رنج مسجدالاقصی، سکوت عربستان و تکمیل عناصر عادی سازی با اسرائیل

تلویزیون الجزیره قطر در تحلیلی با اشاره به تشدید اقدامات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی در قدس اشغالی و مسجدالاقصی و سکوت رژیم‌های مرتجع عرب به سرکردگی آل سعود تاکید کرد : ‌می‌توان سکوت حکومت سعودی و متحدانش را در قبال آنچه بر سر مسجدالاقصی می‌آید  یکی از عناصر تکمیل‌کننده حرکت به سمت عادی‌سازی روابط با اسرائیل تفسیر کرد. در این تحلیل آمده است : صدای پادشاهی عربستان سعودی در قبال تجاوزات اسرائیل به مسجدالاقصی در حالی شنیده نمی‌شود که فریاد سیاستمداران و صاحب‌نظران و علمایش در مقابل قطر بلندتر شده است. در یک شرایط سیاسی که نشانه‌هایش به گام‌های پرشتاب پادشاهی سعودی به سمت عادی سازی روابط با اسرائیل اشاره می‌کند، هیچ موضع رسمی از سوی پادشاهی سعودی در برابر اقدامات تجاوزکارانه اسرائیل علیه مسجدالاقصی اتخاذ نشده است و حکومت‌های بحرین،‌امارات و مصر هم به تبعیت از سعودی چنین موضعی را در پیش گرفته‌اند، دولت‌‌هایی که در محاصره قطر شرکت کرده‌اند و این در حالی است که مسجدالاقصی برای اولین بار از سال ۱۹۶۹ از سوی اسرائیل بسته شده و اجازه نماز خواندن در آن به فلسطینی‌ها داده نشده است. سکوت دولتی که نزد مسلمانان جایگاه دینی بزرگی(به سبب وجود حرمین شریفین) دارد، در قبال آنچه بر مسجدالاقصی می گذرد  در حالی است که درخواست اندیشمندان، نویسندگان،‌علما و سیاستمداران سعودی برای محاصره قطر و مردم آن و تشدید آن افزایش یافته است و حتی برخی از آنها گزینه نظامی را برای حل بحران شدید مطرح کرده‌اند تا جایی که «ثامر السبهان» وزیر مشاور در امور خلیج فارس سعودی(وزیر پیشتر سفیر عربستان در عراق بود که به سبب دخالت‌های مکرر در امور عراق و مواضع فتنه‌گرانه‌اش از سوی عراقی‌ها اخراج شد) میان آنچه دشمنی اسرائیل با کشوری در گذشته خواند از یک سو و بحرانی که کشورهای محاصره کننده قطر گرفتار شده‌اند،‌مقایسه ایجاد کرد و بدون نام بردن از دوحه ، اعلام کرد که دشمنی و نفرت آن(قطر) نسبت به سعودی‌ها بیشتر از اسرائیل است. ناظران سیاسی به این نکته اشاره می‌کنند که بدتر و آزاردهنده‌تر از سکوت،‌تلاش برای از بین بردن  اصول در رابطه مسلمانان با مسجدالاقصی مبارک از طریق سخنان مبلغانی همچون احمد بن سعید القرنی از مبلغان سعودی است که بر ضرورت واگذاری مسجدالاقصی به یهودیان از سوی مسلمانان به بهانه حفظ جان فلسطینی‌ها تاکید کرده است به زعم وی شرایط ضعف فلسطینی‌ها ممکن است آنها را به هلاکت و نابودی سوق دهد. القرنی مبلغ سعودی در توئیتی در شبکه اجتماعی توئیتر می‌گوید: «از بزرگترین حرمت‌ها نزد خداوند، آیا خون مسلمان فلسطینی است یا مسجدالاقصی؟ از خداوند در خصوص خون مردم تقوا داشته باشید،‌چه کسی گفته است که مرگ در راه مسجدالاقصی، شهادت قلمداد می‌شود. این  اظهارنظر ، زمینه مقایسه جدید در گفتمان سیاسی سعودی در قبال مسئله فلسطین و قدس و مسجدالاقصی را فراهم می‌کند، هر چند پادشاهی سعودی،‌گفتمان مقاومت در برابر اسرائیل را در پیش نگرفته است و برعکس به گام‌های عادی‌سازی روابط با اسرائیل نزدیک شده است همانطور که گزارش‌های رسانه‌ای غربی و اظهارات شخصیت‌های سعودی و اسرائیلی این نکته(رویکرد سازشکارانه آل سعود و تلاش برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی) را مورد تاکید قرار می‌دهد.   