فلسطین و منطقه در سال 1397 هجری شمسی رویدادهای سیاسی و میدانی مختلفی را به خود دیده است. البته کلید نقطه آغاز برخی از این تحولات و رخدادها در گذشته زده شد اما همچنان در سال 1397 تحولات و رخدادهای حوزه فلسطین و خاورمیانه نیز در اولویت بود . در نوشتار حاضر سعی شده به اختصار هر یک از این تحولات اشاره شود.
احمدرضا روح الله زاد :فلسطین و منطقه در سال 1397 هجری شمسی رویدادهای سیاسی و میدانی مختلفی را به خود دیده است. البته کلید نقطه آغاز برخی از این تحولات و رخدادها در گذشته زده شد اما همچنان در سال 1397 حوزه فلسطین و خاورمیانه از تحولات و رخدادهای مهم بشمار می رود. در نوشتار حاضر سعی شده به اختصار هر یک از این تحولات اشاره شود:
الف: معامله قرن
دونالد ترامپ وقتی رئیس جمهور آمریکا شد اعلام کرد که حل بحران فلسطین یکی از اولویت های دولت وی است اما این بحران باید بر اساس خواست و نیازهای اسرائیل حل و فصل شود. مدتی بعد، از وجود طرحی با عنوان معامله قرن خبرهایی منتشر شد. هر چند این طرح به صورت رسمی رونمایی نشده است و از مفاد آن اطلاع دقیقی در دست نیست اما با توجه به اظهارات منابع مختلف و اقداماتی که تحت عنوان مقدمه اجرایی معامله قرن در سطح منطقه صورت گرفته است تا حد زیادی مفاد آن روشن شده است.
{ترامپ}
جریان سلطه در غرب شاهد شکل گیری تمدن اسلامی بوده است . تمدنی که همواره به عنوان مانعی جدی بر سر راه سلطه طلبی غرب مطرح بوده است. آخرین مانع آنها امپراطوری عثمانی بوده است که قریب پنج قرن به عنوان یکی از قدرتمندترین امپراطوری ها سلطه اش تا قلب اروپا نیز امتداد یافته بود. غرب در آواخر دوران امپراطوری عثمانی به این نتیجه رسید تا با تعریف سازوکاری وابسته به خود در سطح منطقه، اجازه شکل گیری مجدد یک قدرت اسلامی را ندهد.
{عبدالحمید دوم}
رژیم صهیونیستی در واقع حاصل این برآورد غرب است. اسرائیل به عنوان یک پایگاه غرب در قلب جهان اسلام برای جلوگیری از تجدید حیات اسلام و شکل گیری دولت پیوسته اسلامی است. به همین دلیل مجموعه غرب هم در ایجاد اسرائیل و هم در استمرار حیات آن نقش پر رنگی داشته و دارند. اساسا غرب چشم بر همه کارشکنی های اسرائیل در حل و فصل بحران منطقه ای بسته است و خود را مکلف به حرکت در راستای نیازهای اسرائیل می داند.
انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(ره) در واقع گام مهمی برای تجدید حیات اسلام و بازیابی تمدن اسلامی در جهان مدرن است و به عنوان مقدمه ای برای شکل گیری دولت پیوسته اسلامی در سطح منطقه، بر پایه مقاومت ضد سلطه محسوب می شود. دولت پیوسته اسلامی که ساختارهای ملی در آن حذف و یا هضم نمی شوند.
تا پیش از روی کار آمدن ترامپ همه طرح هایی که برای حل و فصل بحران فلسطین مطرح بود بر پایه مقررات حقوقی و با تاکید بر قطعنامه های بین المللی ارائه می شد. امریکا نیز تلاش می کرد در همین چارچوب حرکت کند. طرح هایی مانند طرح روجرز، غزه – اریحا، اسلو، آناپولیس و غیره همه بر اساس مقررات بین المللی بوده است. اما ترامپ با ارائه معامله قرن رسما این رویه حقوقی را نادیده گرفته است. معامله قرن اساسا بر پایه نقض همه مقررات حقوقی و قطعنامه های بین المللی تعریف شده است. در واقع تیم ترامپ این طرح را همانطور که خود به آن اذعان داشته است بر اساس نیازهای امنیتی و اقتصادی اسرائیل ارائه کرده است.
مفاد طرح معامله قرن:
همانطور که اشاره شد معامله قرن تا هنوز از سوی امریکا و هیچ منبع دیگری رسما رونمایی نشده است اما بر اساس خبرهای درز شده و اقداماتی که بر اساس همین اخبار منتشره صورت گرفته است می توان موارد زیر را به عنوان مفاد یا جزئیات طرح معامله قرن امریکا در نظر گرفت؛
بیت المقدس به عنوان برجسته ترین نماد دینی و هویتی جامعه فلسطین مطرح است و فلسطینیان همواره در پی ایجاد دولتی فلسطینی در این جغرافیا به پایتختی بیت المقدس بوده اند که البته صهیونیست ها نسبت به آن ادعای مشابهی را مطرح می کنند. این مطالبه دو سویه یکی از موارد اختلافی جدی روند مذاکرات موسوم به صلح میان بخشی از جامعه فلسطین و اسرائیل بوده است. پایان دادن به تفکیک شرقی و غربی بیت المقدس و شناسایی بیت المقدس یکپارچه به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی یکی از مهمترین جزئیات معامله قرن محسوب می شود. اقدامی که دونالد ترامپ به عنوان مهمترین حامی اسرائیل انجام داد و پس از آن دستور داد تا سفارت امریکا در تل آویو به بیت المقدس منتقل شود. البته امریکا برای کاهش اعتراضات و مخالفت ها در جامعه فلسطینی و جهان اسلامی بخش های کوچک عرب نشین در شرق استان بیت المقدس یعنی عیزریه، ابودیس و جبل المکبر را به عنوان پایتخت دولت فلسطینی مورد شناسایی قرار داده است.