توافق همکاری ایران و چین بیشتر به نفع کدام کشور است؟

به دنبال انتشار اخباری مبنی بر توافق همکاری ایران و چین، رسانه وستی کافکازا (روسیه) به تشریح این موضوع پرداخت که به راستی «توافق پکن و تهران به نفع کدام کشور است»؟ بر این اساس، چین و ایران قرارداد راهبردی ۲۵ ساله ای را امضا کردند که گامی در مسیر دستیابی به همکاری جامع میان دو کشور به شمار می آید. این توافقنامه شامل همکاری های سیاسی- راهبردی، اقتصادی و فرهنگی است. مهمترین رویکرد در این زمینه، تحکیم زیر ساخت های دفاعی، رویارویی با تروریسم و برگزاری رزمایش های نظامی برای نشان دادن قدرت و توافق در اقدامات میان دو کشور می باشد. این یادداشت در ادامه می افزاید: در رابطه با عرصه اقتصادی باید گفت که (در این توافق) به استفاده از امکانات ایران و از جمله نیروی کار جوان توجه ویژه ای می شود. این سند در رابطه با همکاری در عرصه های نفتی، صنعتی و استخراج معادن و همچنین، انرژی است. در این توافقنامه، به مشارکت ایران در پروژه چین تحت عنوان «یک کمربند یک راه» و همکاری زیر ساختی در چارچوب این ابتکار عمل اشاره شده است. منظور از آن، پروژه های خط راه آهن، خودروسازی، ترانزیت بندری و هوایی، ارتباطات، علوم، تکنولوژی، آموزش و بهداشت است. بر اساس اعلام این رسانه، در این توافقنامه توجه ویژه ای به همکاری اقتصادی و تجاری می شود؛ مانند، توسعه همکاری های مالی و بانکی، مراحل گمرکی، تشکیل مناطق آزاد تجاری و تحکیم همکاری های غیر نفتی. در عرصه فرهنگی نیز توسعه گردشگری، فعالیت رسانه های گروهی، ارتباطات دانشگاهی و موسسات فرهنگی غیر دولتی مدنظر است. از سوی دیگر، تحریم های آمریکا باعث شد تا تمایل تهران برای تبدیل کردن پکن به یار معتمد اقتصادی و سیاسی بیشتر شود. به خاطر پیامدهای راهبردی فشار حداکثری واشنگتن بر تهران، توافقنامه جدید برای ایران سودمند تر است تا برای چین. پکن به یکی از خریداران رسمی و اصلی نفت ایران تبدیل می شود و حضورش در عرصه اقتصادی ایران تحکیم بیشتری می یابد. در تحلیل این رسانه آمده است: همچنین، چین سرمایه گذاری در ایران را آغاز کرده است. از جمله، می توان به قرارداد مربوط به خط راه آهن به ارزش ۵۳۸ میلیون دلار اشاره کرد. در چارچوب پروژه «یک کمربند یک راه»، چین نفوذ سیاسی  و سرمایه گذاری هایش را در تنگه هرمز توسعه می دهد. پکن برای توسعه مشارکتش در منطقه و با تکیه بر استراتژی بلند مدت در راستای تحکیم حضور دیپلماتیک و اقتصادی در خاور میانه تلاش خواهد کرد. از سوی دیگر پیشتر، رویارویی و تشنجات میان عربستان سعودی و ایران توجهات را به سوی خود جلب کرده بود. در روزهای اخیر، محمد جواد ظریف اعلام کرد که عربستان سعودی به دنبال تنش زدایی اوضاع نیست و ریاض در چارچوب فعالیت دولت امریکا برای اعمال فشار حداکثری بر ایران عمل می کند. یادداشت  مذکور می افزاید: فقط تهران نیست که از همکاری راهبردی با پکن حمایت می کند. کشورهای اتحادیه عرب و از جمله عربستان سعودی و امارات متحده عربی نیز با چین همکاری می کنند. پکن از سال ۲۰۰۸ الی ۲۰۱۹ میلادی، در عربستان سعودی و امارات متحده عربی، ۶۲.۵۵ میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده است. در زمینه افزایش تشنجات در تنگه هرمز، چین می تواند نقش مهمی در تامین امنیت نیز ایفا کند تا آزادی دریانوردی حفظ شود. عدم تمایل چین برای تضمین امنیت در خلیج فارس نشان می دهد که هنوز قدرت این کشور در خاور میانه زیاد نیست. از آنجایی که در حال حاضر، چین در خلیج فارس حضور دارد، واشنگتن ناگزیر می شود منافع پکن را حفظ کند. همزمان با آن، به اعتقاد چین، معماری کنونی امنیت در اقیانوس هند با تردیدهایی مواجه است. تمامی این موارد به نقش آمریکا و هند به عنوان مدعیان تضمین امنیت در خلیج فارس و اقیانوس هند خدشه وارد می کند. در سایه توافق با ایران، چین قادر خواهد بود از حضور پایدار خود در تنگه هرمز هم دفاع کند.