گام‌های سعودی به سوی اسرائیل گزارش‌های رسانه‌‌ای غربی به این اشاره می‌کند که پادشاهی سعودی در حال حاضر قطار عادی‌سازی روابط با اسرائیل را به شکل پرشتابی به همراه کشورهایی که قطر را محاصره کرده‌اند(امارات،بحرین، مصر و عربستان) دنبال می کند هر چند مصر با تل آویو رابطه دارد و روابطش عادی است. همچنانکه امارات و بحرین روابط سری و محرمانه‌ای با اسرائیل دارند که مطالب زیادی در این زمینه افشا شده و رسانه‌های اسرائیلی هم به آن اشاره کرده‌اند.   در همین رابطه روزنامه «وال استریت ژورنال» در مطلبی در ماه می گذشته نوشته بود که عربستان سعودی به دولت ترامپ پیش از سفر مشهور رئیس جمهور آمریکا به ریاض اطلاع داده بود که برای برقراری روابط دیپلماتیک عادی با اسرائیل بدون هرگونه پیش شرطی آمادگی دارد و با این آمادگی ابتکاری را که در نشست سران عرب در سال ۲۰۰۲ مطرح کرده بود، پس می‌گیرد(حکومت آل سعود در نشست سران عرب در سال ۲۰۰۲ طرح سازشکارانه خود را بر این اساس مطرح کرده بود که تمام کشورهای عربی در صورت عقب‌نشینی اسرائیل از اراضی ۱۹۶۷ روابط خود را با تل آویو عادی خواهند کرد) دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا پس از سفر اخیرش به عربستان تاکید کرد که گام‌های بزرگی در مسیر صلح(سازش) در خاورمیانه برداشته شده و غافلگیری بزرگی رخ خواهد داد. نکته قابل ملاحظه این است که بسیاری از صاحب‌نظران و رسانه‌ها(وابسته به آل سعود و رسانه‌هایی که با دلارهای آل سعود        مطابق میل و نظر آن مطلب منتشر می‌کنند) برای دوستی با اسرائیل در مقابل دشمنی با ایران تبلیغ می‌کنند. انور عشقی(ژنرال بازنشسته سعودی که روابط نزدیکی با آل سعود دارد) رئیس مرکز مطالعات راهبردی و حقوقی خاورمیانه گفته است تغییری در موضع افکارعمومی سعودی در قبال اسرائیل ایجاد شده است. وی تاکید کرده است :«در توئیت‌ها و واکنش‌هایی که از شهروندان پادشاهی سعودی صورت گرفته است،‌می‌بینیم که آنها می‌گویند که اسرائیل حتی یک بار هم به پادشاهی عربستان حمله نکرده است. می‌توان در این زمینه به توئیت «دحام طریف العنزی» روزنامه‌نگار سعودی اشاره کرد که از حکومت سعودی خواسته است «ابتکار عمل را به دست گرفته و سفارت اسرائیل را در ریاض برای مهار خطر دشمن فارسی به دست گیرد».   این موج فکری و رسانه‌ای مثبت در قبال اسرائیل به گفته بسیاری از تحلیلگران در حقیقت طرحی از سوی محمد بن سلمان ولیعهد سعودی است که هدف از آن آماده کردن جامعه سعودی برای هرگونه توافق احتمالی با اسرائیل است. در ادامه این تحلیل آمده است : روزنامه صهیونیستی جروزالم پست هم به این نکته اشاره کرده است که توافق مصری سعودی درباره جزایر تیران و صنافیر(که در چارچوب این توافق از سوی مصر به حکومت سعودی واگذار شد) و موافقت تل‌آویو با آن به «ادامه تماس‌های سری و منافع مشترک میان عربستان سعودی و اسرائیل» اشاره می‌کند. این روزنامه همچنین تاکید کرد که پادشاهی سعودی و اسرائیل مذاکرات برای برقراری روابط تجاری و اقتصادی میان خود را آغاز کرده‌اند. این روزنامه همچنین به احتمال گشایش قریب‌الوقوع خط پروازی مستقیم میان عربستان و اسرائیل(مناطق اشغالی ۱۹۴۸) اشاره کرده است.  الجزیره قطر در پایان این تحلیل آورده است :‌ ‌می‌توان سکوت حکومت سعودی و دیگر کشورهایی که قطر را محاصره کرده‌اند، در قبال آنچه بر سر مسجدالاقصی می‌آید را یکی از عناصر تکمیل‌کننده حرکت به سمت عادی‌سازی روابط با اسرائیل تفسیر کرد که همچنین با مسئله محاصره قطر هم مرتبط است که بلافاصله پس از سفر دونالد ترامپ به ریاض صورت گرفت گویی نشانه‌های مرحله جدیدی است که پادشاهی سعودی می‌خواهد منطقه را با مشارکت اسرائیل رهبری کند حتی اگر با فراموشی مسجدالاقصی و دیگر اصول آغاز شود.