نشست سران عرب در اردن
عادی سازی روابط دیپلماتیک کشورهای عربی با اسرائیل

سردبیر و مدیرمسئول روزنامه «رای الیوم» با اشاره به اجلاس سران کشورهای عربی در اردن تاکید کرد، هدف اصلی این اجلاس تشکیل ائتلاف جدید سنی علیه ایران و عادی سازی روابط دیپلماتیک کشورهای عربی با اسرائیل بود.   سردبیر و مدیرمسئول روزنامه «رای الیوم» با اشاره به اجلاس سران کشورهای عربی در اردن تاکید کرد، هدف اصلی این اجلاس تشکیل ائتلاف جدید سنی علیه ایران و عادی سازی روابط دیپلماتیک کشورهای عربی با اسرائیل بود.  به گزارش بیداری اسلامی ، «عبدالباری عطوان» در یادداشتی در این روزنامه درباره اجلاس سران کشورهای عربی در «بحر المیت» اردن نوشت: کسی که سخنرانی های سران عرب را دنبال کرده باشد، به این برآیند می رسد که بیشتر سخنان آن‌ها خطاب به دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، با محور طرح جدید درباره تشکیل ائتلاف عربی – سنی علیه ایران بود و القای این پیام که ایران به همراه متحدانش خطر واقعی برای منطقه به شمار می رود.   سخن به گزاف نگفته ایم، اگر بگوییم که این حضور گسترده و توجه‌برانگیز سران عرب در این نشست به علت تلاش های زیاد پادشاه اردن- کشور میزبان- صورت نگرفته بود، بلکه این اجلاس برای ایجاد گردهم‌آیی و آماده کردن بستر اجرایی چنین طرحی صورت گرفت تا چنین عنوان شود که اردن نیز یکی از اعضای مهم ائتلاف جدید خواهد بود.   موضوع دیگری که در این چارچوب اشاره به آن لازم می نماید، این است که سران دو کشور عربستان سعودی و مصر که اختلاف های آن‌ها در شش ماه گذشته به اوج خود و حتی به مرحله قطع روابط دیپلماتیک رسیده بود، به دنبال بهانه‌ای برای بازنگری در روابط خود و یافتن موقعیت بی طرفی برای دیدار و مصافحه بودند تا چنین عنوان شود که هیچ کدام به نفع دیگری کوتاه نیامده است.   عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر، در سخنرانی خود [به صورت تلویحی] عبارت کلیدی به کار برد و گفت باید با قاطعیت و قدرت در برابر نفوذ فزاینده ایران در منطقه ایستاد. این عبارت او خطاب به پادشاه عربستان و نیز در آن سوی قاره ها و اقیانوس ها خطاب به ترامپ رئیس جمهور آمریکا، بود، که چه بسا منتظر شنیدن چنین سخنانی از سیسی بود و زیرا پیشتر آگاه بوده است که سیسی چنین سخنانی ایراد خواهد کرد. ترامپ روابط در حال توسعه ای با سیسی دارد.   در این خصوص باید دو مسئله را مد نظر قرار داد: مسئله اول این است که در سفر اخیر محمد بن سلمان، جانشین پادشاه عربستان، رئیس جمهور آمریکا از سعودی ها خواسته است، به سرعت راه بهبودی روابط با مصر را در پیش گیرند و نخستین گام در این خصوص نیز این باشد که عربستان سعودی کمک نفتی خود را به مصر که حدود 700 هزار بشکه در ماه است، به آن بازگرداند، کمکی که نزدیک به شش ماه است، قطع شده است.  دوم اینکه نباید فراموش کنیم، رئیس جمهور مصر پیش نویس قطعنامه ای را که به شورای امنیت سازمان ملل متحد داده بود و در آن شهرک سازی اسرائیل را محکوم می کرد و خواستار توقف آن شده بود، به درخواست ترامپ- پیش از تصدی مسئولیت هایش در کاخ سفید- پس گرفت.   از این رو، تحولاتی که پس از دیدار و مصافحه گذرای رئیس جمهور مصر با پادشاه عربستان روی داد، نیز غافلگیر کننده نبود؛ زیرا زمینه با دقت کامل چیده شده بود. پس از این دیدار کوتاه بود که سخنگوی رسمی ریاست جمهوری مصر اعلام کرد عبدالفتاح سیسی از دعوت پادشاه عربستان سعودی برای سفر به این کشور استقبال کرده و پادشاه نیز قول داده است که در آینده عازم مصر شود.  نشست سران عرب در اردن، بستر و نقطه آغازینی برای تشکیل ائتلاف جدید سنی خواهد بود، ائتلافی که اسرائیل نیز به دور از آن نخواهد بود. مطرح شدن دوبارة موضوع فلسطین پس از اینکه بیش از شش سال بود به فراموشی سپرده شده بود، نیز از روی تعمد صورت گرفت تا سرپوشی برای این ائتلاف جدید سنی باشد.   از این روست که بعید نیست طی روزهای آینده کنفرانس صلحی در واشنگتن برگزار شود که در آن سران این ائتلاف با همتایان اسرائیلی خود دیدار کنند و روند عادی سازی روابط و اقدام مشترک عربی و اسرائیلی در زمینه های مختلف، به منصه ظهور علنی برسد.  خطر ایران به طور گسترده ای برجسته شد و برای تشکیل یا بازسازی مجدد محور سابق «میانه رو» با حضور کشورهای حوزه خلیج فارس و عربستان، ایران به عنوان «عامل هراس» جلوه داده شد. اطلاع نداریم که آیا غیبت ناگهانی محمد ششم، پادشاه مغرب در این اجلاس نیز به همین علت بوده یا علت های دیگری دارد.   نکته جالب دیگر این بود که صباح الاحمد الصباح، امیر کویت از جمله معدود افرادی بود که در سخنرانی اش خواستار گفتگو با ایران برای برقراری امنیت و ثبات شد و از ملت های عربی نیز خواست بر اختلاف های خود فائق آیند.  بنابراین، این پرسش مطرح است که آیا او از تحولات پشت پرده آگاه بود و خواست خود و کشورش را از پیامدهای خطرناک تشکیل چنین ائتلافی کنار بکشد، به ویژه اینکه او یک ماه پیش از حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، در کشورش استقبال کرد و پیش از آن نیز وزیر امور خارجه خود را به درخواست اجلاس اخیر منامه، راهی تهران کرد تا پیامی با درون مایه صلح و ثبات و گشودن درهای گفتگو با مسئولان این کشور به آن منتقل کند.  اما پس از گفتگوی معروف بین دونالد ترامپ و پادشاه عربستان، ریاض این موضوع را که خواستار  گفتگو با ایران است، رد کرد. در این گفتگوی تلفنی تصمیم گرفته شد با خطر ایران برخورد شود و مناطق امنی در سوریه و یمن ایجاد شود.