کیش و مات رژیم صهیونیستی در لاهه
نکته قابل تامل این است که از نظر حقوقی، رای اخیر قضات دیوان لاهه مسیر آغاز تحقیقات در مورد حقایق عملیات جنگی ارتش اسرائیل در تابستان سال ۲۰۱۴ در نوار غزه را همواره میکند
قضات دادگاه کیفری بین الملل در لاهه هلند که وابسته به سازمان ملل است در 5 فوریه 2021 (۱۷ بهمن 1399) پس از سالها بررسی و تفحص اعلام کردند که این نهاد وابسته به سازمان ملل صلاحیت قضایی لازم را برای آغاز تحقیقات احتمالی در مورد ارتکاب «جرایم جنگی» در اراضی فلسطینی دارد. هر چند این تصمیم با استناد به صلاحیت های مندرج در سند تاسیس دادگاه اتخاذ شده و شامل هیچ تلاشی برای تعیین وضعیت کشور یا مرزهای قانونی نمی شود اما در قالب شکست سیاسی و حقوقی بزرگ برای رژیم صهیونیستی قابل ارزیابی است.
فاتو بن سودا، دادستان دادگاه کیفری بین الملل در دسامبر ۲۰۱۹ گفت که "دلایل منطقی وجود دارد که نشان می دهد جنایات جنگی در کرانه باختری از جمله قدس شرقی و نوار غزه انجام شده یا در حال انجام است. در پی این اظهارات، از قضات دادگاه کیفری خواسته شد قبل از آغاز تحقیقات رسمی، حکم دهند که آیا این موضوع در صلاحیت قضایی دادگاه است یا خیر؛ در نهایت امر قضات دادگاه کیفری لاهه صلاحیت خود را برای رسیدگی به موضوع جنایات جنگی رژیم صهیوینستی در سرزمینهای اشغالی تایید کرد. این رای با استقبال جریانهای سیاسی فلسطینی، اتحادیه عرب، مقامات سیاسی کشورهای اسلامی مواجه شده است اما در سوی مقابل رژیم صهوینستی و ایالات متحده آمریکا به شدت این رای دیوان را مورد نکوهش قرار دادهاند.
رژیم صهیونیستی در منگنه فشارهای حقوقی علیه تداوم تجاوزات در سرزمینهای اشغالی
رای قضات دیوان کیفری لاهه شکست حقوقی بزرگی برای رژیم صهیونیستی محسوب میشود که در آینده میتوان تلآویو را در منگنه فشارهای حقوقی قرار دهد.
از نظر حقوقی، رای اخیر قضات دیوان لاهه مسیر آغاز تحقیقات در مورد حقایق عملیات جنگی ارتش اسرائیل در تابستان سال ۲۰۱۴ در نوار غزه را هموار میکند. در آن عملیات ۵۰ روزه بیش از دو هزار فلسطینی، ۶۴ نظامی اسرائیلی و دو غیرنظامی اسرائیلی کشته، هزاران فلسطینی زخمی و بیخانمان و بخشهای وسیعی از غزه ویران شد. اما این امر به معنای محدود شدن پرونده در همین موضوع نبوده و میتواند راهگشای طرح موضوع تمامی جنایتها و سیاستهای متجاوزانه تلآویو در سرزمینهای اشغالی در سالهای بعد از 1967 باشد. در مجموع میتوان رای جدید دیوان کیفری دادگاه لاهه را شکست حقوقی بزرگ رژیم صهیونیستی و متحد اصلی آن یعنی ایالات متحده آمریکا ارزیابی کرد.
پیامهای سیاسی رای دادگاه لاحه
نوع واکنش رژیم صهیونیستی و آمریکا به رای جدید دادگاه کیفری در لاهه، نشانگر آن است که آنها این تصمیم را در خلاف با منافع و مواضع سیاسی خورد ارزیابی کردهاند. در واکنش به این رای نتانیاهو گفت: "دادگاه کیفری بین المللی امروز بار دیگر ثابت کرد که یک نهاد سیاسی است و نه قضایی . دادگاه جنایات واقعی جنگ را نادیده می گیرد و در عوض دولت اسرائیل را تحت پیگرد قرار میدهد". همچنین، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه در توئیتر نوشت: "ایالات متحده به تصمیم دادگاه بین المللی کیفری در مورد اوضاع فلسطین اعتراض دارد." او افزود: "ما همچنان از تعهد شدید رئیس جمهور بایدن در مورد امنیت اسرائیل، از جمله مقابله با هر تلاشی برای هدف قرار دادن «غیرمنصفانه اسرائیل» حمایت خواهیم کرد."
مواضع رژیم صهیونیستی و آمریکا به وضوح نشانگر این امر است که آنها به شدت از پیامهای سیاسی این رای دادگاه کیفری حاضر در لاهه ناراضی هستند. در این میان میتوان به دو پیام رای جدید دادگاه کیفری لاهه اشاره کرد. اول اینکه بر خلاف گذشته که نهادهای حقوقی و سیاسی بینالمللی بیشتر بازتاب دهنده اراده قدرتهای غربی و ایالات متحده بودند و اراده این کشورها را اجرایی میکردند، در عصر جدید این رویه دگرگون شده است. نماد بارز این امر را میتوان در ماجرای رای جدید دادگاه لاهه پیرامون صلاحیت این دادگاه در بررسی به شکایت ایران علیه آمریکا مشاهده کرد که با نارضایتی شدید وزارت خارجه آمریکا مواجه شد. در حقیقت، اکنون بر خلاف گذشته دیگر آمریکا نمیتواند در سازمانها و نهادهای بینالمللی اعمال نفوذ کند و صرفا آنها را برای مقاصد و نیات خاص خود به کار بگیرد.
از طرف دیگر موضعگیری دولت جدید آمریکا در مورد رای دادگاه لاهه بار دیگر رویکرد یک بام و دو هوا و ابزاری کاخ سفید در مورد حقوق بشر و همچنین بیطرف نبودن در مذاکرات میان فلسطینیان و اسرائیل را ثابت کرد. دولت بایدن در حالی علیه بررسی جنایات پرتکرار صهیونیستها علیه ملت فلسطین موضع گیری میکند که در هفتههای اخیر با اقداماتی چون بازگشایی دفتر نمایندگی تشکیلات خودگردان و طرح شعارهایی در مورد عدم حمایت از شهرکسازیها برای کشاندن مجدد فلسطینیان به پای میز مذاکره با صهیونیستها تلاش دارد. واکنش به رای دادگاه لاهه ثابت کرد که آمریکا هرگز به دنبال حقیقت و اجرای عدالت در مورد منازعه فلسطین نیست و هر دو طیف جمهوری خواه و دموکرات در استراتژی خود منافع صهیونیستها را در اولویت برنامهها دارند.