ردپای ترکیه و قطر در شکست توافق ریاض

منابع یمنی از شروع جنگ و برخوردهای شدید در استان ابیان (شرق عدن) بین نیروهای منصور هادی و نیروهای وابسته به شورای انتقالی جنوب (STC)  خبر داده اند که به عنوان شدیدترین درگیری از زمان امضای توافق نامه ریاض در نوامبر گذشته توصیف شده است. درگیری های مجدد نظامی همزمان با بازگشت عبد ربه منصور هادی رئیس جمهور مستعفی و فراری یمن از ایالات متحده بود که در ظاهر برای معالجه پزشکی به این کشور سفر کرده بود. تحولات این فرضیه را تقویت کرد که جریان طرفدار قطر در دولت هادی می خواهد وی را از انجام هرگونه تغییر در ساختار "کابینه منصرف کند زیرا چنین تغییراتی می تواند نفوذ این جریان قدرتمند را تضعیف کند. تشدید برخوردهای نظامی در ابیان ، در حالی که رایزنی ها برای تشکیل دولت جدید در ریاض ، پایتخت عربستان سعودی در جریان است را می توان به عنوان نشانه های ناکامی تلاشهای خارجی برای حفظ اتحاد در اردوگاه جنوب دانست در حالی که این شکاف با بروز اختلافات میان حزب اخوانی اصلاح و شخص هادی روز به روز گسترده تر می شود. این در حالی است که انصارلله و کمیته های مردمی جبهه جدید را در استان الضالع گشوده اند که فشار نظامی را علیه نیروهای منصور هادی افزایش می دهد. محمود الطاهر ، محقق سیاسی یمنی ، تقابل نیروهای نیروهای وابسته به دولت یمن در ابیان و نیروهای وابسته به STC را نشانه آن دانست که جنوبی ها به تصمیم قبلی خود برای تعلیق مشارکت در دولت ائتلافی با منصور هادی باز می‌گردند. جنوبی‌ها بر این اعتقادند که رایزنی های مربوط به اجرای توافق نامه ریاض ، به منظور ایجاد زمینه های لازم برای شروع عملیات نظامی علیه خود و با هدف کاهش مناطق تحت کنترل شورای انتقالی (STC) صورت می‌گیرد تا این جریان را وادار به پذیرش نتایج مذاکرات کنند.  امری که منجر به کاهش سهم STC در دولت جدید و منافع سیاسی حاصل از این توافق نامه خواهد شد. در این شرایط با توجه به اختلافات مختلفی که در رایزنی‌های توزیع سهم وزارتی وجود دارد و همچنین با عنایت به مواضع مخالف حزب اصلاح، پیشیینی می شود احتمال دستیابی به اتفاق نظر در مورد دولت بعدی مطابق با جدول زمانی مشخص شده در سازوکار تسریع در اجرای توافق نامه ریاض ممکن نباشد.  در واقع می‌توان گفت با توجه به نگاه بدبینانه جنوبی‌ها به توافق ریاض و برنامه های عربستان و همچنین اختلافات میان امارات و عربستان به عنوان طرف‌های اصلی حامی توافق، هماهنگی آشکاری برای به شکست کشاندن مذاکرات ریاض از طریق استراتژی ناپایدار نگه داشتن اوضاع نظامی به منظور تأخیر در اجرای توافق وجود دارد.   از طرف دیگر نیز نباید عدم تمایل رهبران سیاسی و نظامی عدن برای کنار گذاشتن منافع تجاری و مالی که از ادامه جنگ می گیرند چشمپوشی کرد. بدین ترتیب می توان گفت علاوه بر مخالفت جنوبی‌ها، دو جریان قدرتمند در دولت هادی نیز خواستار توافق ریاض نیستند. جریان اول همانطور که ذکر شد اخوانی‌های هماهنگ با برنامه‌های قطر و ترکیه هستند که از تلاش‌های هادی برای کاهش قدرت حزب اصلاح در کابینه آگاهی دارند و از طرف دیگر وابستگان منصور هادی که سیر تحولات یمن را با قدرت‌گیری جنوبی‌ها، توافقات پشت پرده میان ریاض و ابوظبی در توافق ریاض و همچنین مذاکرات آتش بس میان ریاض و صنعا، به سوی در حاشیه قرار گرفتن خود ارزیابی می‌کنند. در این شرایط می توان انتظار داشت که با تداوم گسترش حلقه جنگ و سقوط توافق ریاض، اوضاع نظامی بیش از پیش از کنترل عربستان خارج شود. همچنین تداوم این وضعیت می تواند به تقویت نفوذ و تأثیرگذاری دیگر کشورهای منطقه ای از جمله ترکیه و قطر با بهره گیری از نفوذ ایدئولوژیک و جابجایی عوامل خود در نهادهای دولتی یمن ، بیانجامد. در این راستا علاوه بر افزایش نظرهای مخالفت آمیز ترکیه علیه عربستان و امارات در موضوع یمن طی ماه‌های اخیر، برخی منابع یمنی طی روزهای گذشته شایعاتی را مبنی بر استفاده گروه های مسلح وابسته به اخوان المسلمین در ابیان از هواپیماهای بدون سرنشینی که اخیراً توسط ترکیه تهیه شده است، مطرح کرده اند. این منابع اظهار داشتند که از ماه مه گذشته ، افسران ترک در استان شبوه عناصر مسلح را با بودجه قطر و تحت نظارت صالح الجبوانی ، وزیر حمل و نقل یمن برای چگونگی استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین آموزش می دهند. در این رابطه رسانه های نزدیک به عربستان از دستیابی به یک نوار ضبط شده از عبدو المیخلفی ، ملقب به سالم، رهبر نظامی اخوان المسلمین در تعز خبر داده اند که در آن از وعده های ترکیه به نیروهای بسیج مردمی و نیروهای ارتش تحت اختیار اخوان برای تهیه سلاح و وسایل نقلیه گفته می شود.