کرد و آشکارا گفت که مقام‌های آمریکایی نمی‌خواهند از تعاملات با بن سلمان صرف‌نظر کنند.   نفس آسوده بن سلمان اینکه قتل خاشقچی یک اقدام کاملاً از پیش برنامه ریزی شده بود مشهود است. دربار سعودی حتی مدتی پس از آنکه پنج متهم را بدون ذکر اسم به اعدام و سه نفر دیگر از تیم ترور را به حبس طولانی مدت زندان محکوم کرد اما نه ماه بعد ، احکام اعدام توسط دادگاه پس گرفته شد و مجازات های آنها به 20 سال زندان کاهش یافت و حتی زندان رفتن آنها نیز غیرقابل راستی آزمایی است. با این حال نوع موضع‌گیری مقامات آمریکایی در خصوص بن سلمان رادر واقع می‌توان همان سیاست چشم‌پوشی دولت ترامپ دانست و با این موضع‌گیری، محمد بن سلمان و دربار سعودی از اینکه تهدیدات کاخ سفید شو آفی بیش نمی‌باشد نفس آسوده‌ای کشیدند. ریاض به شدت لابی کرده بود که بن سلمان از هرگونه مجازات در امان بماند و به نظر می رسد به این هدف نیز رسید. در نوع واکنش کاخ سفید تلاش برای تسکین دربار سعودی از اقدام بیرون آوردن انصارالله از لیست گروه‌های تروریستی و اعلام پایان حمایت آمریکا از جنگ یمن کاملاً محسوس می‌باشد. در واقع بایدن به دنبال آن بود تا وجهه از دست رفته آمریکا در سطح بین المللی در پی مماشات ترامپ با قتل فجیع روزنامه نگار سعودی- آمریکایی را مجدداً احیا کند و نشان دهد که به شعارهای انتخاباتی در توجه به موضوع حقوق بشر در سیاست خارجی آمریکا وفادار می‌باشد. با این حال تبرئه بن سلمان نشان داد که دموکرات‌ها نیز چون جمهوری خوهان در دو راهی انتخاب کسب منافع اقتصادی از تداوم روابط با خاندان جنایتکار سعودی و یا پیگیری موضوع حقوق بشر، اولویت با حفظ منافع یک طرفه مالی و فروش سلاح است. بر همین اساس گروه های مدافع حقوق بشر عملکرد بایدن پس از موج سازی رسانه‌ای چند هفته‌ای کاخ سفید را یک مضحکه خواندند. منتقدین معتقدند که حتی اقدام دولت بایدن در تحریم 76 تبعه دیگر سعودی نیز برای واداشتن دربار سعودی به انجام اصلاحات سیاسی و کاهش فشار و سرکوب فعالان سیاسی و اجتماعی کافی نبوده و بازدارندگی لازم را ایجاد نخواهد کرد. در واقع اکنون محمد بن سلمان با خیالی آسوده تر می‌تواند همچنان به کسب تاج و تخت پادشاهی از طریق سرکوب مخالفان امیدوار باشد.